આકાશવાણી અને દૂરદર્શન

પિન્ટર હૅરૉલ્ડ

પિન્ટર, હૅરૉલ્ડ (જ. 10 ઑક્ટોબર 1930, હૅકની, લંડન; અ. 24 ડિસેમ્બર 2008, એક્ટીન (Acton), લંડન) : પ્રસિદ્ધ આંગ્લ નાટ્યલેખક અને દિગ્દર્શક. યહૂદી દરજીના સંતાન તરીકે તેમનો ઉછેર લંડનના ઈસ્ટ એન્ડના શ્રમજીવી વિસ્તારમાં થયો હતો, તેથી નાનપણથી જ હિંસા સાથે તેમનો પનારો પડ્યો હતો; હિંસાનાં આ શૈશવ-સ્મરણો અને અનુભવ જ તેમનાં…

વધુ વાંચો >

ફિલ્ડેન, લિયોનેલ

ફિલ્ડેન, લિયોનેલ (જ. 1896; અ. –) : બી.બી.સી.ના રેડિયોકાર્યક્રમના નિર્માતા અને ઑલ ઇન્ડિયા રેડિયોના પ્રથમ પ્રસારણનિયામક. લિયોનેલ ફિલ્ડેન બ્રિટિશ સામ્રાજ્યવાદી શાસન દરમિયાન ભારતમાં રેડિયો-પ્રસારણના પાયા ઊંડા નાખવા માટે, અથાગ પ્રયત્ન કરનાર તરીકે જાણીતા છે. 1935માં ઓગણચાલીસ વર્ષની ઉંમરે, બી.બી.સી.ના રેડિયોકાર્યક્રમ-નિર્માતા તરીકેની સફળ કારકિર્દી તજી બ્રિટિશ સરકારની માલિકીની ઇન્ડિયન સ્ટેટ બ્રૉડકાસ્ટિંગ…

વધુ વાંચો >

બી.બી.સી.

બી.બી.સી. : બ્રિટનની સરકારી માલિકીની રેડિયો-ટેલિવિઝન પ્રસારણસંસ્થા. પૂરું નામ બ્રિટિશ બ્રૉડકાસ્ટિંગ કૉર્પોરેશન. 1922માં એમ્પાયર બ્રૉડકાસ્ટિંગ સર્વિસ નામે ખાનગી પેઢી સ્થપાઈ. તેનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરી, 1927માં બ્રિટિશ બ્રૉડકાસ્ટિંગ કૉર્પોરેશન નામે સંસ્થા એક ખાસ કાયદાથી સ્થાપવામાં આવી. 1922માં નિમાયેલા તેના પ્રથમ નિયામક જૉન રિટ 1938માં નિવૃત્ત થયા. સ્થાપનાપત્રમાં જ અમુક ખાસ બાબતો અંગે…

વધુ વાંચો >

બૅચલર, જૉય

બૅચલર, જૉય (જ. 1914; હર્ટફર્ડશાયર, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 1991) : જીવંત (animated) કાર્ટૂનનાં નિર્માત્રી. તેમણે કારકિર્દીનો પ્રારંભ કર્યો ‘હાર્પર બાઝાર’માં ફૅશન આર્ટિસ્ટ તરીકે. 1935માં તેમણે ‘રૉબિનહુડ’ના નિર્માણ દ્વારા જીવંત કાર્ટૂનનો પ્રારંભ કર્યો. 1941માં તેમણે સાથી નિર્માતા જૉન હલ્સ સાથે લગ્ન કર્યાં. બંનેએ સાથે મળીને હલ્સ બૅચલર ઍનિમેશન યુનિટની સ્થાપના કરી. તેમણે…

વધુ વાંચો >

બેયર્ડ, જૉન લોગી

બેયર્ડ, જૉન લોગી (જ. 1888; અ. 14 જૂન 1946) : ટેલિવિઝનનો બ્રિટિશ આદ્ય શોધક. ફોટોગ્રાફી તેમજ નવા નવા પ્રયોગો–તુક્કાઓ કરવાનો તેને ખૂબ શોખ. શરીર દૂબળું, અભ્યાસમાં બહુ ઓછો રસ. ટેલિફોન પ્રત્યે કુતૂહલ હતું અને સ્વયં વીજળીના તાર લઈ જાતજાતના પ્રયોગો કરતો. પોતાના એક મિત્ર સાથે વાત કરવા જૉને પોતાને હાથે…

