સંગીતકલા

કાર્ટર, એલિયટ (જ. 11 ડિસેમ્બર 1908, ન્યૂયૉર્ક નગર, અમેરિકા) : આધુનિક અમેરિકન સંગીતકાર અને સ્વરનિયોજક. એકસાથે એકથી વધુ લય પ્રયોજવાની તેમની મૌલિક શૈલી ‘પૉલિરીધમ’ને લીધે તેમને વિશ્વભરમાં ખ્યાતિ મળી. ધનાઢ્ય પરિવારમાં જન્મેલા કાર્ટરે હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં અંગ્રેજી સાહિત્યમાં સ્નાતકની પદવી હાંસલ કરી. પણ બાળપણથી જ સંગીતની લાગેલી લગનીએ હવે જોશભેર માથું…

કાલાસ, મારિયા (જ. 2 ડિસેમ્બર 1923, ન્યૂયૉર્ક નગર, યુ.એસ.; અ. 16 સપ્ટેમ્બર 1977, પૅરિસ, ફ્રાંસ) : ઑપેરાની વિખ્યાત શાસ્ત્રીય સોપ્રાનો(ઊંચા તાર સપ્તકોમાં)-ગાયિકા. મૂળ નામ મારિયા સેસિલિયા સોફિયા આના કાલોગેરોપૂલૉસ. માતા સાથે 1937માં અમેરિકા છોડી મારિયા ગ્રીસ ગઈ અને ત્યાં ઍથેન્સ કૉન્ઝર્વેટરીમાં સોપ્રાનો-ગાયિકા એલ્વિરા દે હિદાલ્યો હેઠળ સોપ્રાનો-ગાયનનો અભ્યાસ કર્યો. ઍથેન્સમાં…

કાલિનિકૉવ, વાસિલી (જ. 13 જાન્યુઆરી 1866, ગામ વોઇન, ઑરેલ જિલ્લો, રશિયા; અ. 11 જાન્યુઆરી 1901, પૅરિસ, ફ્રાંસ) : રશિયન સંગીતકાર અને સ્વરનિયોજક. બાળપણમાં કાલિનિકૉવનું ઘર સંગીતના જલસાથી હંમેશાં ગુંજતું રહેતું. પહેલેથી જ તેમને સંગીતમાં ખૂબ રસ હતો અને કોન્ચર્તિના વાજિંત્ર વગાડવું શરૂ કરેલું. કાલિનિકૉવે સાંભળવા મળતાં રશિયન લોકગીતોની સૂરાવલિઓને કોન્ચર્તિના…

કાસલ્સ, પાબ્લો (જ. 29 ડિસેમ્બર 1876, વેન્ડ્રૅલ, સ્પેન; અ. 22 ઑક્ટોબર 1973) : વિશ્વવિખ્યાત ચૅલોવાદક, સ્વરનિયોજક તથા ઑર્કેસ્ટ્રા-સંચાલક. પિયાનોવાદન, ચૅલોવાદન અને સ્વરનિયોજનની તાલીમ લીધા બાદ બાર્સેલોનામાં 1891માં ચૅલોવાદનનો પ્રથમ જાહેર જલસો કર્યો. એ પછી તેઓ મૅડ્રિડ, બ્રુસેલ્સ તથા પૅરિસમાં સંગીતનો વધુ અભ્યાસ કરવા ગયા. પાછા ફરીને બાર્સેલોનામાં ગ્રાન્ડ થિયેટરમાં 1898થી…

કાસેલા, આલ્ફ્રેદો (જ. 1883, તુરિન, ઇટાલી; અ. 1947) : આધુનિક ઇટાલિયન સંગીતકાર. પૅરિસ ખાતેની પૅરિસ કૉન્ઝર્વેટરીમાં સંગીત અને સ્વરનિયોજનનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યાં પ્રસિદ્ધ ફ્રેંચ સ્વરનિયોજક ફૉરે (Faure) તેમના શિક્ષક હતા. પછી પિયાનોવાદન પણ શીખ્યા. તે પછી થોડો વખત પૅરિસમાં સંગીત-સંચાલક તરીકે કામ કર્યું. 1909થી 1917 સુધી સાત વરસ રોમની સેન્ટ…

કિરાણા ઘરાણું : અબ્દુલ કરીમખાં સાહેબે સ્થાપેલું ઉત્તર હિંદુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતનું ઘરાણું. એમનો જન્મ દિલ્હી નજીક આવેલા કિરાણા ગામમાં થયો હતો તે કારણે એમણે સ્થાપેલું ઘરાણું કિરાણાને નામે ઓળખાય છે. આ ઘરાણાની શૈલી સુમધુર હોવાને લીધે તે અન્ય ઘરાણાં કરતાં વધુ લોકપ્રિય છે. અબ્દુલ કરીમખાં સાહેબે ગ્વાલિયર ઘરાણાના મહાન ગાયક…