૨૩.૦૨
સાન ઍન્ટોનિયોથી સાબરગામુવા (Sabargamuwa)
સાન ઍન્ટોનિયો
સાન ઍન્ટોનિયો : યુ.એસ.માં આવેલું ઐતિહાસિક શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 29° 25´ ઉ. અ. અને 98° 29´ પ. રે.. ઇતિહાસના સંદર્ભમાં જોતાં, સાન ઍન્ટોનિયો સ્પેન, મેક્સિકો અને સ્વતંત્ર ટેક્સાસ પ્રજાસત્તાકની હકૂમત હેઠળ રહેલું. 1836માં અહીં લડાયેલી ઐતિહાસિક બનેલી ‘એલેમો’ની લડાઈની યાદમાં આ શહેર ‘એલેમો સિટી’ નામથી પણ જાણીતું બન્યું છે.…
વધુ વાંચો >સાન ઍન્ડ્રિયાસ સ્તરભંગ
સાન ઍન્ડ્રિયાસ સ્તરભંગ : પૃથ્વીના પોપડામાં જોવા મળતા મહત્વના સ્તરભંગો પૈકીનો એક સ્તરભંગ. યુ.એસ.ના પશ્ચિમ કાંઠે કૅલિફૉર્નિયામાંથી તે પસાર થાય છે. વાયવ્ય કૅલિફૉર્નિયાના કાંઠા નજીકથી રાજ્યની અગ્નિ-સરહદ સુધી 1,210 કિમી.થી પણ વધુ લંબાઈમાં, નજરે જોવા મળતી ફાટ રૂપે તે વિસ્તરેલો છે. સાન ફ્રાન્સિસ્કોની નજીકમાં થઈને તે દરિયા તરફ પસાર થાય…
વધુ વાંચો >સાન ઍન્ડ્રેસ પર્વતો
સાન ઍન્ડ્રેસ પર્વતો : રૉકીઝ પર્વતમાળાનો દક્ષિણ તરફના છેડાનો એક ભાગ. ભૌગોલિક સ્થાન : 33° 00´ ઉ. અ. અને 106° 40´ પ. રે.. ન્યૂ મેક્સિકો રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાંના સોકોરો, સિયેરા અને ડોના ઍના પરગણાંને વીંધીને તે જાય છે તેમજ રિયો ગ્રાન્ડે(નદી)ને સમાંતર દક્ષિણ તરફ 241 કિમી.ની લંબાઈમાં વિસ્તરેલ છે. તેનું…
વધુ વાંચો >સાન કાર્લોસ (1)
સાન કાર્લોસ (1) : દક્ષિણ-પૂર્વ નિકારાગુઆના રિયો સાન જુઆન વિભાગનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 15´ ઉ. અ. અને 84° 45´ પ. રે.. તે નિકારાગુઆ સરોવરના અગ્નિખૂણાના છેડા પર આવેલું છે. અહીંની આબોહવા અયનવૃત્તીય છે. મેથી જાન્યુઆરી સુધી હવામાન ભેજવાળું રહે છે. વર્ષભર તાપમાનની સરેરાશ 21° સે. જેટલી એકધારી રહે…
વધુ વાંચો >સાન કાર્લોસ (2)
સાન કાર્લોસ (2) : વેનેઝુએલાના વાયવ્ય ભાગમાં આવેલા કૉજિડેસ (Cojedes) રાજ્યનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 9° 40´ ઉ. અ. અને 68° 35´ પ. રે.. તે મધ્યના ઉચ્ચપ્રદેશની તળેટી ખાતેના લાનોસ મેદાની વિસ્તાર નજીક તિરગુઆ નદીકાંઠે આવેલું છે. તેની સ્થાપના 1678માં કૅપુચિનના ધર્મપ્રસારકો દ્વારા કરવામાં આવેલી. કૉજિડેસ અને પોર્ટુગીઝનાં રાજ્યો અલગ…
વધુ વાંચો >સાન જુઆન (સાન હુઆન)
સાન જુઆન (સાન હુઆન) : નદી (1) : મધ્ય અમેરિકામાં આવેલા નિકારાગુઆ સરોવરમાંથી નીકળતી નદી. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 00´ ઉ. અ. અને 84° 00´ પ. રે.. તે સરોવરના અગ્નિછેડામાંથી સાન કાર્લોસ ખાતે નીકળે છે અને નિકારાગુઆકોસ્ટારિકાની સરહદ પરથી પસાર થઈને સાન જુઆન ડેલ નૉર્ટે ખાતે કૅરિબિયન સમુદ્રને મળે છે.…
વધુ વાંચો >સાન ડિયેગો
સાન ડિયેગો : યુ.એસ.ના કૅલિફૉર્નિયા રાજ્યમાં આવેલું મહાનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 32° 42´ ઉ. અ. અને 117° 09´ પ. રે.. તે યુ.એસ.માં આવેલાં નૌકામથક તેમજ અવકાશીયાન મથકો (aerospace centres) પૈકીનું મહત્વનું સ્થળ છે. આ મહાનગર યુ.એસ. અને મેક્સિકો વચ્ચેની સીમા પર, દેશના નૈર્ઋત્ય ખૂણે આવેલું છે. સાન ડિયેગો દુનિયાભરમાં આવેલાં…