વધુ વાંચો >

બેલ, માર્ટિન

બેલ, માર્ટિન (જ. 1938, કેમ્બ્રિજ, ઇંગ્લૅન્ડ) : ટેલિવિઝનના ખબરપત્રી. તેમણે કેમ્બ્રિજ ખાતે અભ્યાસ કર્યો અને 1962માં બીબીસીમાં જોડાયા. 1964થી 1976 દરમિયાન તેઓ વિદેશો માટેના વૃત્તાંતનિવેદક બન્યા. 1976–1977માં તેઓ રાજકારણી બાબતોના, 1993–94માં વિયેના ખાતેના અને 1994થી 1996 દરમિયાન વિદેશી બાબતોના વૃત્તાંતનિવેદક તરીકે કામગીરી બજાવતા રહ્યા. તેમને ‘રૉયલ ટેલિવિઝન સોસાયટીઝ રિપૉર્ટર ઑવ્…

વધુ વાંચો >

બોખારી, અહમદશાહ

બોખારી, અહમદશાહ : ઑલ ઇન્ડિયા રેડિયોના પ્રથમ મહાનિયામક, (1943). અહમદશાહ બોખારી અને એમના ભાઈ ઝુલ્ફિકાર અલી બોખારી અવિભક્ત હિંદની પ્રસારણસેવાનાં પ્રારંભનાં વર્ષોના સફળ વહીવટકર્તા તરીકે પંકાયેલા છે. એ બંને બંધુઓ ઑલ ઇન્ડિયા રેડિયોના બ્રિટિશ બ્રૉડ્કાસ્ટિંગ કૉર્પોરેશન–બી.બી.સી.–થી આવેલા સફળ નિયામક લિયોનેલ ફિલ્ડેનના સાથી હતા. અહમદશાહ પહેલાં લાહોરમાં સરકારી કૉલેજમાં અંગ્રેજી ભણાવતા…

વધુ વાંચો >

ભટ્ટ, વસુબહેન

ભટ્ટ, વસુબહેન (જ. 23 માર્ચ 1924, વડોદરા; અ. 13 ડિસેમ્બર 2020, અમદાવાદ) : સાહિત્ય, શિક્ષણ, સમાજસેવા અને આકાશવાણીમાં મૂલ્યવાન પ્રદાન કરનાર નિષ્ઠાવાન સંસ્કારસેવિકા. માતા સરસ્વતીબહેન અને પિતા રામપ્રસાદ શાસ્ત્રી. પિતા વડોદરા રાજ્યના પોલિટિકલ સેક્રેટરી હતા. વસુબહેને સ્કૂલ સુધીનું શિક્ષણ વડોદરામાં લીધેલું અને ત્યારબાદ અમદાવાદની એસ.એલ.યુ. કૉલેજમાં બી.એ., બી.એડ.નું શિક્ષણ લીધું.…

વધુ વાંચો >

મરો, એડ્વર્ડ આર.

મરો, એડ્વર્ડ આર. (જ. 27 એપ્રિલ 1908, પોલ ક્રિક, ન્યૂ કૅરોલિના; અ. 23 એપ્રિલ 1965) : અમેરિકાના પ્રસારણકર્તા (broadcaster). ટેલિવિઝન-પત્રકારત્વના ક્ષેત્રે તેમણે એકલે હાથે પ્રામાણિકતા તેમજ નિષ્ઠા દાખલ કરી. તેમની કારકિર્દી જવાબદારીપૂર્ણ તથા ચોકસાઈપૂર્ણ પત્રકારત્વના જીવંત નમૂનારૂપ હતી. 1930માં વૉશિંગ્ટન સ્ટેટ કૉલેજમાંથી સ્નાતક થયા પછી, તેઓ નૅશનલ સ્ટુડન્ટ ફેડરેશનના પ્રમુખ…

વધુ વાંચો >

મહેતા, ચન્દ્રવદન ચીમનલાલ

મહેતા, ચન્દ્રવદન ચીમનલાલ (જ. 6 એપ્રિલ 1901, સૂરત; અ. 4 મે 1991, વડોદરા) : ગુજરાતના સમર્થ નાટ્યકાર, નાટ્યવિદ, કવિ અને આત્મકથાકાર. પિતાને વડોદરામાં રેલવેમાં નોકરી એટલે બાળપણ વડોદરામાં વીતેલું. પ્રાથમિક શિક્ષણ વડોદરામાં અને માધ્યમિક શિક્ષણ સૂરતમાં. શિક્ષકોએ સાહિત્ય અને ઇતિહાસનો રસ લગાડેલો. ‘કાવ્યદોહન’, ‘ચંદ્રકાન્ત’, ‘હિન્દ અને બ્રિટાનિયા’, ‘સરસ્વતીચંદ્ર’ અને ‘કુસુમમાળા’…

વધુ વાંચો >