૧૨.૨૪

ફિલાડેલ્ફિયાથી ફિલ્હાર્મોની, બર્લિન

ફિલાડેલ્ફિયા

ફિલાડેલ્ફિયા : યુ.એસ.ના પેન્સિલવેનિયા રાજ્યનું દેશમાં પાંચમા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 39° 57´ ઉ. અ. અને 75° 09´ પ. રે. રાજ્યના અગ્નિભાગમાં દેલાવર નદીના પશ્ચિમ કાંઠા પર તે વસેલું છે. દેલાવર ઉપસાગરને મળતી દેલાવર નદીના મુખથી ઉત્તર તરફ 160 કિમી. અંતરે તે આવેલું છે. દેલાવર નદી, શહેરની…

વધુ વાંચો >

ફિલિકેલ્સ

ફિલિકેલ્સ ત્રિઅંગી વનસ્પતિઓના ફિલિકોફાઇટા વિભાગનું હંસરાજ(fern)ની જાતિઓનું બનેલું એક વિશાળ ગોત્ર. આ ગોત્રમાં અર્વાચીન ત્રિઅંગીઓની 95%થી વધારે જાતિઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તે 234થી 298 જેટલી પ્રજાતિઓ અને લગભગ 9000 જેટલી જાતિઓ ધરાવે છે. આ ગોત્રની જાતિઓ શાકીયથી માંડી વૃક્ષ સ્વરૂપની અને ભૌમિક હોય છે. તે ભેજવાળાં વનમાં ભૌમ-વનસ્પતિસમૂહ(ground-vegetation)નો એક…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ – બીજો

ફિલિપ – બીજો (1) (જ. ઈ. પૂ. 382, પેલ્લા, મેસિડોનિયા; અ. ઈ. પૂ. 336) : ગ્રીસની ઉત્તરે આવેલા મેસિડોનિયાના રાજા અને ઍલેક્ઝાંડર(સિકંદર)ના પિતા. એમિન્ટાસ બીજાના સૌથી નાના પુત્ર ફિલિપને તેમની કિશોરવયમાં કેટલાંક વર્ષ થિબ્સમાં બાન (hostage) તરીકે રાખવામાં આવ્યા હતા. આ દરમિયાન તત્કાલીન જાણીતા સેનાપતિઓ પાસે તે લશ્કરી વિજ્ઞાન શીખ્યા.…

વધુ વાંચો >

ફિલિપાઇન્સ

ફિલિપાઇન્સ ઉત્તર પેસિફિક મહાસાગરના નૈર્ઋત્ય ભાગમાં આવેલો ટાપુદેશ. સત્તાવાર નામ ફિલિપાઇન્સ પ્રજાસત્તાક. ભૌ. સ્થાન : આ ટાપુસમૂહ આશરે 4°થી 21´ ઉ. અ. અને 116°થી 126´ પૂ. રે. વચ્ચે પથરાયેલો છે. તે તાઇવાનથી દક્ષિણ તરફ, બૉર્નિયોથી ઈશાન તરફ તથા એશિયા ભૂમિખંડના અગ્નિ કિનારાથી લગભગ 800 કિમી. અંતરે આવેલો છે. આ દ્વીપસમૂહ…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સ, એ. ડબ્લ્યૂ. એચ.

ફિલિપ્સ, એ. ડબ્લ્યૂ. એચ. (જ. 1914; અ. 1975) : જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી. વિદ્યુત ઇજનેર તરીકે શરૂઆતમાં ઘણી પેઢીઓમાં કામ કર્યું. બીજા વિશ્વયુદ્ધ (1939–45) દરમિયાન ઇંગ્લૅન્ડના વિમાની દળમાં તકનીકી નિષ્ણાત તરીકે સેવાઓ આપી. 1950માં લંડન સ્કૂલ ઑવ્ ઇકોનૉમિક્સમાં અર્થશાસ્ત્ર વિભાગમાં જોડાયા (1950–58). 1958માં લંડન યુનિવર્સિટીમાં ‘ટૂક પ્રોફેસર ઑવ્ ઇકોનૉમિક્સ, સાયન્સ ઍન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક્સ’ના…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સ, કૅથરિન

