ચલચિત્ર

તરંગ

તરંગ : એક અતિકરુણ હિંદી ચલચિત્ર. નિર્માણ વર્ષ : 1984, નિર્માણ સંસ્થા : નૅશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કૉર્પોરેશન, પટકથા: કુમાર સહાની અને રોશન સહાની : દિગ્દર્શન :કુમાર સહાની, સંવાદ : વિજય શુકલ, ગીતકાર : સઘુવીર સહાય અને ગુલઝાર, છબીકલા : કે. કે. મહાજન, સંગીત : વનરાજ ભાટિયા, મુખ્ય ભૂમિકા : સ્મિતા…

વધુ વાંચો >

તીસરી કસમ

તીસરી કસમ : 1966ના વર્ષનું રાષ્ટ્રીય પારિતોષિક મેળવનાર શ્રેષ્ઠ હિંદી ચલચિત્ર. બિહારની પૃષ્ઠભૂમિમાં આકાર લેતી ગામના એક ભલાભોળા ગાડીવાન હીરામન અને નૌટંકીની નર્તકી હીરાબાઈના હૃદયમાં એકબીજાં પ્રત્યે પાંગરતી કુમળી લાગણીઓનું સુંદર નિરૂપણ આ શ્વેત અને શ્યામ ચલચિત્રમાં કરાયું છે. ખ્યાતનામ હિંદી સાહિત્યકાર ફણીશ્વરનાથ ‘રેણુ’ની એક પ્રસિદ્ધ ટૂંકી વાર્તા ‘મારે ગયે…

વધુ વાંચો >

તુકારામ અથવા સંત તુકારામ

તુકારામ અથવા સંત તુકારામ : એ નામનાં આઠેક ચલચિત્રો—મુખ્યત્વે હિન્દી ભાષામાં. પહેલું ચિત્ર મૂક ચિત્રોના યુગમાં કલાનિધિ પિક્ચર્સ નામની સંસ્થાએ ઉતાર્યું. તેના વિશે વધારે વિગતો મળતી નથી. 1931માં ‘આલમ આરા’ સાથે બોલપટોનો યુગ બેઠો. પણ, હજુ મોટાભાગનાં ચલચિત્રો મૂક જ હતાં. તેમાં, આ જ વર્ષમાં હિન્દવિજય ફિલ્મ્સ નામની સંસ્થાએ ‘જય…

વધુ વાંચો >

તેંડુલકર, વિજય

તેંડુલકર, વિજય (જ. 9 જાન્યુઆરી 1928, પુણે; અ. 19 મે 2008, મુંબઈ) : ભારતપ્રસિદ્ધ પ્રયોગલક્ષી નાટકકાર, પત્રકાર અને નિબંધકાર. સોળ વર્ષની વયે અસાધારણ સંજોગોમાં શિક્ષણ છોડવું પડ્યું. શાળામાં એમના એક શિક્ષક અનંત કાણેકર જે મરાઠીના અગ્રગણ્ય સાહિત્યકાર હતા તેમણે બાળ વિજયમાં જે શક્તિસ્રોત જોયો, તેથી એમને થયું, કે એ બાળકને…

વધુ વાંચો >

ત્રિવેદી, અરવિંદ

ત્રિવેદી, અરવિંદ (જ. 8 નવેમ્બર 1938, ઇન્દોર, મધ્યપ્રદેશ; અ. 6 ઑક્ટોબર 2022, કાંદિવલી, મુંબઈ) : ગુજરાતી રંગભૂમિ-ચલચિત્રોના જાણીતા અભિનેતા. મૂળ વતન સાબરકાંઠા જિલ્લાનું કૂકડિયા ગામ. મોટા ભાઈ ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી પણ નાટકો–ચલચિત્રોના ખ્યાતનામ અભિનેતા-નિર્માતા-દિગ્દર્શક હતા. પિતા જેઠાલાલ ત્રિવેદી ઉજ્જૈન ખાતે વિનોદ મિલમાં કર્મચારી હતા. અરવિંદે ઉજ્જૈનની પ્રાથમિક હિંદી શાળામાં અભ્યાસ કર્યો…

