પ્રાણીશાસ્ત્ર

પરવાળાં : કોષ્ઠાંત્રી સમુદાયના પુષ્પજીવ (anthozoa) વર્ગના લઘુ-જીવો દ્વારા નિર્માણ થતી ચૂના-પથ્થર(lime stone)ની રચના. નિર્માણક લઘુજીવો પણ પરવાળાં તરીકે ઓળખાય છે. રચના શાખા-પ્રબંધિત વનસ્પતિ, મોટા ઘુંમટ, અનિયમિત આકારનાં ભૂકવચ (crust), ખડક, પંખા કે નળાકાર-આકૃતિઓ જેવી વિવિધ પ્રકારની હોય છે. પરવાળાં-પ્રાણીઓ કથ્થાઈ, લાલ, પીળાં, હરિત જેવા રંગનાં હોવાથી આકર્ષક દેખાય છે.…

પાચનતંત્ર (માનવેતર પ્રાણીઓ) ખોરાકનાં પ્રાશન, સંગ્રહ, પાચન અને શોષણ સાથે સંકળાયેલું પ્રાણીઓનું તંત્ર. જટિલ સ્વરૂપના ખોરાકને તેના વિઘટન દ્વારા સાદા સ્વરૂપમાં ફેરવવાની પ્રક્રિયાને પાચન (digestion) કહે છે. આ પ્રક્રિયામાં પાણીની હાજરીમાં ઉત્સેચકો ખોરાકી પદાર્થોનું રૂપાંતરણ તેના વિવિધ એકમોમાં કરે છે. જીવરસનું બંધારણ આ એકમોને આભારી છે. આવા કેટલાક અણુઓમાં સૌરશક્તિ…

પાયરોફાઇટા : દ્વિકશાધારી લીલ(ડાઇનોફ્લેજલેટ્સ)નો એક મોટો અને અત્યંત વિષમ વિભાગ. પ્રાણીશાસ્ત્રીઓ તેને પ્રજીવસમુદાયના ફાઇટોમૅસ્ટીગોફોરા વર્ગના ડાઇનોફ્લેજેલીટા ગોત્રમાં મૂકે છે. કેટલાક વર્ગીકરણ-શાસ્ત્રજ્ઞો તેને સ્વતંત્ર સૃદૃષ્ટિ-મધ્યકોષકેન્દ્રી(Mesokaryota)માં મૂકે છે. આ વિભાગમાં આવેલી લગભગ 1,2૦૦ જાતિઓને 18 ગોત્ર અને 54 કુળમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે. મોટાભાગનાં સ્વરૂપો સૂક્ષ્મ હોય છે; પરંતુ બહુ ઓછાં સ્વરૂપોનો…