૨૪.૧૬
સ્મિથ, ફ્રાન્સિસ સિડનીથી સ્વતંત્ર પક્ષ
સ્લમડૉગ મિલ્યેનર
સ્લમડૉગ મિલ્યેનર : વર્ષ 2009માં આઠ ઑસ્કારવિજેતા અંગ્રેજી ચલચિત્ર. ભાષા : અંગ્રેજી. પ્રકાર : રંગીન. નિર્માણવર્ષ : 2008. નિર્માણ- સંસ્થા : ફોકસ સર્ચલાઇટ પિક્ચર્સ. નિર્માતા : ક્રિશ્ચિયન કોલસન. દિગ્દર્શક : ડેની બોયલ. પટકથા : સિમોન બુફોય. કથા : વિકાસ સ્વરૂપલિખિત નવલકથા ‘ક્યૂ ઍન્ડ એ’ પર આધારિત. સંપાદક : ક્રિસ ડિક્ધસ.…
વધુ વાંચો >સ્લાઇડર-ક્રૅંક યંત્રરચના
સ્લાઇડર-ક્રૅંક યંત્રરચના (slider-crank mechanism) : નિર્ગમ (output) ક્રક અને સુદીર્ઘ ભૂમિખંડ (ground member) ધરાવતી ચાર દંડ(four bar)વાળી કડીરૂપ રચના (linkage). આ પ્રકારની યંત્રરચના પ્રત્યાગામી (reciprocating) ગતિને પરિભ્રામી (rotary) ગતિમાં (દા. ત., એન્જિનમાં) અથવા પરિભ્રામીને પ્રત્યાગામી ગતિમાં (દા. ત., પંપો, સંદાબકોમાં) ફેરવવા માટે વ્યાપક રીતે વપરાય છે. જોકે તેના અન્ય અનેક…
વધુ વાંચો >સ્લાઇમેન હેન્રિક
સ્લાઇમેન, હેન્રિક (જ. 6 જાન્યુઆરી 1822, ન્યૂબુકો; અ. 26 ડિસેમ્બર 1890, નેપલ્સ) : પ્રસિદ્ધ જર્મન પુરાતત્ત્વવિદ. ટ્રૉય, માયસેના અને ટાઇરિન્સના સંશોધક. પ્રાગૈતિહાસિક ગ્રીસના આધુનિક સંશોધક તરીકે તેમની ગણના થાય છે. તેઓ ગરીબ પાસ્ટર(પાલક = પ્રોટેસ્ટન્ટ સંપ્રદાયના ધર્મગુરુ)ના પુત્ર હતા. નાનપણમાં પિતાજીએ આપેલ ઇતિહાસના પુસ્તકમાં છપાયેલ ટ્રૉયના ચિત્રની સ્મૃતિ એમના માનસપટ…
વધુ વાંચો >સ્લેટ
સ્લેટ : સૂક્ષ્મ દાણાદાર વિકૃત ખડક. તે મુખ્યત્વે તો ક્વાર્ટ્ઝ અને અબરખના કણોથી બનેલો હોય છે, તેમ છતાં તેમાં સ્થાનભેદે અને બંધારણભેદે ક્લોરાઇટ, હેમેટાઇટ તેમજ અન્ય ખનિજો થોડી માત્રામાં હોઈ શકે છે. તે મોટે ભાગે તો રાખોડીથી કાળા રંગમાં મળે છે; પરંતુ બંધારણમાં રહેલાં ખનિજોના પ્રમાણ મુજબ તે રાતો કે…
વધુ વાંચો >સ્લેટ-પેન
સ્લેટ-પેન : જુઓ લેખનસામગ્રી.
વધુ વાંચો >સ્લેટ-સંભેદ
સ્લેટ-સંભેદ : જુઓ સંભેદ.
