ઇતિહાસ – ભારત

હુવિષ્ક (હુષ્ક) (શાસનકાળ ઈ. સ. 106–138) : વિદેશી કુષાણ વંશનો ભારતના કેટલાક પ્રદેશોનો રાજા. કલ્હણના ‘રાજતરંગિણી’ ગ્રંથમાં જણાવ્યા પ્રમાણે કાશ્મીર ઉપર તુરુષ્ક (તુર્કિશ) જાતિના ત્રણ રાજાઓ હુષ્ક (હુવિષ્ક), જુષ્ક અને કનિષ્ક 2જો સંયુક્ત રાજ્ય કરતા હતા. તેમણે પોતાના નામ પરથી હુષ્કપુર (આધુનિક ઉષ્કર), જુષ્કપુર (આધુનિક ઝુકુર) અને કનિષ્કપુર (આધુનિક કનીસપોર)…

હુષ્કપુર : પ્રાચીનકાલમાં સિથિયન રાજા હુષ્કે સ્થાપેલ નગર. કલ્હણના જણાવ્યા પ્રમાણે તે અશોક મૌર્યના વંશમાંથી ઊતરી આવેલો અને દામોદર સુદના મરણ પછી કાશ્મીરનો શાસક બન્યો હતો. રાજા હુષ્ક પછી જુષ્ક અને કનિષ્ક તેના ઉત્તરાધિકારીઓ બન્યા. રાજા હુષ્ક નવી નવી ઇમારતો બંધાવવાનો અને નગરો વસાવવાનો શોખીન હતો. તેથી તેણે અત્યારના બારામુલ્લા…

હૂણ : ઈસવી સન પૂર્વે 2જી સદીમાં મધ્ય એશિયામાં ચીનની સરહદે વસતી જંગલી તથા ઝનૂની જાતિના લોકો. તેઓ બળવાન, હિંસક અને યુદ્ધપ્રિય હતા. ચાલતાં કે દોડતાં તેઓ વિચિત્ર અવાજ કરતા તથા પોતાના ચહેરા રંગીને બિહામણા દેખાતા. તેઓ હિંસા અને વિનાશ કરવામાં તલ્લીન રહેતા. તેમણે યૂએ ચી લોકોને વાયવ્ય ચીનમાંથી હાંકી…

હેસ્ટિંગ્સ, લૉર્ડ (જ. 9 ડિસેમ્બર 1754, કાઉન્ટી ડાઉન, આયરલૅન્ડ; અ. 28 નવેમ્બર 1826, ઑવ્ નેપલ્સ) : 1813થી 1823 સુધી ભારતનો ગવર્નર જનરલ અને ભારતમાં બ્રિટિશ લશ્કરનો કમાન્ડર-ઇન-ચીફ. ઈ. સ. 1771માં તે લશ્કરમાં જોડાયો. તેણે અમેરિકન સ્વાતંત્ર્ય-યુદ્ધ(1775–81)માં અંગ્રેજોની તરફેણમાં ભાગ લીધો હતો. તેથી તેને ઉમરાવપદ મળ્યું હતું. 1793માં તેને અર્લ ઑવ્…

હૈદરાબાદ રાજ્યનું વિલીનીકરણ : દક્ષિણ ભારતમાં આવેલું નિઝામનું હૈદરાબાદ રાજ્ય દેશનું સૌથી મોટું દેશી રાજ્ય હતું. મીર કમરુદ્દીને ઈ. સ. 1724માં સ્વતંત્ર રાજ્ય તરીકે તેની સ્થાપના કરી હતી. આ રાજ્યનો વિસ્તાર 1,31,200 ચોકિમી.થી વધારે હતો અને તેની વસ્તી 1,60,00,000 હતી. તેની વાર્ષિક આવક રૂપિયા 26 કરોડની હતી. આ રાજ્યને પોતાનું…

હૈહયો : યાદવવંશની એક શાખા. (વિષ્ણુપુરાણ, વાયુપુરાણ, મહાભારત વગેરે ગ્રંથોમાંથી હૈહયોના ઉલ્લેખો મળે છે.) હૈહયો માળવાની દક્ષિણે આવેલા પ્રદેશમાં આબાદ થયા હતા. તેમના રાજા મહિષ્મંતે માહિષ્મતી નગર સ્થાપ્યું અને તેને પાટનગર બનાવ્યું. માહિષ્મતી નગર અવન્તિજનપદમાં આવેલ હતું. મહિષ્મંતનો વારસ રાજા ભદ્રશ્રેણ્ય આક્રમક હતો. તેણે પૌરવોનું રાજ્ય જીતી લીધું. રાજા ભદ્રશ્રેણ્યે…