ચિત્રકલા

સામંત, મોહન (જ. 1926, મુંબઈ) : પ્રતિભાવાન ચિત્ર-કલાકાર. મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટના તેજસ્વી સ્કૉલર તરીકે તેમણે 1951માં કલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. તૈલરંગો, રેતી, સ્પેકલ (speckle) (એક પ્રકારનો સિમેન્ટ) અને ગુંદર વગેરે જેવા વિવિધ પદાર્થો વડે તેઓ તેમનાં ચિત્રોનું સર્જન કરે છે. એમનાં ચિત્રો રંગના થર પર ઊપસતી ઘન…

સાર્જન્ટ, જૉન સિન્ગર (જ. 12 જાન્યુઆરી 1856, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. 15 એપ્રિલ 1925, લંડન, બ્રિટન) : અમેરિકા તેમજ યુરોપના ધનાઢ્ય લોકોનાં વ્યક્તિચિત્રો તેમજ આલ્પ્સનાં નિસર્ગચિત્રો આલેખવા માટે જાણીતો અમેરિકન ચિત્રકાર. પૅરિસમાં વ્યક્તિ-ચિત્રકાર કાર્લો-દુરાં હેઠળ તેણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી હતી. 1879માં મૅડ્રિડ જઈ વાલાસ્ક્વૅથ (velazquez) તથા હાર્લેમ જઈ ફ્રાન્સ હાલ્સનાં ચિત્રોનો…

સાર્તો, આન્દ્રેઆ દેલ (જ. 1486, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. સપ્ટેમ્બર 1530) : ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર. પિતા દરજી હતા. (પિતાની અટક ‘સાર્તો’નો ઇટાલિયન ભાષામાં અર્થ છે – દરજી.) આઠ વરસની ઉંમરે તેમણે એક સોની હેઠળ સુવર્ણકામની તાલીમ લેવી શરૂ કરેલી; પરંતુ ચિત્રકલા માટેની તેમની લગની તેમને ફ્લૉરેન્સના ચિત્રકાર જિયાન બારિલે પાસે લઈ ગઈ.…

સાલ્વિયાતી, જુસેપે (Salviati, Giuseppe) (જ. આશરે 1520થી 1525, તુસ્કની, ઇટાલી; અ. આશરે 1575) : ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર. મૂળ નામ જુસેપે પૉર્તા. 1535માં રોમ જઈ તેમણે ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર ફ્રાન્ચેસ્કો સાલ્વિયાતી પાસે કલા-અભ્યાસ કર્યો અને ગુરુની ‘સાલ્વિયાતી’ અટક અપનાવી લીધી. 1539માં ગુરુ ફ્રાન્ચેસ્કો સાથે જુસેપે વેનિસ ગયા અને ચિત્ર ‘રેઇઝિન્ગ ઑવ્ લાઝારુસ’ ચીતર્યું.…

સાલ્વિયાતી, ફ્રાન્ચેસ્કો (જ. 1510, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. 1563) : ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર. મૂળ નામ ફ્રાન્ચેસ્કો રૉસી. પિતા માઇકેલાન્યાલો (Michelaynalo) રૉસી વણકર હતા અને પુત્ર ફ્રાન્ચેસ્કોને પણ વણકર જ બનાવવા માગતા હતા, પણ ફ્રાન્ચેસ્કોને વણકરની વણાટકલામાં કોઈ જ દિલચસ્પી હતી નહિ; તેથી તેણે એક સોની હેઠળ સુવર્ણકલાના પાઠ લેવા માંડ્યા. એ હજી…

સાસેતા (જ. ચૌદમી-પંદરમી સદી, ઇટાલી; અ. આશરે 1450, સિયેના, ઇટાલી) : ઇટાલીનો પંદરમી સદીનો નામી ગૉથિક ચિત્રકાર. મૂળ નામ સ્તેફાનો દિ જિયોવાની. સિયેના ખાતે સાસેતાએ ચિત્રકળાની તાલીમ લીધી હોય તેમ માનવામાં આવે છે. સિયેના ખાતે આર્તે દેલા લાના ચર્ચમાં વેદી પર મૂકવા માટેનું ચિત્ર તેમણે 1423થી 1426 સુધીમાં ચીતર્યું. ત્યારપછી…

સાસોફેરાતો, જિયોવાની બાતિસ્તા સાલ્વી (જ. 1609, સાસોફેરાતો, ઇટાલી; અ. 1685) : ઇટાલિયન બરોક-ચિત્રકાર. એવું અનુમાન કરવામાં આવે છે કે નેપલ્સમાં ચિત્રકાર દોમેનિકિનો પાસે તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી હતી. એ પછી 1641માં તેમણે રોમ જઈને ચિત્રકારની કારકિર્દી શરૂ કરી. સાસોફેરાતોએ આલેખેલ મધર મેરીનું ચિત્ર  રોમના સાન્તા સાબિના ચેપલ માટે તેમણે ચીતરેલ…

સિકર્ટ, વૉલ્ટર રિચાર્ડ (જ. 31 મે 1860, મ્યૂનિક, જર્મની; અ. 22 જાન્યુઆરી 1942, બાથ, સમર્સેટ, બ્રિટન) : બ્રિટનના અગ્રણી પ્રભાવવાદી ચિત્રકાર. 1881માં લંડન ખાતેની સ્લેડ સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાં ચિત્રકલાના અભ્યાસ માટે સિકર્ટ દાખલ થયા. 1882માં તેઓ અમેરિકન પ્રભાવવાદી ચિત્રકાર વિસ્લરના શિષ્ય બન્યા. વૉલ્ટર રિચાર્ડ સિકર્ટ 1883માં તેઓ પૅરિસ ગયા અને…