બાળકૃષ્ણ માધવરાવ મૂળે
ટાઉસિગ, ફ્રૅન્ક વિલિયમ
ટાઉસિગ, ફ્રૅન્ક વિલિયમ (જ. 8 ડિસેમ્બર 1859, સેન્ટ લુઈ, અમેરિકા; અ. 11 નવેમ્બર 1940, કેમ્બ્રિજ, મૅસેચૂસેટ્સ, અમેરિકા) : જાણીતા અમેરિકન પ્રશિષ્ટ અર્થશાસ્ત્રી. વતન પ્રાગથી દેશાંતર કરીને અમેરિકામાં વસેલા સફળ ડૉક્ટર અને વ્યાપારીના પુત્ર. 1879માં અમેરિકાની હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્ર વિષય સાથે ગ્રૅજ્યુએટ થયા પછી ઇંગ્લૅન્ડ અને યુરોપનો પ્રવાસ ખેડ્યો અને તે…
વધુ વાંચો >ટામ્પા (ટેમ્પા)
ટામ્પા (ટેમ્પા) : અમેરિકાનું મહત્વનું બંદર, ફ્લૉરિડા રાજ્યનું અગત્યનું ઔદ્યોગિક નગર તથા વ્યાપારી કેન્દ્ર. ભૌગોલિક સ્થાન 27° 56´ ઉ. અ. અને 82° 27´ પ. રે.. ટૅમ્પા ઉપસાગરના ઈશાન કિનારા પર, સેન્ટ પીટર્સબર્ગની ઈશાને 40 કિમી.ના અંતરે તે આવેલું છે. હિલ્સબરો પરગણાનું તે મુખ્ય મથક છે. તેની વસ્તી 3.84 લાખ, મહાનગરની…
વધુ વાંચો >ટિન્બર્જન, યાન
ટિન્બર્જન, યાન (જ. 12 એપ્રિલ 1903, ધ હેગ, અ. 9 જૂન 1994) : વિખ્યાત ડચ અર્થશાસ્ત્રી અને 1969ના અર્થશાસ્ત્ર માટેના પ્રથમ નોબેલ પુરસ્કારના સહવિજેતા તથા નિકોલાસ ટિન્બર્જનના ભાઈ. 1929માં લંડન યુનિવર્સિટીમાંથી ‘મિનિમમ પ્રૉબ્લેમ્સ ઇન ફિઝિક્સ ઍન્ડ ઇકૉનૉમિક્સ’ વિષય પર લખેલા મહાનિબંધ પર પીએચ.ડી. પ્રાપ્ત કરી. 1929–45 દરમિયાન નેધરલૅન્ડ્ઝમાં સેન્ટ્રલ બ્યૂરો…
વધુ વાંચો >ટિળક, બાળ ગંગાધર
ટિળક, બાળ ગંગાધર (જ. 23 જુલાઈ 1856, રત્નાગિરિ; અ. 1 ઑગસ્ટ 1920, મુંબઈ) : જહાલ રાષ્ટ્રવાદી નેતા અને પ્રાચ્યવિદ્યાના વિદ્વાન. મધ્યમવર્ગના રૂઢિપૂજક ચિત્પાવન બ્રાહ્મણ કુટુંબમાં જન્મ. મૂળ નામ કેશવ, પરંતુ ‘બાળ’ નામથી તેઓ વધારે જાણીતા થયા. વડવા નાના જાગીરદાર હતા. અંગ્રેજ સરકાર આવતાં જ ટિળકના પરદાદા કેશવરાવે પેશ્વા સરકારના ઉચ્ચ…
વધુ વાંચો >ટૅક્નૉલૉજી (અર્થશાસ્ત્ર)
ટૅક્નૉલૉજી (અર્થશાસ્ત્ર) : વસ્તુઓ અને સેવાઓની ઉપલબ્ધિ માટે ઉપયોગમાં લેવાતાં સાધન અને પદ્ધતિનું સર્વસ્પર્શી જ્ઞાન. માનવજીવનને સ્પર્શતા કોઈ પણ કાર્ય કે પ્રવૃત્તિનાં સ્તર અને ગુણવત્તાને સુધારવા માટે ઉપયોગી નીવડતાં જ્ઞાનકૌશલ્ય તથા પ્રક્રિયાઓનો તેમાં સમાવેશ થાય છે. માનવજાત દ્વારા પોતાની જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓ સિદ્ધ કરવા માટે આજદિન સુધી ઉપયોગમાં લેવાયેલી શોધખોળોનો…
વધુ વાંચો >ટેરેસા, મધર
