ભૂગોળ

સિલ્ટસ્ટોન

સિલ્ટસ્ટોન : જુઓ સિલ્ટ

વધુ વાંચો >

સિસિલી

સિસિલી : ભૂમધ્ય સમુદ્રના મધ્યભાગમાં આવેલો ટાપુ. ભૌગોલિક સ્થાન : 37° 30´ ઉ. અ. અને 14° 00´ પૂ. રે.. તેનો કુલ વિસ્તાર 25,708 ચોકિમી. જેટલો હોવાથી તે ભૂમધ્ય સમુદ્રનો સૌથી મોટો ટાપુ છે. મેસિનાની સામુદ્રધુનીથી સિસિલી અને ઇટાલીની મુખ્ય ભૂમિ જુદાં પડે છે. ભૂપૃષ્ઠ-આબોહવા : સિસિલીના ભૂપૃષ્ઠનો 85 %થી વધુ…

વધુ વાંચો >

સિહોર (Sehore)

સિહોર (Sehore) : મધ્યપ્રદેશના મધ્ય-પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે આશરે 22° 30´થી 23° 40´ ઉ. અ. અને 76° 30´થી 78° 00´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 6,578 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. બ્રિટિશ હકૂમત વખતે પણ તે ભોપાલના દેશી રાજ્યનો એક અલગ…

વધુ વાંચો >

સિંક્યાંગ (Sinkiang)

સિંક્યાંગ (Sinkiang) : ચીનના સૌથી મોટા ગણાતા ચાર સ્વાયત્ત પ્રદેશો પૈકીનો એક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે આશરે 35°થી 50´ ઉ. અ. અને 75°થી 95´ પૂ. રે. વચ્ચેનો આશરે 16,46,900 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે, જે ચીનના કુલ ક્ષેત્રફળનો  ભાગ ધરાવે છે. તેના ઈશાનમાં મૉંગોલિયા, પૂર્વમાં ગાન્શુ અને કિંઘહાઈ (Qinghai)…

વધુ વાંચો >

સિંગાપોર

સિંગાપોર : અગ્નિ એશિયામાં આશરે 01° 17´ ઉ. અ. તથા 103° 51´ પૂ. રે. પર મલાયા દ્વીપકલ્પના દક્ષિણ છેડે આવેલો ટાપુ દેશ. તેનું ભૌગોલિક સ્થાન વિષુવવૃત્તથી લગભગ 129 કિમી. ઉત્તરમાં છે. સિંગાપોરની ઉત્તરમાં મલેશિયા અને દક્ષિણમાં ઇન્ડોનેશિયા દેશોની જલસીમાઓ આવેલી છે, જ્યારે તેની પશ્ચિમ બાજુએ મલાક્કાની સામુદ્રધુની અને પૂર્વ બાજુએ…

વધુ વાંચો >

સિંઘભૂમ

સિંઘભૂમ : ઝારખંડ રાજ્યમાં આવેલા બે જિલ્લા : (1) પશ્ચિમ સિંઘભૂમ અને (2) પૂર્વ સિંઘભૂમ. પશ્ચિમ સિંઘભૂમ જિલ્લો (1) પશ્ચિમ સિંઘભૂમ જિલ્લો : ઝારખંડ રાજ્યના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલો જિલ્લો. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 22° 34´ ઉ. અ. અને 85° 49´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 5,290 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે.…

વધુ વાંચો >

સિંદરી

સિંદરી : ઝારખંડ રાજ્યના ધનબાદ જિલ્લામાં આવેલું નગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 23° 45´ ઉ. અ. અને 86° 42´ પૂ. રે.. તે ધનબાદથી 24 કિમી. અગ્નિ દિશા તરફ દામોદર નદીના કાંઠે ઝરિયા કોલસા-ક્ષેત્ર નજીક આવેલું છે. તેની નજીકમાં થઈને રાષ્ટ્રીય ધોરી માર્ગ નં. 2 તથા રેલમાર્ગ પસાર થાય છે. આ સ્થળ…

વધુ વાંચો >

સિંધ

સિંધ : પાકિસ્તાનના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલો પ્રાંત. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 25° 30´ ઉ. અ. અને 69° 00´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 1,40,914 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે અને પશ્ચિમે બલૂચિસ્તાન, પૂર્વ તરફ રાજસ્થાન તથા દક્ષિણે ગુજરાત અને અરબી સમુદ્ર આવેલાં છે. સિંધ ભૂપૃષ્ઠ : સિંધ પ્રાંતનો સમગ્ર…

વધુ વાંચો >

સિંધુ (નદી)

સિંધુ (નદી) : દક્ષિણ એશિયાની વિપુલ જળસ્રોત ધરાવતી નદી. દુનિયાની સૌથી લાંબી નદીઓ પૈકીની એક નદી. તેની લંબાઈ 2,897 કિમી. જેટલી છે. તેનો કુલ સ્રાવવિસ્તાર 11,65,500 ચોકિમી. જેટલો છે. તેના કુલ સ્રાવક્ષેત્રનો 13 % ભાગ તિબેટ અને ભારતમાં તથા 33 % ભાગ હિમાલયના પહાડી વિસ્તારમાં રહેલો છે. તે ચીનના આધિપત્ય…

વધુ વાંચો >

સિંધુ-ગંગાનાં મેદાનો (Indo-Gangetic Plains)

સિંધુ–ગંગાનાં મેદાનો (Indo-Gangetic Plains) : સિંધુ-ગંગા તથા તેમની સહાયક નદીઓના કાંપથી બનેલાં વિશાળ વિસ્તાર આવરી લેતાં મેદાનો. પ્રાકૃતિક ભૂસ્તરશાસ્ત્ર અને ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ જોતાં ભારતનો સમગ્ર વિસ્તાર ત્રણ સ્પષ્ટ એકમો(વિભાગો)નો બનેલો છે : (1) શ્રીલંકાના દ્વીપ સહિત વિંધ્ય પર્વતોની દક્ષિણે આવેલો દ્વીપકલ્પીય ભારતનો ત્રિકોણાકાર ઉચ્ચપ્રદેશ. (2) ભારતની પશ્ચિમે, ઉત્તરે અને પૂર્વમાં…

વધુ વાંચો >