ખનિજ ઇજનેરી

બિટુમિન : વિવિધ પ્રકારનાં ઘન કે અર્ધઘન હાઇડ્રોકાર્બન દ્રવ્યો માટે વપરાતું સામાન્ય નામ. જેમાં મુખ્યત્વે કાર્બન-હાઇડ્રોજન વધુ પ્રમાણમાં હોય અને ઑક્સિજન, નાઇટ્રોજન, ગંધક ઓછા પ્રમાણમાં હોય એવા ઘેરાથી કાળા રંગવાળા, ડામર જેવા, કુદરતી રીતે મળી આવતા, અચોક્કસ બંધારણવાળા ઘટ્ટ પ્રવાહીથી બરડ-ઘન સુધીની સ્થિતિ ધરાવતા કોઈ પણ હાઇડ્રોકાર્બન ખનિજ કે દ્રવ્યને…

બિટુમિનસ કોલસો : કોલસાનો એક પ્રકાર. કોલસાની ઉત્પત્તિ દરમિયાન તૈયાર થતી એક કક્ષા. સામાન્ય રીતે કોલસાનું વર્ગીકરણ તેમાં રહેલા કાર્બનના પ્રમાણ પરથી કરવામાં આવે છે. આ મુજબ કોલસાને ચાર મુખ્ય પ્રકારોમાં વહેંચેલો છે : (1) એન્થ્રેસાઇટ, (2) બિટુમિનસ કોલસો, (3) નિમ્ન બિટુમિનસ કોલસો, (4) લિગ્નાઇટ અથવા કથ્થાઈ કોલસો. આ ચારે…

બિટોનાઇટ (bytownite) : પ્લેજિયોક્લેઝ-ફેલ્સ્પાર સમૂહનું ખનિજ. રાસા. બં. : nNaAlSi3O8 સહિત mCaAl2Si2O8 જે સંજ્ઞાકીય સ્વરૂપે Ab30An70થી Ab10An90 સૂત્રથી રજૂ થાય છે. સ્ફ. વ. : ટ્રાયક્લિનિક. સ્ફ. સ્વ. : સ્ફટિકો મેજઆકાર, b-અક્ષમાં ચપટા; પ્રાપ્તિ વિરલ; મોટે ભાગે દળદાર-વિભાજનશીલ, દાણાદાર અથવા ઘનિષ્ઠ પણ મળે. યુગ્મસ્ફટિકો સામાન્ય રીતે મળે – યુગ્મતા કાર્લ્સબાડ, આલ્બાઇટ…

બિસ્મથિનાઇટ : બિસ્મથધારક ખનિજ. રાસા. બં. : Bi2S3 · સ્ફ · વ. : ઑર્થોર્હૉમ્બિક.સ્ફ.સ્વ.: સ્ફટિકો પ્રિઝમૅટિક, મજબૂતથી નાજુક, સોયાકાર, ઊર્ધ્વ ફલકો પર રેખાંકનો મળે. દળદાર, પત્રબંધીવાળા કે રેસાદાર વધુ શક્ય. અપારદર્શક. સંભેદ : (010) પૂર્ણ, સરળ; (100) અને (110) અપૂર્ણ. ભંગસપાટી : નથી હોતી, પરંતુ ખનિજ નમનીય, કતરણશીલ (sectile). ચમક…

બૉગ લોહખનિજ (bog-iron ore) : જલયુક્ત લોહધાતુખનિજ અથવા લિમોનાઇટનો મૃદુ છિદ્રાળુ પ્રકાર. પ્રાપ્તિસ્થિતિની ર્દષ્ટિએ તે મોટેભાગે પંકસરોવરો કે ખાડાઓમાં રેતીવાળી સપાટી પર પડ સ્વરૂપે કે નરમ ગઠ્ઠાને સ્વરૂપે જમાવટ પામેલો જોવા મળે છે. તેની સાથે મૅંગેનીઝ ધાતુખનિજોનાં પડ અને ચૂનાયુક્ત દ્રવ્ય પણ રહેલાં હોય છે. આ પ્રકારના નિક્ષેપોમાં શુદ્ધ લોહપ્રમાણ…