વધુ વાંચો >સાન પેદ્રો સુલા
સાન પેદ્રો સુલા : હૉન્ડુરાસનું બીજા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 15° 27´ ઉ. અ. અને 88° 02´ પ. રે. પર કૅમેલિકૉન નદીને કાંઠે વસેલું છે. આ શહેર કેળાં અને શેરડીના ખેતી ઉદ્યોગ માટે જાણીતું છે. તે હૉન્ડુરાસના ઉત્તર અને પશ્ચિમના અંતરિયાળ ભાગોના વેપાર માટેનું મથક છે.…
વધુ વાંચો >સાન ફ્રાન્સિસ્કો
સાન ફ્રાન્સિસ્કો : યુ.એસ.ના કૅલિફૉર્નિયા રાજ્યનું ખૂબ જ રમણીય શહેર તથા સંસ્કૃતિ, નાણા અને ઉદ્યોગોનું પ્રધાન મથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 37° 46´ ઉ. અ. અને 122° 25´ પ. રે.ની આજુબાજુનો 215 ચો.કિમી. જળજથ્થા સહિતનો 334 ચો.કિમી. જેટલો શહેર વિસ્તાર 3287 ચો.કિમી. જેટલો મહાનગરીય વિસ્તાર અને 20,616 ચો.કિમી. જેટલો બૃહદ…
વધુ વાંચો >સાન ફ્રાન્સિસ્કોનો અખાત
સાન ફ્રાન્સિસ્કોનો અખાત : પૅસિફિક મહાસાગર કાંઠા પર યુ.એસ.ના પશ્ચિમ કૅલિફૉર્નિયાની ભૂમિને વીંધીને પથરાયેલો અખાત. ભૌગોલિક સ્થાન : 37° 43´ ઉ. અ. અને 122° 17´ પ. રે.. પૅસિફિક મહાસાગર સાથે ગોલ્ડન ગેટ સામુદ્રધુની દ્વારા જોડાયેલો આ અખાત વાસ્તવમાં દરિયાકાંઠાને સમાંતર એક નદીખીણનો ડૂબી ગયેલો ભાગ છે. તેની ઉપરનો ગોલ્ડન ગેટ…
વધુ વાંચો >સાને ગુરુજી
સાને ગુરુજી (જ. ઈ. સ. 1899, પાલગડ, જિ. રત્નાગીરી, મહારાષ્ટ્ર; અ. 11 જૂન 1950, મુંબઈ) : સ્વાતંત્ર્યસૈનિક, સમાજસુધારક અને લેખક. આખું નામ પાંડુરંગ સદાશિવ સાને. લાડકું નામ પંઢરી. ચિતપાવન બ્રાહ્મણ કુટુંબમાં જન્મ. આર્થિક સ્થિતિ સાધારણ. 1918માં મૅટ્રિક તથા પુણેની તત્કાલીન ન્યૂ પૂના કૉલેજ(હાલનું નામ સર પરશુરામ ભાઉ કૉલેજ)માંથી 1922માં સંસ્કૃત…
વધુ વાંચો >સાન્ચેઝ કોયેલો આલોન્સો
સાન્ચેઝ કોયેલો આલોન્સો (જ. 1531-32, બેનિફાયો, સ્પેન; અ. 8 ઑગસ્ટ, 1588, મૅડ્રિડ) : સ્પેનમાં વ્યક્તિચિત્રણાની પરંપરાનો આરંભકર્તા અને સ્પેનના રાજા ફિલિપ બીજાના પ્રીતિપાત્ર દરબારી ચિત્રકાર. સાન્ચેઝ કોયેલો આલોન્સો તેમનું બાળપણ પોર્ટુગલમાં વીત્યું હતું. પોર્ટુગલના રાજા જૉન ત્રીજાએ સાન્ચેઝને ચિત્રકાર ઍન્થૉની મોર હેઠળ કલા-અભ્યાસ માટે ફ્લૅન્ડર્સ મોકલી આપ્યા. 1550માં પોર્ટુગલ પાછા…
વધુ વાંચો >સાન્ટા ઍના
સાન્ટા ઍના : મધ્ય અમેરિકામાં આવેલા અલ સાલ્વાડોરનું સાન્ટા ઍના વહીવટી વિભાગનું, એ જ નામ ધરાવતું, બીજા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. તે અલ સાલ્વાડોરથી 55 કિમી. અંતરે આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 13° 59´ ઉ. અ. અને 79° 31´ પ. રે.. આબોહવા : અલ સાલ્વાડોર વિષુવવૃત્ત નજીક આવેલું હોવા છતાં…
વધુ વાંચો >સાન્ટા ફે
