ગિરીશભાઈ પંડ્યા
લ્યૂશુન
લ્યૂશુન : ઉત્તર ચીનના લિયોડૉંગ દ્વીપકલ્પના નૈર્ઋત્ય છેડા પર આવેલ સ્થળ. ભૌગોલિક સ્થાન : 38° 48´ ઉ. અ. અને 121° 16´ પૂ. રે.. અગાઉ તે પૉર્ટ આર્થર નામથી ઓળખાતું હતું. લ્યૂશુનના બે વિભાગો પડે છે – એક, જૂનું ચીની શહેર અને બીજું, 1898માં રશિયાએ લ્યૂશુન લઈ લીધા બાદ જે નવું…
વધુ વાંચો >લ્યૂસાઇટ (ખડક)
લ્યૂસાઇટ (ખડક) : લ્યૂસાઇટ ખનિજથી સમૃદ્ધ પરંતુ, આલ્કલી ફેલ્સ્પારની ત્રુટિ કે અભાવવાળો ખડક. લ્યૂસાઇટધારક ખડકમાં જો આલ્કલી ફેલ્સ્પાર આવદૃશ્યક ઘટક તરીકે હાજર હોય તો તેને ફોનોલાઇટ કે ફેલ્સ્પેથૉઇડયુક્ત સાયનાઇટ કે ફેલ્સ્પેથૉઇડયુક્ત મૉન્ઝોનાઇટ કહે છે. સામાન્ય રીતે આ ખડકો જ્વાળામુખી ઉત્પત્તિજન્ય હોય છે. તે ઘેરા રંગવાળા અને દળદાર દેખાય છે. તેમના…
વધુ વાંચો >લ્યૂસાઇટ (ખનિજ)
લ્યૂસાઇટ (ખનિજ) : ફેલ્સ્પેથૉઇડ વર્ગનું ખનિજ. ટેક્ટોસિલિકેટ. રાસા. બં. : KAlSi2O6 અથવા K2O · Al2O3 · 4SiO2 સ્ફ. વ.: ક્યૂબિક (સૂડોક્યૂબિક). નીચા તાપમાને તૈયાર થતું લ્યૂસાઇટ ટેટ્રાગોનલ વર્ગમાં સ્ફટિકીકરણ પામે છે, પરંતુ આવા સ્ફટિકો 625° સે. સુધી ગરમ થતાં તેમાં ક્રમિક ફેરફાર થતો જઈને ક્યૂબિક વર્ગની સમતામાં ફેરવાય છે. સ્ફ.…
વધુ વાંચો >લ્હાસા (Lhasa)
લ્હાસા (Lhasa) : ચીનના આધિપત્ય હેઠળ રહેલા તિબેટનું પાટનગર તેમજ બૌદ્ધ ધર્મનું પવિત્ર શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 29° 40´ ઉ. અ. અને 91° 09´ પૂ. રે.. આ શહેર ત્સાંગપો (બ્રહ્મપુત્ર નદીના ઉપરવાસના ભાગનું નામ) નદીની સહાયક નદી લ્હાસાહેના જમણા કાંઠા પર વસેલું છે. ભગવાન બુદ્ધના સમય પછીથી તે બૌદ્ધ ધર્મનું…
વધુ વાંચો >વડોદરા
વડોદરા મધ્ય ગુજરાતના પૂર્વભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 21° 49´થી 22° 49´ ઉ. અ. અને 72° 31થી 74° 17´ પૂ. રે. વચ્ચેનો આશરે 7,794 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે, અર્થાત્ તે રાજ્યના કુલ ભૌગોલિક વિસ્તારનો લગભગ 3.8 % ભૂમિભાગ ધરાવે છે.…
વધુ વાંચો >વરસાદ (વૃષ્ટિ)
વરસાદ (વૃષ્ટિ) વાતાવરણની અમુક ઊંચાઈએ ભેગાં થતાં વાદળોમાંથી પાણીનાં ટીપાં કે ધાર પડવાની ઘટના. જળબાષ્પ જ્યારે પાણીનાં ટીપાં સ્વરૂપે ભેગી થાય અથવા હિમકણો સ્વરૂપે સંચિત થાય અને પીગળે ત્યારે વર્ષણ(precipitation)નું સ્વરૂપ ધારણ કરે છે. પાણીની ધાર સ્વરૂપે થતા વર્ષણને જળવર્ષા અને હિમકણો (snow), કરા (hail) કે હિમયુક્ત કરા (sleet) સ્વરૂપે…
વધુ વાંચો >વર્જિન ટાપુઓ
વર્જિન ટાપુઓ : કૅરિબિયન સમુદ્રમાં પથરાયેલાં વેસ્ટ ઇન્ડિઝ ટાપુઓનાં બે જૂથ – બૃહદ્ ઍન્ટિલ્સ અને લઘુ ઍન્ટિલ્સ – વચ્ચે આશરે 18° 30´ ઉ. અ. અને 65° 00´ પ. રે.ની આજુબાજુ વિસ્તરેલું લગભગ 100 જેટલા નાના નાના ટાપુઓનું જૂથ. આ જૂથ ‘વર્જિન ટાપુઓ’ તરીકે ઓળખાય છે. આ ટાપુઓ પ્યુર્ટોરિકોથી પૂર્વ દિશામાં…
વધુ વાંચો >વર્જિનિયા
વર્જિનિયા : પૂર્વ યુ.એસ.માં આવેલું રાજ્ય. ઉપનામ : ઓલ્ડ ડોમિનિયન. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 36° 30´થી 39° 15´ ઉ. અ. અને 75° 30´થી 83° 00´ પ. રે. વચ્ચેનો 1,05,586 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે પેન્સિલ્વેનિયા, ઈશાનમાં મૅરીલેન્ડ, પૂર્વમાં ઍટલૅંટિક મહાસાગર, દક્ષિણે ઉત્તર કૅરોલિના અને ટેનેસી તથા પશ્ચિમે…
વધુ વાંચો >વર્નર, અબ્રાહમ ગોટલોબ
વર્નર, અબ્રાહમ ગોટલોબ (જ. 25 સપ્ટેમ્બર 1749; અ. 30 જૂન 1817) : જર્મન ભૂસ્તરશાસ્ત્રી, વિશેષે કરીને ખનિજશાસ્ત્રી. પોતે જે માન્યતા ધરાવતા તેનો પુષ્કળ પ્રસાર કરતા. તેઓ કહેતા કે પૃથ્વી વિશેની જાણકારી ક્ષેત્ર-અવલોકનો કરવાથી મેળવી શકાય અને પ્રયોગશાળામાં તે બાબતોને નાણી જોવાથી જ સમજી શકાય. તેમણે સ્તરરચનાની પદ્ધતિ વિકસાવેલી અને તેના…
વધુ વાંચો >વર્નામ્બૂલ (Warrnambool)
વર્નામ્બૂલ (Warrnambool) : ઑસ્ટ્રેલિયાના વિક્ટોરિયા રાજ્યમાં આવેલું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 38° 23´ દ. અ. અને 142° 29´ પૂ. રે.. તે મેલબૉર્નની પશ્ચિમે 263 કિમી.ને અંતરે મહાસાગર કંઠારમાર્ગને મળતા પ્રિન્સ ધોરી માર્ગ પર આવેલું છે. આ સ્થળ ડેરી, ચરિયાણ અને શાકભાજી ઉગાડતા કેન્દ્ર તરીકે જાણીતું છે. અહીંના ખેડૂતો દૂધનું ઉત્પાદન…
વધુ વાંચો >