રાજ્યશાસ્ત્ર

માફિલિન્ડો (Ma, Phil, Indo) : અગ્નિ એશિયામાં પ્રાદેશિક સહકાર માટેનું સંગઠન. 16 સપ્ટેમ્બર 1963માં રચાયેલા આ સંગઠનમાં  મુખ્ય ત્રણ દેશો જોડાયેલા હતા; જેમાં મલેશિયા, ફિલિપાઇન્સ અને ઇન્ડોનેશિયાનો સમાવેશ થયો હતો. આ ત્રણેય દેશોના પ્રથમ અક્ષર-સમૂહોથી આ સંગઠન ઉપર્યુક્ત નામથી ટૂંકા સ્વરૂપમાં ઓળખાયું. મલેશિયાની રચના અંગે પ્રવર્તતી તંગદિલી દૂર કરવાના પ્રયાસરૂપે…

મામલતદાર : તાલુકા કક્ષાએ વહીવટ કરનાર રાજ્ય નાગરિક સેવાના રાજ્યપત્રિત અધિકારી. સમાહર્તા (ક્લેક્ટર) અને પ્રાંત અધિકારીની જેમ તે પ્રાદેશિક અધિકારી હોય છે જેની સત્તા તાલુકાના વિસ્તાર સુધી મર્યાદિત હોય છે. ભારતમાં બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન તેના હસ્તકના વહીવટી એકમને નિયમબદ્ધ બનાવવામાં આવ્યો. હવે દરેક તાલુકામાં જાહેર વહીવટનાં જુદાં જુદાં પાસાંનો સમાવેશ…

માયાવતી (જ. 15 જાન્યુઆરી 1956, દિલ્હી) : જાણીતાં દલિત મહિલા રાજકારણી અને બહુજનસમાજ પક્ષનાં નેત્રી અને ઉત્તરપ્રદેશનાં ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન. ઉત્તરપ્રદેશના બુલંદ શહેર-જિલ્લાનું બાદલપુર ગામ તેમનું વતન છે, પરંતુ પિતાના વ્યવસાયને કારણે સમગ્ર કુટુંબ દિલ્હીમાં વસ્યું. દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાંથી તેમણે બી.એ., એલએલ.બી. અને બી.એડ્.ની પદવીઓ હાંસલ કરી છે. શાલેય જીવન અને…

માર્કોસ, ઇમેલ્ડા રૉમૅનુલ્ઝ (જ. 2 જુલાઈ 1931, ટૅક્લૉબૅન, ફિલિપાઇન્સ) : ફિલિપાઇન્સના પ્રમુખ ફર્ડિનાન્ડ ઇ. માર્કોસનાં મહત્વાકાંક્ષી પત્ની અને સત્તાધારી વ્યક્તિ. તે ગર્ભશ્રીમંત પરિવારનાં પુત્રી હતાં. 1953માં તેઓ ‘મિસ મનીલા’નું બિરુદ જીત્યાં હતાં અને 1954માં માર્કોસ સાથે લગ્ન કર્યું હતું. 1966માં તેઓ પ્રમુખના મહેલમાં રહેવા ગયા પછી ઉત્તરોત્તર વધતી જતી તેમની…

માકર્યુઝ, હર્બર્ટ (જ. 19 જુલાઈ 1898, બર્લિન, જર્મની; અ. 29 જુલાઈ 1979, સ્ટર્નબર્ગ, પૂર્વ જર્મની) : જર્મન બૌદ્ધિક અને અમેરિકન સામાજિક રાજકીય ચિંતક. બર્લિનના ફાઇબર્ગમાં તેમણે અભ્યાસ કર્યો અને ત્યાંથી 1922માં ડૉક્ટરેટ મેળવ્યા બાદ ફ્રૅંકફર્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑવ્ સોશિયલ રિસર્ચની સ્થાપના કરી. આ સંસ્થા માર્કસવાદના અભ્યાસનું કેંદ્ર બની. જર્મનીમાં હિટલર સત્તા…

માર્સિલિયો ઑવ્ પદુઆ (જ. 1275; અ. 1342) : ઇટાલીના વિદ્વાન અને રાજકીય ચિંતક. તેમના પિતા પદુઆના નૉટરી હતા. પ્રારંભે તેમણે યુનિવર્સિટી ઑવ્ પદુઆમાં અને ત્યારબાદ યુનિવર્સિટી ઑવ્ પૅરિસમાં તત્વજ્ઞાન અને મેડિસિનનો અભ્યાસ કર્યો. 1312માં તેઓ આ જ પૅરિસ યુનિવર્સિટીના રેક્ટર બન્યા. ઉત્તર મધ્યકાલીન ચિંતકો અને ચર્ચસુધારકો પર તેમનો ભારે પ્રભાવ…