Economics

સ્ટિગ્લર, જૉર્જ જે. (જ. 17 જાન્યુઆરી 1911, રેન્ટન, વૉશિંગ્ટન, અમેરિકા; અ. 1 ડિસેમ્બર 1991, શિકાગો, ઇલિનોય, અમેરિકા) : વર્ષ 1982ના અર્થશાસ્ત્ર માટેના નોબેલ પારિતોષિકના વિજેતા અમેરિકન અર્થશાસ્ત્રી. તેમણે 1931માં વૉશિંગ્ટન યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્ર વિષય સાથે સ્નાતકની પદવી લીધા બાદ 1932માં નૉર્થ વેસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીમાંથી વ્યવસ્થાપનક્ષેત્રની પદવી તથા 1938માં શિકાગો યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં ડૉક્ટરેટની…

સ્ટિગ્લિટ્ઝ, જૉસેફ ઇ. (જ. 9 ફેબ્રુઆરી 1943, ગૅરી, ઇન્ડિયાના, અમેરિકા) : જાણીતા અમેરિકન અર્થશાસ્ત્રી, વિશ્વવ્યાપાર સંગઠનના પ્રખર હિમાયતી અને વર્ષ 2001ના અર્થશાસ્ત્ર માટેના નોબેલ પારિતોષિકના સહવિજેતા. શરૂઆતનું શિક્ષણ વતન ગૅરી ખાતેની પબ્લિક સ્કૂલોમાં, જ્યાં નાનપણથી જ વક્તૃત્વ સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લીધો હતો. તેને કારણે જાહેર નીતિમાં રસ જાગ્યો. 1960–1963ના ગાળામાં માત્ર…

સ્ટોન, રિચર્ડ (સર) (જ. 1913; અ. 1991) : વર્ષ 1984 માટેના અર્થશાસ્ત્રના નોબેલ પારિતોષિક-વિજેતા બ્રિટિશ અર્થશાસ્ત્રી. સ્નાતકની પદવી ઇંગ્લૅન્ડની કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી મેળવ્યા બાદ અર્થશાસ્ત્ર વિષયમાં તે જ યુનિવર્સિટીની ડૉક્ટર ઑવ્ સાયન્સ(D.Sc.)ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. ત્યાર બાદ તે જ યુનિવર્સિટીમાં ફેલો નિમાયા અને પ્રાધ્યાપક તરીકેની કારકિર્દીના અંતે સન્માનનીય પ્રોફેસર (Emeritus professor)…

સ્વ-રોજગારી : પોતાના ગુજરાન માટે પોતાના કૌશલ્યને અનુકૂળ એવી સ્વનિયંત્રિત રોજગારીની તકનું નિર્માણ. સ્વ-રોજગારીનો ખ્યાલ માનવ-સંસ્કૃતિના વિકાસ જેટલો પ્રાચીન છે. માનવ-સંસ્કૃતિ પાંગરી તે સાથે માનવી પોતાની જરૂરિયાતો સંતોષવા કેટલીક ઉત્પાદક પ્રવૃત્તિઓ કરતો થયો. શરૂઆતમાં ખોરાકની શોધમાં ભટકતો માનવી કાળક્રમે ખેતી કરતો થયો. વસ્ત્રોની જરૂરિયાતે માનવીને કાપડ વણતો કર્યો. ગુફામાં રહેતો…

સ્વાવલંબન : દેશની જનતાની મોટા ભાગની જરૂરિયાતો આંતરિક ઉત્પાદન દ્વારા જ પૂરી કરવાની વ્યૂહરચના. મૂળભૂત રીતે સ્વાવલંબન એટલે વિદેશી મદદ પર આધાર ઘટાડી તેમાંથી ઉદભવતી સમસ્યાઓમાંથી દેશને મુક્ત કરવાની પ્રક્રિયા. અલબત્ત, તેનો અર્થ એ નથી કે ગમે તે થાય પણ વિદેશો સાથે આર્થિક કે અન્ય પ્રકારનો કોઈ વ્યવહાર ન જ…

હર્વિઝ, લીઓનાર્દો (જ. 21 ઑગસ્ટ 1917, મૉસ્કો, રશિયા) : અમેરિકાની મિનેસોટા યુનિવર્સિટીના અર્થશાસ્ત્રના સન્માનનીય (Emeritus) પ્રોફેસર તથા વર્ષ 2007ના અર્થશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કારના સહવિજેતા. અર્થશાસ્ત્રનો નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર તેઓ અત્યાર સુધીના (2007) વિજેતાઓમાં સૌથી મોટી ઉંમરના પીઢ અર્થશાસ્ત્રી છે. રશિયામાં ઑક્ટોબર (1917) ક્રાંતિ થઈ તે પૂર્વે લગભગ બે જ માસ અગાઉ…