અમિતાભ મડિયા

મિનોઅન કલા

મિનોઅન કલા (Minoan Art) : ભૂમધ્ય સાગરમાં ગ્રીસ નજીક ઇજિયન (Aegean) સમુદ્રકાંઠાના ક્રીટ (Crete) ટાપુની પ્રાચીન કલા. ક્રીટના સમૃદ્ધ રાજા મિનોસ(Minos)ના નામ ઉપરથી આ ટાપુની સંસ્કૃતિ અને કલા ‘મિનોઅન’ નામે ઓળખ પામી. ગ્રીક મહાકવિ હોમરનાં મહાકાવ્યો ‘ઇલિયડ’ અને ‘ઓડિસિ’માં આ ટાપુ અને તેની સંસ્કૃતિના ઉલ્લેખો ટ્રોજન યુદ્ધના સંદર્ભે મળે છે.…

વધુ વાંચો >

મિ ફેઇ

મિ ફેઇ (જ. 1051, હુવાઈ–યાં, કિન્ગ્સુ, ચીન; અ. 1107, હુવાઈ–યાં, કિન્ગ્સુ, ચીન) : ચીની ચિત્રકાર, સુલેખનકાર (caligrapher), કવિ અને વિદ્વાન. તેમનાં માતા સુંગ રાજા યીંગ ત્સુંગની ધાવમાતા હોવાથી રાજમહેલમાં તેમનો ઉછેર થયો હતો. અફસર તરીકેની કારકિર્દીમાં મિનો કદી ઉત્કર્ષ થયો નહિ અને વારંવાર તેમની બદલીઓ થતી રહી. રૈખિક નિસર્ગચિત્રોની સુંગ…

વધુ વાંચો >

મિયાગાવા, ચોશુન

મિયાગાવા, ચોશુન [જ.1682, ઓવારી, જાપાન; અ. 18 ડિસેમ્બર 1752, એડો (ટોકિયો), જાપાન] : જાપાનમાં ‘ઉકિયો-ઇ’નામે લોકપ્રિય બનેલી કાષ્ઠ-છાપ ચિત્રકલાના એક અગ્રણી ચિત્રકાર. મૂળ નામ હાસેગાવા કિહીજી. ઉપનામ નાગાહારુ. આશરે 1700માં ટોકિયો જઈ હિશિકાવા મૉરોનૉબુના શિષ્ય તરીકે તેમણે કલાસાધના કરી. કાષ્ઠ-છાપ ચિત્રકલા ઉપરાંત ચિત્રકલામાં પણ તેમણે નૈપુણ્ય પ્રાપ્ત કર્યું. લયાત્મક રેખાઓ…

વધુ વાંચો >

મિયાસ્કૉવ્સ્કી, નિકોલાઇ

મિયાસ્કૉવ્સ્કી, નિકોલાઇ (Myaskovsky, Nikolai) (જ. 20 એપ્રિલ 1881, રશિયા; અ. 8 ઑગસ્ટ 1950, મૉસ્કો, રશિયા) : આધુનિક રશિયન સંગીતકાર અને સંગીતનિયોજક. પેઢી-દર-પેઢી લશ્કરી હોદ્દા ધરાવતા કુટુંબમાં જન્મ. પોતે પણ લશ્કરી અફસરનો હોદ્દો 1906માં ત્યાગ્યો અને સેંટ પીટર્સબર્ગ કૉન્ઝર્વેટરીમાં તે જ વર્ષે સંગીતના વિદ્યાર્થી તરીકે પ્રવેશ મેળવ્યો. અહીં તેજસ્વી વિદ્યાર્થી તરીકે…

વધુ વાંચો >

મિર્ઝોયાન, એડવર્ડ

મિર્ઝોયાન, એડવર્ડ (જ. 12 મે 1921, ગોરી, જ્યૉર્જિયા; અ. 5 ઑક્ટોબર 2012, યેરેવાન, આર્મેનિયા) : આર્મેનિયન સંગીતકાર અને સંગીતનિયોજક. બાળપણમાં 7–8 વરસની વયથી જ સંગીતની રચનાઓ સર્જવાનું તેમણે શરૂ કર્યું હતું. 1936માં યેરેવાન નગરની યેરેવાન કૉન્ઝર્વેટરીમાં સંગીતના વિદ્યાર્થી તરીકે પ્રવેશ મેળવ્યો. અહીં તેઓ સંગીતકાર વેર્ડ્કેસ ટાલ્યાનના શિષ્ય બન્યા. આર્મેનિયન લોકસંગીત…

