Painting

માક્કીઆયૉલી : ઓગણીસમી સદીના ફ્લૉરેન્સના ચિત્રકારોનું જૂથ. ઇટાલીની નિયમપરસ્તીને વરેલી કલા-એકૅડેમી સામે તેમનો ઉગ્ર વિરોધ હતો. સર્જન માટેની પ્રેરણા મેળવવા તે પ્રકૃતિ તરફ વળ્યા. આ જૂથનું વલણ એવું હતું કે રંગના ધબ્બા (ઇટાલિયન શબ્દ macchia, અંગ્રેજી patches) ચિત્રકલાનું સૌથી મહત્વનું પાસું છે. કોઈ પણ ચિત્રની દર્શકના ચિત્ત પર જે છાપ…

માગ્રીત, રેને (જ. 1898, બેલ્જિયમ; અ. 1967, બેલ્જિયમ) : આધુનિક પરાવાસ્તવવાદી ચિત્રકાર. ભીંત પર ચોંટાડવાના ચિત્રસુશોભનવાળા કાગળો (wall-papers) અને ધંધાદારી જાહેરાતોની ડિઝાઇનના આલેખનકામથી તેમણે કારકિર્દીનો આરંભ કર્યો. દ કિરીકો અને મૅક્સ અર્ન્સ્ટે તેમની પ્રતિભા પારખી અને તેમને ચિત્રકલામાં પ્રવૃત્ત કર્યા. 1927થી 1930 તે ફ્રાંસમાં રહ્યા અને ત્યાં કવિ તથા પરાવાસ્તવવાદી…

માતિસ, હેન્રી (જ. 31 ડિસેમ્બર 1869, લચેતો, ફ્રાન્સ; અ. 3 નવેમ્બર 1954, નાઇસ) : ફ્રેંચ કલાકાર. ઘનવાદના પ્રચાર પહેલાં ફોવિઝમના પ્રણેતા. પૅરિસમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો. પછી વકીલને ત્યાં કારકુન તરીકે કામગીરી બજાવી. ચિત્રકલાનો રસ અને નાદ તેમને તેમની વીસીનાં વર્ષોમાં આકસ્મિક રીતે જાગ્યો. 1892માં પૅરિસમાં પહેલા આકાદેમી જુલિયનમાં અને પછી…

માધવ મેનન, કોડાઈકાટ (જ. 1907, પલ્લૂટ, કેરળ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. 7 વરસની ઉંમરે 1914માં તે ઘરના એક વડીલ સાથે શ્રીલંકા જવા ચાલી નીકળ્યા અને ત્યાં રખડપટ્ટી સાથે શાળાકીય અભ્યાસ પણ કર્યો. 1915માં ભારત પાછા ફરી ચેન્નાઈમાં અર્ધેન્દુપ્રસાદ બૅનર્જી પાસેથી ડ્રૉઇંગની તાલીમ લીધી. 1922માં મછલીપટ્ટણમ્ જઈ ત્યાંની ‘આંધ્ર જાતીય કલાશાળા’માં…

માને, એદુઅર્દ (Manet, EDOUARD (mah-nay’, ay-dwahr) (જ. 23 જાન્યુઆરી 1832, પૅરિસ; અ. 30 એપ્રિલ 1883) : પ્રસિદ્ધ ફ્રૅન્ચ ચિત્રકાર. પ્રભાવવાદી (impressionist) શૈલીના પ્રણેતા અને ચિત્રની પ્રક્રિયા તરફ દર્શકનું ધ્યાન ખેંચવા માટે થઈને ‘ચિત્ર એ રંગથી આલેખિત સ્પષ્ટ ભૂમિ છે’ એવા ખ્યાલનો પ્રથમ પુરસ્કર્તા. ગર્ભશ્રીમંત કુટુંબમાં જન્મ. પિતા ન્યાય-મંત્રાલયમાં ઉચ્ચ હોદ્દો…