વધુ વાંચો >સ્લૅને મૅરી
સ્લૅને, મૅરી (જ. 4 ઑગસ્ટ 1958, રેમિન્ગટન, ન્યૂ જર્સી, યુ.એસ.) : અમેરિકાનાં લાંબા અંતરનાં મહાન મહિલા દોડવીર. તેઓ 1983માં 1,500 મિ. અને 3,000 મિ.માં એમ બંને સ્પર્ધામાં વિશ્વ ચૅમ્પિયનશિપમાં વિજેતા બન્યાં. 1973માં યુ.એસ.એસ.આર. સામે 1 માઈલ ઇન્ડોરની સ્પર્ધામાં તેમણે ભાગ લીધો ત્યારે 14 વર્ષ અને 224 દિવસના સ્પર્ધક તરીકે તેઓ…
વધુ વાંચો >સ્લે રૉબર્ટ્સ ફ્રેડરિક
સ્લે, રૉબર્ટ્સ ફ્રેડરિક (જ. 30 સપ્ટેમ્બર 1832, કાનપુર; અ. 14 નવેમ્બર 1914, સેન્ટ ઑમર, ફ્રાન્સ) : બાહોશ બ્રિટિશ સરસેનાપતિ અને કંદહાર, પ્રિટોરિયા અને વૉટરફૉર્ડના પ્રથમ ઉમરાવ. ઇંગ્લૅન્ડના ઍટન અને સૅન્ડહર્સ્ટ ખાતે શિક્ષણ. 19 વર્ષની નાની વયે 1851માં બંગાળમાં બ્રિટિશ તોપખાનામાં સેકન્ડ લેફ્ટેનન્ટના હોદ્દા પર નિમણૂક અને ત્યારથી અવસાન સુધીની છ…
વધુ વાંચો >સ્લૉઅન ઍલ્ફ્રેડ
સ્લૉઅન, ઍલ્ફ્રેડ પ્રિચાર્ડ, જુ. (જ. 1875, ન્યૂ હેવન, કનેક્ટિકટ; અ. 1966) : અમેરિકાના કુશળ ઉદ્યોગપતિ તથા જાણીતા માનવતાવાદી. 1920ના દાયકાથી તેમણે જનરલ મોટર્સને પુન:સંગઠિત કરવા તથા સુસજ્જ કરવા પિયર ડુ પૉટ સાથે કાર્ય કરવા માંડ્યું. 1924માં તે એ મોટરઉદ્યોગના પ્રમુખ બન્યા અને પછી 1937થી 1956 દરમિયાન તેના અધ્યક્ષ તરીકે કાર્યભાર…
વધુ વાંચો >સ્વ-અન્વેષણ (self-audit)
સ્વ-અન્વેષણ (self-audit) : વીતેલા વર્ષ દરમિયાન પેઢીએ કરેલા સમગ્ર કાર્યની સિદ્ધિ અથવા નિષ્ફળતાનું પેઢીના સંચાલકો દ્વારા કરાતું મૂલ્યાંકન. હિસાબોને પારદર્શી, પ્રામાણિકતાના પાયે અને ઉત્તરદાયિત્વસભર રાખવા હોય તો ઑડિટર ધંધાકીય કે બિન-ધંધાકીય એકમની બહારની અને હિસાબો તપાસી શકે તેવી ક્ષમતાવાળી વ્યક્તિ હોવી જોઈએ. અત્યાર સુધી આ શરતે જ સર્વત્ર અન્વેષણ થાય…
વધુ વાંચો >સ્મિથ ફ્રાન્સિસ સિડની
સ્મિથ, ફ્રાન્સિસ સિડની (જ. 1900, કેન્ટ, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 1949) : જાણીતા આંગ્લ પર્વતારોહક. એવરેસ્ટ પરનાં 3 આરોહણ-અભિયાન (1933, 1936, 1938) ટુકડીમાં તે જોડાયા હતા અને તેમણે સૌથી વધુ ઊંચાઈએ ચઢવાનો વિશ્વવિક્રમ હાંસલ કર્યો હતો. ફ્રાન્સિસ સિડની સ્મિથ સ્વિસ-કાંચનજંઘા આરોહણ-અભિયાનના સભ્ય તરીકે 1931માં હિમાલયના કામેટ શિખર પર ચઢવામાં તે સર્વપ્રથમ આરોહક…