સાન્ટા ફે (1) : આર્જેન્ટિનાની મધ્યમાં પૂર્વભાગમાં આવેલો પ્રાંત, તથા તે જ નામ ધરાવતું શહેર, વાણિજ્યમથક અને નૌકામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : 31° 38´ દ. અ. અને 60° 42´ પ. રે.. તે પારાના નદીના પશ્ચિમ કાંઠે સલાડો તેમજ સલાડિલો ડુલ્કા નદીના સંગમ પર વસેલું છે. તે સાન્ટા ફે પ્રાંતનું પાટનગર પણ…
વધુ વાંચો >સાન્ટા માર્ટા
સાન્ટા માર્ટા : કોલંબિયાના ઉત્તર છેડા નજીક આવેલું મૅગ્ડેલેના રાજ્યનું પાટનગર તથા દરિયાઈ બંદર. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 15´ ઉ. અ. અને 74° 13´ પ. રે.. આ બંદરના પીઠપ્રદેશમાં કેળાંની ખેતી મોટા પાયા પર થતી હોવાથી આ શહેર કેળાંની હેરફેર માટે અગત્યનું જહાજી મથક બની રહેલું છે. વર્ષો પહેલાં આ…
વધુ વાંચો >સાન્ટિયાગો (1)
સાન્ટિયાગો (1) : ચિલીનું પાટનગર, દેશનું સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતું મહાનગર, વ્યાપારિક મથક અને ઔદ્યોગિક કેન્દ્ર. તે આશરે 33° 27´ દ. અ. તથા 70° 38´ પ. રે. પર આવેલું છે. 1541માં વસાવવામાં આવેલા આ નગરની પાર્શ્ર્વભૂમિમાં ઍન્ડિઝનાં હિમાચ્છાદિત શિખરો આવેલાં છે, જે તેના સૌંદર્યમાં વૃદ્ધિ કરે છે. તે સમુદ્રસપાટીથી આશરે…
વધુ વાંચો >સાન્ટિયાગો (2)
સાન્ટિયાગો (2) : વેસ્ટ ઇન્ડિઝમાં આવેલા ડોમિનિકન પ્રજાસત્તાકનું સાન્ટો ડોમિન્યો પછીના બીજા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 19° 27´ ઉ. અ. અને 70° 42´ પ. રે.ની આજુબાજુનો 2,836 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર ધરાવે છે. શહેરનું આખું નામ સાન્ટિયાગો દ લૉસ કૅબેલેરૉસ છે. તે દેશના ઉત્તર ભાગમાં આવેલી યાક્…
વધુ વાંચો >સાન્ટિયાગો દ ક્યૂબા
સાન્ટિયાગો દ ક્યૂબા : ક્યૂબાના અગ્નિકાંઠા પરની સિયેરા મેસ્ટ્રાની તળેટીમાં આવેલું સ્થળ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 20° 05´ ઉ. અ. અને 75° 55´ પ. રે.ની આજુબાજુનો આશરે 6,343 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તે હવાનાથી અગ્નિદિશામાં 740 કિમી.ને અંતરે આવેલું છે. આ સ્થળ ક્યૂબાના ખાણઉદ્યોગના મથક તરીકે તથા લોખંડ,…
વધુ વાંચો >સાન્ટોસ
સાન્ટોસ : બ્રાઝિલનું મુખ્ય બંદરી શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 23° 57´ દ. અ. અને 46° 20´ પ. રે. પર આવેલું છે. તે સાઓ પાવલો જેવા મોટા શહેરથી આશરે 40 કિમી.ને અંતરે બ્રાઝિલના અગ્નિ તરફના મહાસાગરના કાંઠે આવેલું છે. સાન્ટોસ નાના ટાપુ પર બાંધવામાં આવેલું છે તથા તેને મુખ્ય ભૂમિ…
વધુ વાંચો >સાન્તાપાઉ હર્મનગિલ્ડ
સાન્તાપાઉ, હર્મનગિલ્ડ (જ. 5 ડિસેમ્બર 1903, લા ગૅલેરા, સ્પેન; અ. 13 જાન્યુઆરી 1970) : વનસ્પતિ-વર્ગીકરણવિજ્ઞાની. તેમણે જીવનનો ઘણોખરો ભાગ ભારતમાં ગાળ્યો હતો અને પાછળથી ભારતના નાગરિક બન્યા હતા. એ.આર.સી.એસ. ઇમ્પીરિયલ કૉલેજ, લંડન અને ડી.આઇ.સી. ઇમ્પીરિયલ કૉલેજ, લંડનમાં તેમણે શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી લંડન યુનિવર્સિટીની બી.એસસી.ની ઉપાધિ મેળવી હતી. લંડન અને સ્પેનમાં…
વધુ વાંચો >