કુમારપાળ દેસાઈ

ડેવિસ કપ : દેશ દેશ વચ્ચે યોજાતી લૉન ટેનિસની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમ-સ્પર્ધા. ઈ. સ. 1899માં હાર્વર્ડ ગ્રૅજ્યુએટ ડ્વાઇટ એફ. ડેવિસે લૉન-ટેનિસની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધામાં કપ આપવાની યોજના કરી. ઈ. સ. 1900માં અમેરિકા અને ઇંગ્લૅન્ડ વચ્ચે આ સ્પર્ધા ખેલાઈ અને ખુદ ડેવિસે એક સ્પર્ધામાં વિજય મેળવ્યો હતો. એણે આ કપને કોઈ નામ આપ્યું…

ડોસા, આણંદજી જમનાદાસ (જ. 15 સપ્ટેમ્બર 1916, મુંબઈ; અ. 22 સપ્ટેમ્બર 2014, અમેરિકા) : ક્રિકેટની માહિતીના સંગ્રાહક અને ઉત્તમ આંકડાશાસ્ત્રી. મુંબઈની ન્યૂ ઇરા સ્કૂલ અને વિલ્સન કૉલેજમાં અભ્યાસ  કરતી વખતે ઓલ રાઉન્ડર તરીકે પ્રારંભિક બૅટ્સમૅન, મધ્યમ ગતિના ગોલંદાજ અને ચપળ ક્ષેત્રરક્ષક તરીકે કામગીરી બજાવી શ્રેષ્ઠ યુવા બૅટ્સમૅનનો ચંદ્રક મેળવ્યો હતો.…

તાલ્યારખાન, એ. એફ. એસ., ‘બૉબી’ (જ. 1897; અ. 13 જુલાઈ 1990, મુંબઈ) : ભારતના વિખ્યાત રમતગમત સમીક્ષક તથા ક્રિકેટ, હૉકી અને ફૂટબૉલની રમતના કૉમેન્ટેટર. 1930ના ગાળામાં રેડિયો પરથી હૉકી, ફૂટબૉલની રમતનું જીવંત પ્રસારણ કર્યું, પણ ક્રિકેટની રમતના કૉમેન્ટેટર તરીકે વધુ ખ્યાતિ મેળવી. 1940માં મહારાષ્ટ્ર અને મુંબઈ વચ્ચે પુણેમાં ખેલાયેલી રણજી…

તેંડુલકર, સચિન રમેશ (જ. 24 એપ્રિલ 1973, મુંબઈ) : ભારતનો અત્યંત શક્તિશાળી, નાની ઉંમરમાં મહત્વની સિદ્ધિ મેળવનાર જમણેરી બૅટ્સમૅન, જમણેરી ધીમો ગોલંદાજ તથા ભારતીય ટીમનો સુકાની (1996). રમતવિશ્વમાં ક્વચિત્ એવી પ્રતિભાનું પ્રાગટ્ય થાય છે કે જે એની સર્વતોમુખી શક્તિથી અદ્વિતીય સ્થાન મેળવે છે. 1985–86માં મુંબઈની શારદાશ્રમ વિદ્યામંદિર તરફથી મુંબઈની આંતરસ્કૂલ-ટૂર્નામેન્ટ…

ધ્યાનચંદ (જ. 29 ઑગસ્ટ 1905, અલ્લાહાબાદ; અ. 3 ડિસેમ્બર 1979, દિલ્હી) : ભારતીય હૉકીના વિશ્વવ્યાપી પ્રસિદ્ધિ મેળવનાર સર્વોત્કૃષ્ટ ખેલાડી અને સુકાની. પંદર વર્ષની ઉમરથી તેમણે હૉકી રમવાની શરૂઆત કરી હતી જેમાં પ્રાપ્ત કરેલ નિપુણતાને કારણે 1922માં ભારતીય લશ્કરમાં સિપાહી તરીકે ભરતી થયા અને છેક મેજરના પદ સુધી પહોંચ્યા હતા. હૉકીના…

નરેશકુમાર (જ. 22 ડિસેમ્બર 1928, લાહોર) : ડેવિસકપમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરનાર અને ત્યારબાદ નૉન-પ્લેઇંગ સુકાની તરીકે ભારતીય ટેનિસમાં મહત્ત્વનું યોગદાન કરનાર ટેનિસ-ખેલાડી. કુટુંબમાં રમતગતમની રુચિનું કોઈ વાતાવરણ નહોતું. પિતા વ્યાપાર કરતા હતા, પણ નરેશકુમારે કૉલકાતાની ઝેવિયર્સ સ્કૂલમાં અભ્યાસકાળ દરમિયાન હૉકી, ખેલકૂદ, ફૂટબૉલ અને ક્રિકેટમાં નિશાળની ટીમનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું, કિંતુ એ…

નાટેકર, નંદુ મહાદેવ (જ. 12 મે 1933) : ભારતનો વિખ્યાત બૅડમિન્ટન-ખેલાડી. નિશાળમાં વાંસકૂદકો, ટેનિસ અને બૅડમિન્ટનની રમતમાં કુશળતા ધરાવતો નંદુ નાટેકર 1951માં સાંગલી જુનિયર ઓપન ટેનિસ સ્પર્ધામાં વિજેતા બન્યો. પછીના વર્ષે એ મુંબઈ રાજ્યનો બૅડમિન્ટન-વિજેતા બન્યો. 1951માં નંદુ નાટેકરે રાષ્ટ્રીય જુનિયર ટેનિસ ફાઇનલમાં ભારતના પ્રસિદ્ધ ખેલાડી રામનાથન કૃષ્ણનનો મુકાબલો કર્યો…