વધુ વાંચો >સ્મિથ માઇક
સ્મિથ, માઇક (જ. 30 જૂન 1933, વેસ્ટ કૉટ્સ, લિસ્ટરશાયર, યુકે) : અગ્રણી આંગ્લ ક્રિકેટ-ખેલાડી. તેઓ છૂટથી રન કરી શકનાર ખેલાડી હતા. યુનિવર્સિટી મૅચમાં 1954–56 દરમિયાન દર વર્ષે સદી નોંધાવીને તેઓ ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીમાં ‘બ્લૂ’ના વિજેતા બન્યા હતા; આ સદીમાં 1954માં કરેલા 201 રન(અણનમ)નો સમાવેશ થાય છે. એક સીઝનમાં 1,000 રન તેમણે…
વધુ વાંચો >સ્મિથ માઇકેલ (Smith Michael)
સ્મિથ, માઇકેલ (Smith Michael) (જ. 26 એપ્રિલ 1932, બ્લૅકપૂલ, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 5 ઑક્ટોબર 2000, વાનકૂવર, કૅનેડા) : જન્મે બ્રિટિશ એવા કૅનેડિયન જૈવરસાયણવિદ અને 1993ના નોબેલ પુરસ્કારના સહવિજેતા. 1950માં તેઓ માન્ચેસ્ટર યુનિવર્સિટીમાં દાખલ થયા અને 1956માં પીએચ.ડી.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. તે જ વર્ષે તેઓ કૅનેડા ગયા અને બ્રિટિશ કોલંબિયા રિસર્ચ કાઉન્સિલમાં…
વધુ વાંચો >સ્મિથ માર્ગરેટ
સ્મિથ, માર્ગરેટ (જ. 16 જુલાઈ 1942, એલબરી, ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ, ઑસ્ટ્રેલિયા) : ઑસ્ટ્રેલિયાનાં અગ્રણી મહિલા ટેનિસ-ખેલાડી. તેમણે ગ્રૅન્ડ સ્લૅમ ટુર્નામેન્ટની 62 ચૅમ્પિયનશિપમાં વિજેતા બનવાનો વિક્રમ નોંધાવ્યો. તેઓ 24 સિંગલ્સ(11 ઑસ્ટ્રેલિયન, 5 યુ.એસ., 5 ફ્રેન્ચ, 3 વિમ્બલ્ડન)નાં તથા 19 વિમેન્સ ડબલ્સનાં (8 યુ.એસ., 5 વિમ્બલ્ડન, 4 ફ્રેન્ચ, 2 ઑસ્ટ્રેલિયન) વિજેતા બન્યાં.…
વધુ વાંચો >સ્મિથ રૉબિન
સ્મિથ, રૉબિન (જ. 13 સપ્ટેમ્બર 1963, ડર્બન; સાઉથ આફ્રિકા) : દક્ષિણ આફ્રિકાના ક્રિકેટ-ખેલાડી. નાનપણથી જ તેઓ એક શક્તિશાળી બૅટધર નીવડે એવી આશા નજરે પડી હતી. હૅમ્પશાયર કાઉન્ટીની ટીમ માટે રમવા માટે તેઓ દક્ષિણ આફ્રિકાથી ઇંગ્લૅન્ડ આવ્યા. તેઓ વિશ્વના એક સર્વોત્તમ બૅટ્સમૅન તરીકે પ્રસ્થાપિત થયા; 1987માં તેમણે ક્રિકેટ-પ્રવેશ કર્યો ત્યારથી તેઓ…
વધુ વાંચો >સ્મિથ વિન્સન્ટ
સ્મિથ, વિન્સન્ટ (જ. 3 જૂન 1843, ડબ્લિન, આયરલૅન્ડ; અ. 6 ફેબ્રુઆરી 1920, ઑક્સફર્ડ, ઇંગ્લૅન્ડ) : આધુનિક ભારતના પ્રતિષ્ઠિત ઇતિહાસકાર. તેમના પિતા એક્વિલ સ્મિથ પ્રાચીન વસ્તુઓના અભ્યાસી હતા. વિન્સન્ટ સ્મિથે ટ્રિનિટી કૉલેજ, ડબ્લિનમાં અભ્યાસ કરીને ડી.લિટ્.ની ડિગ્રી મેળવી હતી. તેઓ 1871માં ઇન્ડિયન સિવિલ સર્વિસમાં જોડાયા અને જુદા જુદા હોદ્દા પર કામ…