મા યૂઆન (કાર્યકાળ : 1190–1225) : ચીની ચિત્રકાર. શિયા કુઈના સહયોગમાં લૅન્ડસ્કેપ ચિત્રકલાની કહેવાતી મા-શિયા શૈલીના સ્થાપક. સધર્ન સુંગ રાજ્યકાળ (1127–1279) દરમિયાન, સુંગ લૅન્ડસ્કેપ ચિત્રણાની ઊર્મિસભર નિરૂપણરીતિની પરાકાષ્ઠા સિદ્ધ કરવાનું શ્રેય મા યૂઆનના ફાળે જાય છે. તેમનો જન્મ અને ઉછેર જે પરિવારમાં થયો હતો તેમાં તેમની પૂર્વેની 5 પેઢીમાં બધા…

મારિન, જૉન (જ. 23 ડિસેમ્બર 1870, ન્યૂ જર્સી, અમેરિકા; અ. 2 ઑક્ટોબર 1953, મેઇન, અમેરિકા) : મૅનહૅટન અને મેઇન(Maine)ના વિસ્તારને નિરૂપતાં અભિવ્યક્તિવાદી જળરંગી ચિત્રો માટે જાણીતો અમેરિકન ચિત્રકાર અને છાપચિત્રકાર (print-maker). તેણે થોડો સમય ડ્રાફ્ટ્સમૅનશિપ કર્યા પછી ફિલાડેલ્ફિયામાં પેન્સિલ્વેનિયા એકૅડેમીમાં ચિત્રકલાનો અભ્યાસ કર્યો. આ પછી 1905માં તેણે યુરોપયાત્રા કરી. 1910માં…

માર્ક, ફ્રાન્ઝ (જ. 8 ફેબ્રુઆરી 1880, મ્યૂનિક, જર્મની; અ. 1916, વેર્ડુમ) : પશુપંખીઓનાં ચિત્રો ચીતરનાર અભિવ્યક્તિવાદી જર્મન ચિત્રકાર. પિતા વિલ્હેમ માર્ક પણ ચિત્રકાર હતા. 1898માં 17 વરસની ઉંમરે ફિલસૂફીનો અભ્યાસ કરવા માટે મ્યૂનિક યુનિવર્સિટીમાં જોડાયા. 2 વરસના અભ્યાસ બાદ એક વરસ લશ્કરમાં સેવા આપી. 1901માં તેઓ મ્યૂનિકની એકૅડેમી ઑવ્ ફાઇન…

માર્તીની, સિમૉન (જ. 1284, સિયેન, ઇટાલી; અ. 1344, ઍવિગ્નૉન, ફ્રાન્સ) : ઇટાલીના ગૉથિક શૈલીના ચિત્રકાર. ઇટાલીના સિયેન નગરના મહાન ગૉથિક ચિત્રકાર ડુચિયો પાસે તાલીમ લઈ તેમણે ગૉથિક ચિત્રકલાની સિયેનીઝ શૈલીના વિકાસમાં મહત્વનું યોગદાન આપ્યું. ડુચિયોની માફક માર્તીનીનાં ચિત્રોમાં તેજસ્વી રંગો અને માનવ-આકૃતિઓની પશ્ચાદભૂમાં સ્થાપત્યોનાં આલેખનો નજરે પડે છે. ગૉથિક ચિત્રકલાની…

માલેવિચ, કાઝિમિર સેવેરિનૉવિચ (જ. 23 ફેબ્રુઆરી 1878, કીવ, યુક્રેન, રશિયા; અ. 15 મે 1935, લેનિનગ્રાડ, રશિયા) : અમૂર્ત ચિત્રકલાની સુપ્રેમેટિસ્ટ શાખાના પ્રણેતા અને પ્રસિદ્ધ ચિત્રકાર. કીવ સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટ તથા મૉસ્કો એકૅડેમી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સમાં માલેવિચે ચિત્રકલાનું શિક્ષણ લીધું હતું. તેમનાં શરૂઆતનાં ચિત્રો પ્રભાવવાદી અને ફૉવવાદી શૈલીમાં છે. 1912માં પૅરિસયાત્રા…