વધુ વાંચો >

ત્રિવેદી, ઉપેન્દ્ર

ત્રિવેદી, ઉપેન્દ્ર (જ. 14 જુલાઈ 1937, ઇન્દોર; અ. 4 જાન્યુઆરી 2015, વિલે પાર્લે, મુંબઈ) : ગુજરાતી રંગભૂમિ અને ચલચિત્રોના જાણીતા અભિનેતા-નિર્માતા-નિર્દેશક. મૂળ વતન સાબરકાંઠા જિલ્લાનું કૂકડિયા ગામ. પિતા જેઠાલાલ ત્રિવેદી ઉજ્જૈન ખાતે વિનોદ મિલમાં કર્મચારી હતા. ઉજ્જૈનની પ્રાથમિક હિંદી શાળામાં અભ્યાસ કર્યો. પિતા લકવાગ્રસ્ત થયા પછી નાની ઉંમરે જ તેમની…

વધુ વાંચો >

ત્રોનર, ઍલેકઝાંદ્ર

ત્રોનર, ઍલેકઝાંદ્ર (જ. 3 ઑગસ્ટ 1906 બુડાપેસ્ટ, હંગેરી; અ. 6 ડિસેમ્બર 1993, ઓમનોવીય-લા-તીત) : ચલચિત્રજગતના ઑસ્કારવિજેતા ફ્રેન્ચ સન્નિવેશકાર. ફ્રેંચ કવિ તથા નાટ્યલેખક ઝાક પ્રેવર્ત અને દિગ્દર્શક માર્સે કાર્ને સાથે તેમણે 1938માં ‘હૉતેલ દ્યુ નોર્દ’ અને 1939માં ‘લ ઝુર સ લેવ’ નામનાં ચલચિત્રોનું સર્જન કરીને સન્નિવેશકાર તરીકે ખ્યાતિ મેળવી. બીજા વિશ્વયુદ્ધ…

વધુ વાંચો >

થર્ટી-સિક્સ ચૌરંગી લેઇન

થર્ટી-સિક્સ ચૌરંગી લેઇન : ભારતીય ચલચિત્રોનાં મહિલા દિગ્દર્શકોમાં આગવું સ્થાન ધરાવતાં અપર્ણા સેનનું પ્રથમ અંગ્રેજી ચલચિત્ર. નિર્માણવર્ષ : 1981. ભાષા : અંગ્રેજી. નિર્માણસંસ્થા : ફિલ્મવાલાઝ. નિર્માણ : શશી કપૂર. દિગ્દર્શન અને કથા : અપર્ણા સેન, છબીકલા : અશોક મહેતા. સંગીત : વનરાજ ભાટિયા. મુખ્ય કલાકારો : જેનિફર કેન્ડલ, જ્યૉફ્રી કૅન્ડલ,…

વધુ વાંચો >

દત્ત, ઉત્પલ

દત્ત, ઉત્પલ (જ. 29 માર્ચ 1929, શિલૉંગ; અ. 19 ઑગસ્ટ 1993, કૉલકાતા) : બંગાળી રંગભૂમિ તથા ચલચિત્રના ખ્યાતનામ નટ, દિગ્દર્શક અને નાટ્યકાર. અભ્યાસ અંગ્રેજી સાથે બી.એ. ઑનર્સ (1949). શાળાના અભ્યાસ દરમિયાન 1943માં શેક્સપિયરના ´હૅમ્લેટ´માં ઘોરખોદિયાની ભૂમિકા દ્વારા નાટ્યક્ષેત્રમાં પદાર્પણ. 1947માં ´શેક્સપિયરાના´ નામે નટમંડળી શરૂ કરી. 15 ઑગસ્ટ, 1947ના રોજ ´રિચર્ડ…

વધુ વાંચો >

દત્ત, વિજય

દત્ત, વિજય (જ. 4 ફેબ્રુઆરી 1933, બાન્દ્રા, મુંબઈ; અ. 10 જાન્યુઆરી 1996, મુંબઈ) : ગુજરાતી રંગભૂમિના તથા હિંદી ચલચિત્રોના કલાકાર. મૂળ નામ વિજય ભટ્ટ. ‘શમા’ ફિલ્મમાં ‘વિજય દત્ત’ ના નામે ભૂમિકા ભજવી ત્યારથી તે નામે પ્રસિદ્ધ. પ્રારંભિક શિક્ષણ અંધેરી પબ્લિક સ્કૂલમાં. 8મા ધોરણથી બોરડી રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં. વચ્ચે દાદરની સેન્ટ જૉસેફ…

વધુ વાંચો >