વધુ વાંચો >સ્મિથ વિલિયમ
સ્મિથ, વિલિયમ (જ. 23 માર્ચ 1769, ચર્ચિલ, ઑક્સફર્ડશાયર; અ. 28 ઑગસ્ટ 1839) : ઘણા આગળ પડતા વ્યવહારુ, બ્રિટિશ સર્વેયર, ઇજનેર અને ભૂસ્તરશાસ્ત્રી. નહેરો અને પુલોનાં બાંધકામ માટેના સર્વેક્ષણકાર્ય અંગે દેશભરમાં પ્રવાસ ખેડવાની સાથે સાથે જુદા જુદા ખડક-સ્તરોનો તેઓ અભ્યાસ કરતા ગયેલા. દક્ષિણ ઇંગ્લૅન્ડના વિપુલ જીવાવશેષયુક્ત જુરાસિક ખડકોમાં કરેલા ક્ષેત્રકાર્યના અભ્યાસ…
વધુ વાંચો >સ્મિથ હૅમિલ્ટન
સ્મિથ, હૅમિલ્ટન (જ. 23 ઑગસ્ટ 1931, યુ.એસ.) : સન 1978નું તબીબીવિદ્યા અને દેહધર્મવિદ્યા(physiology)ના ત્રીજા ભાગના નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા. તેમની સાથે તે સમયે સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડના વેર્નર અને અમેરિકાના ડેનિયલ નાથન્સને પણ આ સન્માન પ્રાપ્ત થયું હતું. તેમને આ સન્માન ડી.એન.એ. પર કાર્ય કરતા પ્રતિરોધ-ઉત્સેચકો(restriction enzyme)ની શોધ માટે પ્રાપ્ત થયું હતું. હિમોફિલસ ઇન્ફ્લુએન્ઝી…
વધુ વાંચો >સ્મિથ્સોનિયન અમેરિકન આર્ટ મ્યુઝિયમ
સ્મિથ્સોનિયન અમેરિકન આર્ટ મ્યુઝિયમ (Smithsonian American Art Museum) : સાત હજાર અમેરિકન ચિત્રકારો અને શિલ્પીઓની ચાળીસ હજારથી પણ વધુ કલાકૃતિઓનું અમેરિકાની રાજધાની વૉશિંગ્ટન ડી.સી. ખાતે આવેલું મ્યુઝિયમ. 1829માં તેની સ્થાપના જોન વાર્ડેન નામના વિદ્વાને કરી અને એક ક્યુરેટર તરીકે અમેરિકન ચિત્રો અને શિલ્પો તેમણે એકઠાં કર્યાં. 1906માં અમેરિકન પ્રમુખ જેઇમ્સ…
વધુ વાંચો >સ્મૂટ જ્યૉર્જ
સ્મૂટ, જ્યૉર્જ (જ. 20 ફેબ્રુઆરી 1945, યુકોન, ફ્લોરિડા, યુ.એસ.) : અમેરિકન ખગોળભૌતિકવિજ્ઞાની અને બ્રહ્માંડવિદ. જ્હૉન ક્રૉમવેલ માથેરની ભાગીદારીમાં CoBE (co-smic background explorer) ઉપરના સંશોધનકાર્ય અને અધ્યયન માટે 2006ના નોબેલ પુરસ્કારના વિજેતા. કોબને આધારે તે વૈશ્વિક સૂક્ષ્મતરંગ પાર્શ્વભૂમિ વિકિરણ(cosmic microwave background radiation)ના કાળા પદાર્થના સ્વરૂપ અને વિષમ દિક્ધર્મિતા(anisotropy)નો અભ્યાસ શક્ય બન્યો.…
વધુ વાંચો >