રસેશ જમીનદાર

કાર્દમક વંશ (ઈ.સ.ની 1લી સદીથી ચોથી સદી) : પશ્ચિમ ભારતનાં ક્ષત્રપ કુળોમાંનું એક. કન્હેરી ગુફાના એક લેખમાં રુદ્ર(દામા)ની પુત્રી પોતે કાર્દમક વંશની હોવાનું જણાવે છે. ગણપતિ શાસ્ત્રીની અર્થશાસ્ત્રની ટીકામાં પારસિક(ઈરાન)માં આવેલી કર્દમા નદીમાં ઉત્પન્ન થતાં કાર્દમિક મોતીની નોંધ છે. કલ્હણની ‘રાજતરંગિણી’માં કર્દમરાજનો ઉલ્લેખ છે. મહાભારતના વિરાટપર્વમાં કર્દમિલ નામના સ્થળનો નિર્દેશ…

કાલકાચાર્ય (અ. ઈ.પૂ. 61) : પશ્ચિમના ક્ષત્રપો તરીકે ઓળખાતા શકોને આમંત્રણ આપનાર જૈન આચાર્ય. અનુશ્રુતિ પ્રમાણે કાલકાચાર્ય વિક્રમાદિત્યના સમકાલીન અને ક્ષત્રિય હતા. તેમની પૂર્વાવસ્થાની બહેન સાધ્વી સરસ્વતીના રૂપથી મોહિત થઈને ઉજ્જનના રાજા ગર્દભિલ્લે તેનું અપહરણ કર્યું હતું. તેથી રોષે ભરાઈને તેનું વેર લેવા તેઓ પારસકૂલ (ઈરાન) ગયા અને ત્યાંથી 96…