Architecture

બૉઇડ, રૉબિન જેરાર્ડ પૅન્લે (જ. 1919, મેલ્બૉર્ન; ઑસ્ટ્રેલિયા; અ. 1971) : ઑસ્ટ્રેલિયાના સ્થપતિ, વિવેચક અને સ્થાપત્ય વિષયના લેખક. તેમણે લખેલાં ‘ઑસ્ટ્રેલિયાઝ હોમ’ (1952), ‘ધી ઑસ્ટ્રેલિયન અગ્લિનેસ’ (1960) અને ‘ધ ગ્રેટ ઑસ્ટ્રેલિયન ડ્રીમ’ (1972) નામનાં સ્થાપત્યવિષયક અધિકૃત પુસ્તકોથી તેમનો વિશાળ વાચકવર્ગ ઊભો થયો. તેમની આ વિવેચનાત્મક કૃતિઓથી ઑસ્ટ્રેલિયાની સ્થાપત્યકલાને નવાં દિશા-ર્દષ્ટિ…

બોડીગાઇ : પુષ્પબોધિકા. દ્રવિડ સ્થાપત્યમાં સ્તંભશીર્ષનો ભાગ. તે ભરણા રૂપે બહાર પડતો હોય છે અને તેના દ્વારા ઉપરના પાટડાને આધાર પ્રાપ્ત થાય છે. દ્રવિડ સ્તંભો આ જાતની કારીગરી માટે ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. આ જાતનું બાંધકામ પાંડ્ય શૈલીમાં તેરમી સદી દરમિયાન પ્રચલિત હતું. રવીન્દ્ર વસાવડા

બૉની, ઝ્યાં (જ. 1908, ફ્રાન્સ) : ફ્રાન્સ સ્થાપત્યવિષયક ઇતિહાસકાર. ઇંગ્લૅન્ડના અને ગૉથિક સ્થાપત્યના વિદ્વાન. 1962માં તેઓ બર્કલી ખાતેની કૅલિફૉર્નિયા યુનિવર્સિટીના અધ્યાપકગણમાં જોડાયા. તેમનાં અભ્યાસપૂર્ણ પુસ્તકો છે : ‘ધી ઇંગ્લિશ ડેકોરેટેડ સ્ટાઇલ’ (1979) તથા ‘ફ્રેન્ચ ગૉથિક આર્કિટેક્ચર ઑવ્ ધ ટ્વેલ્ફ્થ ઍન્ડ થર્ટીન્થ સેન્ચુરિઝ’ (1983). મહેશ ચોકસી

બ્રૉયર, માર્સેલ લાજકો (જ. 22 મે 1902, પૅક્સ, હંગેરી; અ. આશરે 1977ના અરસામાં) : આધુનિક અમેરિકન સ્થપતિ અને ડિઝાઈનકાર. સ્ટીલની ટ્યૂબો (પોલાદી નળાકારો)નો સ્થાપત્યમાં વિનિયોગ કરનાર તેઓ પ્રથમ સ્થપતિ હતા. 1912થી 1920 સુધી પૅક્સ નગરની ‘અલ્લામી ફૉરાઇસ્કાલા’માં અને 1920થી 1924 સુધી વાઇમર નગરની ‘બાઉહાઉસ’ સંસ્થામાં શિક્ષણ મેળવ્યું. ડૅસ્સો નગરના સ્થપતિ…

ભદ્ર : ગુજરાતનાં મંદિરોમાં ગર્ભગૃહની રચના અને તેના ઊર્ધ્વમાન પરત્વે વૈવિધ્ય આણવા અને મંદિરની દીવાલને મજબૂતાઈ આપવા માટે તેના બહારના ભાગમાં ત્રણે બાજુએ, મધ્યમાં કરવામાં આવતી નિર્ગમિત રચના. આ રચનાથી ગર્ભગૃહના નકશામાં તારાકૃતિ રચાય છે. ઊર્ધ્વદર્શનમાં ગર્ભગૃહની બહારની દીવાલમાં છેક નીચે જંઘા, તેની ઉપર મંડોવર અને મહામંદિરોમાં છેક શિખરના તળિયા(પાયચા)થી…