૨૩.૦૨
સાન ઍન્ટોનિયોથી સાબરગામુવા (Sabargamuwa)
સાન બર્નાર્ડિનો ઘાટ
સાન બર્નાર્ડિનો ઘાટ : જર્મન-ઇટાલિયન પર્વતીય ઘાટ. અગ્નિ સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડના લેપોન્ટાઇન આલ્પ્સમાં તે 2,065 મીટરની ઊંચાઈ પર આવેલો છે. 941 સુધી તો તેની જાણકારી ન હતી, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે તે પ્રાગ્-ઐતિહાસિક કાળમાં પણ વપરાશમાં હતો. આ ઘાટ પરથી પસાર થતો માર્ગ ઉત્તર તરફનાં હિન્ટરહાઇન નદીખીણમાં આવેલાં હિન્ટરહાઇન અને…
વધુ વાંચો >સાન મૅરિનો
સાન મૅરિનો : ઇટાલીથી ઘેરાયેલો યુરોપનો નાનો દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 44° ઉ. અ. અને 12° 28´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો માત્ર 61 ચોકિમી.નો વિસ્તાર આવરી લે છે. ઈશાન ઇટાલીના એપેનાઇન પર્વતોમાં આવેલું છે. આ દેશનો મોટો ભાગ તેના પાટનગર અને મોટામાં મોટા શહેર સહિત માઉન્ટ ટિટેનો પર આવેલો છે.…
વધુ વાંચો >સાન લુઈ પોટોસી (San Luis Potosi)
સાન લુઈ પોટોસી (San Luis Potosi) : મધ્ય મૅક્સિકોમાં આવેલું રાજ્ય, રાજ્યનું પાટનગર, કૃષિમથક અને ખાણમથક. ભૌગોલિક સ્થાન : રાજ્ય : 22° 30´ ઉ. અ. અને 100° 30´ પ. રે. પાટનગર : 22° 09´ ઉ. અ. અને 100° 59´ પ. રે. આ શહેર મૅક્સિકો શહેરથી વાયવ્યમાં 362 કિમી.ને અંતરે આવેલું…
વધુ વાંચો >સાન સાલ્વાડોર
સાન સાલ્વાડોર : મધ્ય અમેરિકાના અલ સાલ્વાડોરનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 13° 45´ ઉ. અ. અને 89° 15´ પ. રે.. અલ સાલ્વાડોરનું તે મોટામાં મોટું શહેર વેપાર-વાણિજ્યનું મથક અને સાંસ્કૃતિક કેન્દ્ર છે. તે પૅસિફિક મહાસાગરના કાંઠાથી માત્ર 40 કિમી.ને અંતરે આવેલું છે. રાષ્ટ્રીય નાટ્યશાળા, સાન સાલ્વાડોર અહીંથી ઉત્પન્ન થતી…
વધુ વાંચો >સાન સાલ્વાડોર ટાપુ
સાન સાલ્વાડોર ટાપુ (1) : વેસ્ટ ઇંડિઝના બહામામાં આવેલો ટાપુ. તે ‘વૉટલિંગ’ નામથી પણ જાણીતો છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 24° 02´ ઉ. અ. અને 74° 28´ પ. રે.. વિસ્તાર : 163 ચો.કિમી. નવી દુનિયાની સફરે ઊપડેલા કોલંબસે સર્વપ્રથમ ઉતરાણ અહીં કરેલું (12 ઑક્ટોબર, 1492). આ ટાપુની લંબાઈ આશરે 21 કિમી.…
વધુ વાંચો >સાન હોઝ (San Josē)
સાન હોઝ (San Josē) : (1) કોસ્ટારિકાનું પાટનગર તથા મોટામાં મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 9° 56´ અને 84° 05´ પ. રે.. દેશની મધ્યમાં આવેલા ખીણ પ્રદેશમાં તે આવેલું છે. તે રાષ્ટ્રનું વાણિજ્ય-મથક છે તથા સ્થાનિક કૃષિપેદાશોનું બજાર ધરાવે છે. દેશની મુખ્ય પેદાશોમાં પીણાં, રસાયણો, પ્રક્રમિત ખાદ્યપેદાશો તેમજ કાપડનો સમાવેશ…
વધુ વાંચો >સાના
સાના : યેમેનનું પાટનગર તથા મોટામાં મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 15° 23´ ઉ. અ. અને 44° 12´ પૂ. રે.. તે દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં પહાડી વિસ્તારના ફળદ્રૂપ ભૂમિભાગમાં આવેલું છે. આ શહેર યેમેનનું આર્થિક, રાજકીય, ધાર્મિક અને શૈક્ષણિક મથક છે. અહીંની આબોહવા રણ-પ્રકારની છે. જાન્યુઆરી અને જુલાઈનાં તાપમાન અનુક્રમે 13.9°…