વધુ વાંચો >

મિલે, ઝાં ફ્રાન્સ્વા

મિલે, ઝાં ફ્રાન્સ્વા (જ. 4 ઑક્ટોબર 1814, ગ્રૂચી, ફ્રાંસ; અ. 20 જાન્યુઆરી 1875, બાર્બિઝોં) : બાર્બિઝોં શૈલીના પ્રસિદ્ધ ફ્રેંચ ચિત્રકાર. નૈસર્ગિક વાતાવરણમાં આલેખાયેલાં કૃષિ અને ગોપજીવનનાં તેમનાં ચિત્રો વિશ્વમાં ઘણાં પ્રસિદ્ધિ પામ્યાં છે. પોતાના ખેડૂત-પિતા સાથે તેમણે શૈશવાવસ્થામાં કૃષિજીવનનો શ્રમ કર્યો. 19 વરસની ઉંમરે, 1833માં તેઓ શેર્બુર્ગમાં એક કલાકાર પાસે…

વધુ વાંચો >

મિસ્કિના

મિસ્કિના (સોળમી અને સત્તરમી  સદી) : અકબરના સમયના મુઘલ ચિત્રકાર. અકબરના પ્રીતિપાત્ર. તેઓ પરિપ્રેક્ષ્ય(perspective)ના આલેખનમાં તેમજ પ્રકાશછાયાના ચિત્રાંકનથી ઊંડાણ દર્શાવવા(plastic effect)માં નિપુણ હતા. લાહોર ખાતે ચિત્રિત ‘સ્ટૉરી ઑવ્ ધ અનફેથફૂલ વાઇફ’ને તેમની શ્રેષ્ઠ ચિત્રકૃતિ ગણવામાં આવે છે. રાત્રિની ચાંદનીના આ ચિત્રના પ્રસંગનું નિરૂપણ તેમણે કુશળતાથી કર્યું છે. આ નાટ્યાત્મક ચિત્રમાં…

વધુ વાંચો >

મિસ્ત્રી, છગનલાલ

મિસ્ત્રી, છગનલાલ (જ. 1933, ચીખલી, ગુજરાત) : ગુજરાતના ચિત્રકાર. ચિત્રકલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યા પછી તેમણે પહેલાં અમદાવાદની શેઠ સી. એન. વિદ્યાવિહાર અને પછી શેઠ સી. એન. ફાઇન આર્ટ્સ કૉલેજમાં ચિત્રકલાના અધ્યાપકની ફરજ બજાવી. તે સંસ્થામાંથી નિવૃત્તિ મેળવ્યા બાદ 1990થી તેઓ પૂરો સમય ચિત્રકલામાં વ્યસ્ત છે. છગનલાલનાં તૈલચિત્રો વણાટ વણેલી સાદડી કે…

વધુ વાંચો >

મિસ્ત્રી, ધ્રુવ

મિસ્ત્રી, ધ્રુવ (જ. 1957, કંજરી, ગુજરાત) : આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિપ્રાપ્ત ગુજરાતી શિલ્પી. વડોદરાની મ. સ. યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સમાંથી શિલ્પકલામાં 1979માં સ્નાતક અને 1981માં અનુસ્નાતક થયા. આ પછી બ્રિટિશ કાઉન્સિલ સ્કૉલરશિપ મળતાં બ્રિટન જઈ લંડનની રૉયલ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટ્સમાંથી 1983માં શિલ્પકલામાં અનુસ્નાતકની પદવી મેળવી. 1984 અને ’85 દરમિયાન તેઓ કેમ્બ્રિજની…

વધુ વાંચો >

મિસ્ત્રી, પ્રમોદ રણછોડજી

મિસ્ત્રી, પ્રમોદ રણછોડજી (જ. 22 ડિસેમ્બર, 1938, વલસાડ) : ગુજરાતના વન્યજીવન અને કુદરતના અગ્રણી તસવીરકાર. માતા શાંતાબહેન અને પત્ની કુમુદબહેન. એસ.એસ.સી. સુધીના અભ્યાસ પછી તેમણે તસવીરકળાના વ્યવસાયમાં ઝુકાવ્યું. તેમની તસવીરકળાના કેટલાક ઉત્તમ નમૂના ‘નૅશનલ જ્યૉગ્રૉફિક ઑવ્ અમેરિકા’, ‘ધ ન્યૂયૉર્ક ટાઇમ્સ’, ‘ધી ઇન્ડિયન પૅન્ટ્રી’, ‘ટ્રાવેલ ઍન્ડ લેઝર’ (હૉન્ગકૉન્ગ), ‘ઓગ્ગી નેટુરા’ (ઇટાલી),…

વધુ વાંચો >