Geography

કૉરિયોલિસ બળ : પૃથ્વીના પશ્ચિમથી પૂર્વ દિશાના દૈનિક ધરી-ભ્રમણને લીધે પવન ઉપર લાગતું બળ. ફ્રેંચ ગણિતજ્ઞ કૉરિયોલિસે આ પ્રકારના બળ વિશે સૌપ્રથમ ધ્યાન દોર્યું હતું આથી એને કૉરિયોલિસ બળ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ બળ પવનનો વેગ, પૃથ્વીની ધરી-ભ્રમણની ગતિ અને જે તે સ્થળના અક્ષાંશના સીધા પ્રમાણમાં હોય છે. વિષુવવૃત્ત…

કોરી ખાડી : સિંધુ નદીના લુપ્ત પૂર્વમુખનો અવશેષ. ભૌગોલિક સ્થાન : 23° 45′ ઉ. અ. અને 68°. 30′ પૂ. રે. કોરી ખાડી કચ્છના છેક પશ્ચિમ છેડા ઉપર આવેલી છે. ભૂતકાળમાં પૂર્વમાંથી આવતી રાજસ્થાનની લૂણી નદી તથા બનાસ અને સિંધુનો એક ફાંટો અરબી સમુદ્રને મળતો હતો. સિંધુનું મુખ પશ્ચિમ તરફ ખસતાં…

કોરોમંડલ : કૃષ્ણા નદીના મુખથી (15°-47′ ઉ. અ. અને 80° 47′ પૂ. રે.) કેલ્લીમેડ ભૂશિર સુધી (10°-17′ ઉ. અ. અને 79° 50′ પૂ. રે.) આવેલો ભારતનો પૂર્વકિનારાનો પ્રદેશ. તેની પૂર્વે બંગાળની ખાડી, પશ્ચિમે પૂર્વઘાટ, દક્ષિણે કાવેરીનો ત્રિકોણાકાર પ્રદેશ અને ઉત્તરે ઓડિસાનું મેદાન છે. સમગ્ર પ્રદેશનું ક્ષેત્રફળ 22,800 ચોકિમી. છે. તેની…

કૉર્ક : યુરોપનું શ્રેષ્ઠ કુદરતી બંદર. ભૌગોલિક સ્થાન 51° 54′ ઉ. અ. અને 8°. 28′ પ. રે. આયર્લૅન્ડનું આટલાન્ટિક મહાસાગરને કિનારે લી નદીના મુખપ્રદેશ પર આવેલું બંદર, દેશનું બીજા ક્રમે સૌથી મોટું શહેર, કૉર્ક પરગણાનું વડું મથક અને મન્સ્ટર પ્રાન્તમાં આવેલું દેશનું સૌથી મોટું પરગણું. પરગણાનો વિસ્તાર 7,460 ચોકિમી. વસ્તી…

કૉર્સિકા : ભૂમધ્ય સાગરમાં આવેલો વિસ્તારની ર્દષ્ટિએ ચોથા નંબરનો ટાપુ. ભૌગોલિક સ્થાન 42°. 00′ ઉ. અ. અને 9°. 00′ પૂ. રે. તેનું ક્ષેત્રફળ 8681 ચોકિમી., વસ્તી 3,49,465 (2022) અને મોટામાં મોટું શહેર બાસ્તિયા છે. રોમનોએ અહીં શહેરો વસાવ્યાં અને ખેતીની શરૂઆત કરી હતી. લગભગ ચાર સદીના શાસન પછી 1768માં જિનીવા…

કોલક : વલસાડ જિલ્લાનું અરબી સમુદ્ર ઉપર આવેલું મત્સ્ય બંદર અને તે જ નામની નદી. ભૌગોલિક સ્થાન 20° 30′ ઉ. અ. અને 72° 55′ પૂ. રે. કોલક પારડીથી પશ્ચિમે 10 કિમી., ઉદવાડાથી 6.4 કિમી. અને પાર નદીના દરિયા સાથેના સંગમથી 8.5 કિમી. દૂર છે. તે વાપીથી ધરમપુર જતા માર્ગ સાથે…