ટેરેસા, મધર (જ. 27 ઑગસ્ટ 1910, સ્કોજે, યુગોસ્લાવિયા; અ. 5 સપ્ટેમ્બર 1997, કૉલકાતા) : રોમન કૅથલિક સાધ્વી, દીનદુખિયાંની મસીહા સેવિકા તથા નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતા (1979). ઍલ્બેનિયન કુળના ખેડૂત કુટુંબમાં જન્મ. મૂળ નામ અગ્ને ગોન્હા બોજાશિન. સ્થાનિક પ્રશાસન દ્વારા સંચાલિત શાળામાં અભ્યાસ કર્યો. તે દરમિયાન ધર્મપ્રચારક બનવાની ઇચ્છા જાગ્રત થઈ…
વધુ વાંચો >ટૉની, રિચર્ડ હેન્રી
ટૉની, રિચર્ડ હેન્રી (જ. 30 નવેમ્બર 1880, કૉલકાતા; અ. 16 જાન્યુઆરી 1962) : અર્થશાસ્ત્રના ઇતિહાસના મીમાંસક. પિતા કૉલકાતાની પ્રેસિડેન્સી કૉલેજના આચાર્ય તથા સંસ્કૃતના પંડિત હતા. ઑક્સફર્ડ (ઇંગ્લૅન્ડ) ખાતે શિક્ષણ પૂરું કર્યા પછી ‘વર્કર્સ એજ્યુકેશન ઍસોસિયેશન’ના સક્રિય સભાસદ બન્યા અને 1928થી 1944 દરમિયાન તે સંસ્થાના પ્રમુખ રહ્યા. દરમિયાન ઑક્સફર્ડ ખાતે કામદારો…
વધુ વાંચો >ટોબિન, જેમ્સ
ટોબિન, જેમ્સ (જ. 5 માર્ચ 1918, શામ્પેન, ઇલિનૉઇસ, યુ.એસ.) : અર્થશાસ્ત્રના 1981ના નોબેલ પુરસ્કારના વિજેતા. 1939માં અમેરિકાની હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્ર વિષય સાથે સ્નાતકની પદવી તથા 1947માં તે જ યુનિવર્સિટીમાંથી ડૉક્ટરેટની પદવી પ્રાપ્ત કરી. 1950–61 દરમિયાન અમેરિકાની યેલ યુનિવર્સિટીમાં અર્થશાસ્ત્રના ઍસોસિયેટ પ્રોફેસર અને સાથોસાથ અમેરિકાની વિખ્યાત સંશોધનસંસ્થા કાઉત્સ ફાઉન્ડેશન ફૉર ઇકૉનૉમિક…
વધુ વાંચો >ટ્રિફિન યોજના
ટ્રિફિન યોજના : આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાભંડોળ (IMF) હેઠળની નાણા-વ્યવસ્થામાં સુધારા દાખલ કરવાના હેતુથી 1960માં રજૂ કરવામાં આવેલ યોજના. યેલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર રૉબર્ટ ટ્રિફિને રજૂ કરેલ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ આંતરરાષ્ટ્રીય વિનિમયની તરલતાની સમસ્યાનું નિરાકરણ કરવાનો હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાભંડોળની સ્થાપના(1944)ના કેટલાક મહત્વના ઉદ્દેશોમાં સભ્ય દેશો વચ્ચે આર્થિક સહકાર દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપારને પ્રોત્સાહન…
વધુ વાંચો >ઠકાર, વિમલાતાઈ
ઠકાર, વિમલાતાઈ (જ. 25 માર્ચ 1923, નાગપુર; અ. 11 માર્ચ 2009) : ભારતની સંત-પરંપરાને ઉજ્જ્વળ સ્વરૂપ આપનાર અને સત્યના અધિષ્ઠાન પર આધારિત અધ્યાત્મનો પુરસ્કાર કરનાર દાર્શનિક તથા સંનિષ્ઠ જીવનસાધક. પિતાનું નામ બાપુસાહેબ, જેઓ વ્યવસાયે વકીલ હતા. માતાનું નામ ચંદ્રિકા, જેઓ ‘અક્કા’ના હુલામણા નામથી અંગત વર્તુળમાં જાણીતાં હતાં. વિમલાતાઈના જન્મસમયે તેમના…
વધુ વાંચો >