વધુ વાંચો >સાનિયા (શ્રીમતી)
સાનિયા (શ્રીમતી) (જ. 10 નવેમ્બર 1952, સાંગલી, મહારાષ્ટ્ર) : મરાઠી લેખિકા. તેમણે મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી એમ.કોમ.ની ડિગ્રી મેળવી. માનસોપચાર પદ્ધતિમાં સ્વૈચ્છિક સલાહકાર; કૉપી-રાઇટર અને જાહેરખબરોમાં અનુવાદક તરીકે કારકિર્દી શરૂ કરી; સાથોસાથ લેખનકાર્ય પણ કર્યું. તેમણે અત્યાર સુધીમાં 11 ગ્રંથો આપ્યા છે. ‘શોધ’ (1980), ‘પ્રતીતિ’ (1989), ‘દિશા ઘરચ્યા’ (1991), ‘ઓળખ’ (1993), ‘પરિમાણ’…
વધુ વાંચો >સાનિયા મિર્ઝા
સાનિયા મિર્ઝા (જ. 15 નવેમ્બર 1986, મુંબઈ, મહારાષ્ટ્ર) : ભારતની મહિલા ટેનિસ-ખેલાડીઓમાં અત્યાર સુધીમાં સર્વોચ્ચ શ્રેષ્ઠતાક્રમ (ranking) હાંસલ કરી શકેલી અગ્રણી ખેલાડી. તેનો જન્મ ભલે મુંબઈમાં થયેલો હોય, પરંતુ તેનો ઉછેર હૈદરાબાદમાં થયો છે. પિતાનું નામ ઇમરાન મિર્ઝા, જેમની પાસેથી તેણે ટેનિસની તાલીમ લીધેલી. માત્ર છ વર્ષની ઉંમરે તેણે ટેનિસ…
વધુ વાંચો >સાનૂ એમ. કે.
સાનૂ, એમ. કે. (જ. 27 ઑક્ટોબર 1928, અલ્લેપ્થેય, કેરળ) : મલયાળી લેખક. તેમણે મલયાળમમાં એમ.એ.ની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કર્યા પછી મહારાજની કૉલેજ, એર્નાકુલમ્માં મલયાળમના પ્રાધ્યાપક તરીકે જોડાયા. તેઓ અઠવાડિક ‘કુમકુમ’ના સંપાદક; કેરળ પ્રોગ્રેસિવ રાઇટર્સ યુનિયનના પ્રમુખ; કેરળ સાહિત્ય અકાદમી, ત્રિસ્સુરના પ્રમુખ તથા 1987-1991 દરમિયાન એર્નાકુલમના ધારાસભ્ય રહ્યા. તેમણે અત્યાર સુધીમાં 19…
વધુ વાંચો >સાન ઍન્ટોનિયો
સાન ઍન્ટોનિયો : યુ.એસ.માં આવેલું ઐતિહાસિક શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 29° 25´ ઉ. અ. અને 98° 29´ પ. રે.. ઇતિહાસના સંદર્ભમાં જોતાં, સાન ઍન્ટોનિયો સ્પેન, મેક્સિકો અને સ્વતંત્ર ટેક્સાસ પ્રજાસત્તાકની હકૂમત હેઠળ રહેલું. 1836માં અહીં લડાયેલી ઐતિહાસિક બનેલી ‘એલેમો’ની લડાઈની યાદમાં આ શહેર ‘એલેમો સિટી’ નામથી પણ જાણીતું બન્યું છે.…
વધુ વાંચો >સાન ઍન્ડ્રિયાસ સ્તરભંગ
સાન ઍન્ડ્રિયાસ સ્તરભંગ : પૃથ્વીના પોપડામાં જોવા મળતા મહત્વના સ્તરભંગો પૈકીનો એક સ્તરભંગ. યુ.એસ.ના પશ્ચિમ કાંઠે કૅલિફૉર્નિયામાંથી તે પસાર થાય છે. વાયવ્ય કૅલિફૉર્નિયાના કાંઠા નજીકથી રાજ્યની અગ્નિ-સરહદ સુધી 1,210 કિમી.થી પણ વધુ લંબાઈમાં, નજરે જોવા મળતી ફાટ રૂપે તે વિસ્તરેલો છે. સાન ફ્રાન્સિસ્કોની નજીકમાં થઈને તે દરિયા તરફ પસાર થાય…
વધુ વાંચો >સાન ઍન્ડ્રેસ પર્વતો
સાન ઍન્ડ્રેસ પર્વતો : રૉકીઝ પર્વતમાળાનો દક્ષિણ તરફના છેડાનો એક ભાગ. ભૌગોલિક સ્થાન : 33° 00´ ઉ. અ. અને 106° 40´ પ. રે.. ન્યૂ મેક્સિકો રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાંના સોકોરો, સિયેરા અને ડોના ઍના પરગણાંને વીંધીને તે જાય છે તેમજ રિયો ગ્રાન્ડે(નદી)ને સમાંતર દક્ષિણ તરફ 241 કિમી.ની લંબાઈમાં વિસ્તરેલ છે. તેનું…
વધુ વાંચો >સાન કાર્લોસ (1)
