પ્રાણીશાસ્ત્ર

વુલ્ફ, કાસ્પર ફ્રેડરિક (જ. 1733; અ. 22 ફેબ્રુઆરી 1794) : જર્મન જીવશાસ્ત્રી અને પ્રત્યક્ષ ગર્ભવિદ્યા(observational embry-ology)ના પ્રણેતા. 1759માં ‘થિયરિયા જનરેશનિસ’ નામના તેમના પુસ્તક દ્વારા ગર્ભના વિકાસ અંગેના ‘પૂર્વ-સંઘટના(prefor-mation)ના સિદ્ધાંત’ને સ્થાને અધિ-જનન(epigenesis)નો સિદ્ધાંત પુન: રજૂ કર્યો. સેન્ટ પીટર્સબર્ગની એકૅડેમી ઑવ્ સાયન્સમાં વનસ્પતિ અને પ્રાણીઓના તુલનાત્મક વિકાસના પુરાવાઓ રજૂ કરી તે ક્ષેત્રમાં…

વૃદ્ધિ અને વિકાસ (પ્રાણીશાસ્ત્ર) : સજીવોના કોષોના કદમાં અને / અથવા કોષોની સંખ્યામાં થતો વધારો. બધા સજીવો વૃદ્ધિ પામીને પુખ્ત અવસ્થા પ્રાપ્ત કરતા હોય છે. અમીબા જેવા એકકોષીય જીવો પર્યાવરણમાંથી ખોરાક પ્રાપ્ત કરીને જીવરસમાં ઉમેરો કરી પોતાનું કદ વિસ્તારે છે અને જીવન માટે અગત્યની એવી બધી અંગિકા પ્રાપ્ત કરે છે.…

શસ્ત્રક્રિયા (વેટરીનરી સર્જરી) વૈદકીય વિજ્ઞાનની એક શાખા, જેમાં રોગિષ્ઠ કે ઈજા પામેલાં મનુષ્યેતર પ્રાણીનાં આંતરિક કે બાહ્ય અંગોની વાઢકાપ કરીને તેને રોગમુક્ત કરવાની સારવાર આપવામાં આવે છે. મનુષ્યમાં આ પ્રકારની ક્રિયા શલ્ય-ચિકિત્સાના નામે ખૂબ જૂના કાળથી જાણીતી છે. પશુશલ્ય-ચિકિત્સામાં પાળેલાં પ્રાણીઓ, પ્રાણી-સંગ્રહાલયનાં વન્ય પ્રાણીઓ, પક્ષીઓ કે અન્ય નાનાંમોટાં પ્રાણીઓની વાઢકાપ…