ફિલિપ્સ કૅથરિન (જ. 1631, લંડન; અ. 1664) : આંગ્લ કવયિત્રી. પોતાનો કાવ્યસંગ્રહ પ્રગટ કરનાર તેઓ સૌપ્રથમ આંગ્લ કવયિત્રી છે. કવિતા અને ધર્મ વગેરેની ચર્ચા માટે તેઓ નાની કાવ્યસભા પણ અવારનવાર યોજતાં. તેઓ એટલાં બધાં લોકપ્રિય બન્યાં હતાં કે પોતે ખુદ અનેક કાવ્યોનો વિષય પણ બન્યાં હતાં. તેમણે લખેલાં કાવ્યોમાં વૉનના…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સ, માર્ક કૅપ્ટન

ફિલિપ્સ, માર્ક કૅપ્ટન (જ. 1948, ઇંગ્લૅન્ડ) : પ્રિન્સેસ ઍનના અગાઉના પતિ અને નામાંકિત નિષ્ણાત અશ્વચાલક. તેમણે સૅન્ડહર્સ્ટ ખાતે તાલીમ લીધી હતી અને 1969માં ‘ક્વીન્સ ડ્રગૂન ગાર્ડ્ઝ’માં જોડાયા. 1973માં તેઓ પ્રિન્સેસ ઍન (પ્રિન્સેસ રૉયલ) સાથે લગ્નગ્રંથિથી જોડાયા; પણ 1992માં તેમનાથી છૂટાછેડા લીધા. 1970થી 1976 સુધી તેઓ બ્રિટિશ અશ્વારોહી ટુકડીના નિયમિત સભ્ય…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સ-રેખા (Phillips Curve)

ફિલિપ્સ-રેખા (Phillips Curve) : ભાવવધારાના દર અને બેકારીના દર વચ્ચેનો વ્યસ્ત સંબંધ દર્શાવતી રેખા. ઇંગ્લૅન્ડના એક અર્થશાસ્ત્રી એ. ડબલ્યૂ. ફિલિપ્સે ઇંગ્લૅન્ડના 1861થી 1957ના સમયગાળાના પ્રસ્તુત આંકડાઓનો ઉપયોગ કરીને આ રેખા તારવી હતી. તેમાં નાણાકીય વેતનના વૃદ્ધિદરના અને બેકારીના દરના આંકડાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ આંકડાઓને આલેખમાં રજૂ કરતી વખતે…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સ વિલિયમ ડેનિલ

ફિલિપ્સ, વિલિયમ ડેનિલ (Phillips, William Daniel) (જ. 5 નવેબ્મર 1948, પેન્સિલ્વેનિયા, યુ.એસ.એ.) : લેસર પ્રકાશ વડે પરમાણુઓનું શીતલન (cooling) તથા તેમને પાશમાં લેવાની (પ્રગ્રહણ) કાર્યપદ્ધતિ વિકસાવવા માટે 1997નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. આ પુરસ્કાર સંયુક્ત રીતે વિલિયમ ડેનિલ ફિલિપ્સ, સ્ટીવન ચુ તથા ક્લૉડ કોહેન – તનુજીને પ્રાપ્ત થયો હતો.…

વધુ વાંચો >

ફિલિપ્સાઇટ

ફિલિપ્સાઇટ : ઝિયોલાઇટ વર્ગનું ખનિજ. રાસા. બં. : (K2, Na2, Ca) Al2Si4O12·4½H2Oની આજુબાજુનું. સ્ફ. વ. : મૉનોક્લિનિક. સ્ફ. સ્વ. : સ્ફટિકો આંતરગૂંથણીવાળા યુગ્મ-સ્વરૂપે, ક્યારેક ઑર્થોર્હોમ્બિક કે ટેટ્રાગોનલ વર્ગનાં સ્વરૂપો જેવા એકાકી સ્ફટિકો; યુગ્મતા : (001), (021), (110) ફલકોને સમાંતર; પારદર્શકથી પારભાસક, સંભેદ : (010), (100) ફલકો પર સ્પષ્ટ. ભંગસપાટી :…

વધુ વાંચો >