સાન કાર્લોસ (1) : દક્ષિણ-પૂર્વ નિકારાગુઆના રિયો સાન જુઆન વિભાગનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 15´ ઉ. અ. અને 84° 45´ પ. રે.. તે નિકારાગુઆ સરોવરના અગ્નિખૂણાના છેડા પર આવેલું છે. અહીંની આબોહવા અયનવૃત્તીય છે. મેથી જાન્યુઆરી સુધી હવામાન ભેજવાળું રહે છે. વર્ષભર તાપમાનની સરેરાશ 21° સે. જેટલી એકધારી રહે…
વધુ વાંચો >સાન કાર્લોસ (2)
સાન કાર્લોસ (2) : વેનેઝુએલાના વાયવ્ય ભાગમાં આવેલા કૉજિડેસ (Cojedes) રાજ્યનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 9° 40´ ઉ. અ. અને 68° 35´ પ. રે.. તે મધ્યના ઉચ્ચપ્રદેશની તળેટી ખાતેના લાનોસ મેદાની વિસ્તાર નજીક તિરગુઆ નદીકાંઠે આવેલું છે. તેની સ્થાપના 1678માં કૅપુચિનના ધર્મપ્રસારકો દ્વારા કરવામાં આવેલી. કૉજિડેસ અને પોર્ટુગીઝનાં રાજ્યો અલગ…
વધુ વાંચો >સાન જુઆન (સાન હુઆન)
સાન જુઆન (સાન હુઆન) : નદી (1) : મધ્ય અમેરિકામાં આવેલા નિકારાગુઆ સરોવરમાંથી નીકળતી નદી. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 00´ ઉ. અ. અને 84° 00´ પ. રે.. તે સરોવરના અગ્નિછેડામાંથી સાન કાર્લોસ ખાતે નીકળે છે અને નિકારાગુઆકોસ્ટારિકાની સરહદ પરથી પસાર થઈને સાન જુઆન ડેલ નૉર્ટે ખાતે કૅરિબિયન સમુદ્રને મળે છે.…
વધુ વાંચો >સાન ડિયેગો
સાન ડિયેગો : યુ.એસ.ના કૅલિફૉર્નિયા રાજ્યમાં આવેલું મહાનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 32° 42´ ઉ. અ. અને 117° 09´ પ. રે.. તે યુ.એસ.માં આવેલાં નૌકામથક તેમજ અવકાશીયાન મથકો (aerospace centres) પૈકીનું મહત્વનું સ્થળ છે. આ મહાનગર યુ.એસ. અને મેક્સિકો વચ્ચેની સીમા પર, દેશના નૈર્ઋત્ય ખૂણે આવેલું છે. સાન ડિયેગો દુનિયાભરમાં આવેલાં…
વધુ વાંચો >સાન પેદ્રો સુલા
સાન પેદ્રો સુલા : હૉન્ડુરાસનું બીજા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 15° 27´ ઉ. અ. અને 88° 02´ પ. રે. પર કૅમેલિકૉન નદીને કાંઠે વસેલું છે. આ શહેર કેળાં અને શેરડીના ખેતી ઉદ્યોગ માટે જાણીતું છે. તે હૉન્ડુરાસના ઉત્તર અને પશ્ચિમના અંતરિયાળ ભાગોના વેપાર માટેનું મથક છે.…
વધુ વાંચો >સાન ફ્રાન્સિસ્કો
સાન ફ્રાન્સિસ્કો : યુ.એસ.ના કૅલિફૉર્નિયા રાજ્યનું ખૂબ જ રમણીય શહેર તથા સંસ્કૃતિ, નાણા અને ઉદ્યોગોનું પ્રધાન મથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 37° 46´ ઉ. અ. અને 122° 25´ પ. રે.ની આજુબાજુનો 215 ચો.કિમી. જળજથ્થા સહિતનો 334 ચો.કિમી. જેટલો શહેર વિસ્તાર 3287 ચો.કિમી. જેટલો મહાનગરીય વિસ્તાર અને 20,616 ચો.કિમી. જેટલો બૃહદ…
વધુ વાંચો >સાન ફ્રાન્સિસ્કોનો અખાત
સાન ફ્રાન્સિસ્કોનો અખાત : પૅસિફિક મહાસાગર કાંઠા પર યુ.એસ.ના પશ્ચિમ કૅલિફૉર્નિયાની ભૂમિને વીંધીને પથરાયેલો અખાત. ભૌગોલિક સ્થાન : 37° 43´ ઉ. અ. અને 122° 17´ પ. રે.. પૅસિફિક મહાસાગર સાથે ગોલ્ડન ગેટ સામુદ્રધુની દ્વારા જોડાયેલો આ અખાત વાસ્તવમાં દરિયાકાંઠાને સમાંતર એક નદીખીણનો ડૂબી ગયેલો ભાગ છે. તેની ઉપરનો ગોલ્ડન ગેટ…
વધુ વાંચો >