૧૦.૨૭

ન્યુરમબર્ગ ખટલોથી ન્યૂક્લિયર મૅગ્નેટિક રેઝનન્સ (N.M.R.)

ન્યુરમબર્ગ ખટલો

ન્યુરમબર્ગ ખટલો : દ્વિતીય વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જર્મન નેતાઓએ આચરેલ યુદ્ધનાં ગુનાઇત કૃત્યોને કારણે તેમના પર કામ ચલાવવા માટે મિત્ર-રાષ્ટ્રોએ હાથ ધરેલ ખટલો. 1945–49 દરમિયાન ત્યાં આવા 13 ખટલાઓ ચલાવવામાં આવ્યા હતા. એડૉલ્ફ હિટલરના નેતૃત્વવાળા જર્મનીના નાઝી પક્ષે પોતાના પ્રચાર માટે ન્યુરમબર્ગને કેન્દ્ર બનાવી અનેક વાર વિશાળ રૅલીઓ યોજી હતી. આ…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ આલ્ફ્રેડ નાટક કંપની

ન્યૂ આલ્ફ્રેડ નાટક કંપની : ઓગણીસમી સદીની ગુજરાતી વ્યવસાયી નાટકમંડળી. વિક્ટોરિયા નાટક મંડળીની સફળતા પછી હીરજીભાઈ ખંભાતા, માણેકજી માસ્તર, જમશેદજી માદન વગેરે રંગભૂમિરસિકોએ આલ્ફ્રેડ નાટક મંડળીની ઈ. સ. 1870માં સ્થાપના કરી અને તખ્તાના કસબી કુંવરજી નાજરે મુંબઈના તખ્તા ઉપર ‘મિકૅનિકલ સિનેરી’નો પ્રથમ ઉપયોગ કર્યો. આ કંપની સફળતાપૂર્વક ચાલતી હોવા છતાં…

વધુ વાંચો >

ન્યૂઇલ

ન્યૂઇલ : ગોળાકાર-સર્પાકાર નિસરણી બનાવવા માટેનો સ્તંભ. સામાન્ય રીતે તે લાકડું, ભરતર લોખંડ તથા કૉંક્રીટમાંથી બનાવાય છે. મધ્યકાલીન સ્થાપત્યમાં પથ્થરમાંથી પણ તે બનાવાતો. તેની ઉપર સર્પાકાર નિસરણીનાં પગથિયાં ટેકવાય છે. હેમંત વાળા

વધુ વાંચો >

ન્યૂ ઑર્લીઅન્સ

ન્યૂ ઑર્લીઅન્સ : યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના લૂઇઝિયાના રાજ્યનું સૌથી મોટું શહેર અને ન્યૂયૉર્ક પછીનું બીજા ક્રમનું બંદર. તે મિસિસિપીના મુખથી 160 કિમી. અંતરે અંદરના ભાગમાં નદીના પૂર્વકાંઠે આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન: 29° 57´ ઉ. અ. અને 90° 04´ પ. રે.. શહેરનો મોટો ભાગ નદીના પૂર્વ કાંઠા અને પૉન્ચરટ્રેન સરોવર વચ્ચે ચંદ્રાકારે…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કૅલિડોનિયા

ન્યૂ કૅલિડોનિયા : નૈર્ઋત્ય પૅસિફિક મહાસાગરમાં મેલાનેશિયા (Melanesia) તરીકે ઓળખાતા વિસ્તારમાં દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં આવેલો ફ્રાન્સનાં દરિયાપારનાં સંસ્થાનો પૈકીનો ટાપુપ્રદેશ. નાના નાના ટાપુઓ ધરાવતો ન્યૂ કૅલિડોનિયા પ્રદેશ ઑસ્ટ્રેલિયાના સિડનીથી 2,000 કિમી. અંતરે ઈશાનમાં આવેલો છે. આખો પ્રદેશ ભૌગોલિક સ્થાનની દૃષ્ટિએ 19°થી 23° દ. અ. અને 163°થી 169° પૂ. રે. વચ્ચે આવેલો…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કેસલ (ઑસ્ટ્રેલિયા)

ન્યૂ કેસલ (ઑસ્ટ્રેલિયા) : ઑસ્ટ્રેલિયાનું ત્રીજા ક્રમે આવતું અને ન્યૂ સાઉથ વેલ્સનું બીજા ક્રમે આવતું બંદર તથા ઔદ્યોગિક શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 32° 56´ દ. અ. અને 151° 46´ પૂ. રે.. તે અગ્નિ ઑસ્ટ્રેલિયામાં હન્ટર નદીના મુખ પર વસેલું છે અને સિડની બંદરથી ઉત્તરે 173 કિમી. અંતરે આવેલું છે. આ…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કેસલ (કૅનેડા)

ન્યૂ કેસલ (કૅનેડા) : કૅનેડાના ન્યૂ બ્રુન્સવિકમાં આવેલું નગર અને બંદર. ભૌગોલિક સ્થાન : 47° 0´ ઉ. અ. અને 65° 34´ પ. રે.. તે પ્રાંતીય ધોરી માર્ગ નં. 11 પર તેમજ કૅનેડિયન નૅશનલ રેલમાર્ગ પર સેન્ટ જૉનની ઉત્તરે 193 કિમી. અંતરે મીરામિચિ નદીકાંઠે વસેલું છે. 1899માં તેને નગર તરીકેનો દરજ્જો…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., ઇન્ડિયાના)

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., ઇન્ડિયાના) : યુ.એસ.ના ઇન્ડિયાના રાજ્યના હેન્રી પરગણાનું વહીવટી મથક તથા ઔદ્યોગિક નગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 39° 55´ ઉ. અ. અને 85° 22´ પ. રે. રાજ્યના પાટનગર ઇન્ડિયાનાપૉલિસથી ઈશાન તરફ 74 કિમી. અંતરે બ્લૂ નદીના કિનારે તે વસેલું છે. રાજ્યના ફળદ્રૂપ વિસ્તારમાં આવેલા આ નગરની આજુબાજુમાં ઘઉં, અન્ય…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., ડેલવેર)

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., ડેલવેર) : યુ.એસ.ના ઈશાન ભાગમાં આવેલા ડેલવેર રાજ્યમાં ઉત્તરે ન્યૂ કેસલ પરગણામાં ડેલવેર નદી પર વસેલું નગર. તે વિલમિંગટનથી દક્ષિણે 11 કિમી. અંતરે આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 39° 39´ ઉ. અ. અને 75° 34´ પ. રે.. આ નગરમાં પ્લાસ્ટિકની બનાવટો, લોખંડ-પોલાદની ચીજવસ્તુઓ, રેયૉન, પગરખાં, દવાઓ, યંત્રો…

વધુ વાંચો >

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., પેન્સિલવેનિયા)

ન્યૂ કેસલ (યુ.એસ., પેન્સિલવેનિયા) : યુ.એસ.ના પેન્સિલવેનિયા રાજ્યના લૉરેન્સ પરગણાનું વહીવટી મથક, ઔદ્યોગિક નગર અને કૃષિપેદાશોનું વ્યાપારનું કેન્દ્ર. ભૌગોલિક સ્થાન 41° 0´ ઉ. અ. અને 80° 20´ પ. રે.. તે શેનાન્ગો અને નેશૉનૉક નદીઓના સંગમસ્થાને વસેલું છે. ઓહાયો રાજ્યના યંગ્ઝટાઉનથી અગ્નિકોણમાં 32 કિમી. તથા પિટ્સબર્ગથી વાયવ્યમાં 71 કિમી. અંતરે તે…

વધુ વાંચો >