૧૯.૦૨
લૅટકિયા (Latakia)થી લે નૈન પરિવાર (Le Nain Family)
લૅટકિયા (Latakia)
લૅટકિયા (Latakia) : સીરિયાનું અગત્યનું શહેર, બંદર તથા તે જ નામ ધરાવતો પ્રાંત. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 35° 31´ ઉ. અ. અને 35° 37´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 2,297 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. આ શહેર દેશના વાયવ્ય ભાગમાં ભૂમધ્ય સમુદ્રના પૂર્વ કિનારે વસેલું છે. ભૂપૃષ્ઠ–આબોહવા : અહીંનું ભૂપૃષ્ઠ મેદાની…
વધુ વાંચો >લૅટરાઇટ
લૅટરાઇટ : અયનવૃત્તીય-ઉપઅયનવૃત્તીય પ્રદેશોમાં જોવા મળતું વિલક્ષણ ભૂમિનિક્ષેપનું ખડકસ્વરૂપ. લૅટરાઇટ એ મુખ્યત્વે લોહ અને ઍલ્યુમિનિયમના જલયુક્ત ઑક્સાઇડ તેમજ તેની સાથે અલ્પાંશે રહેલા મૅંગેનીઝ અને ટાઇટેનિયમ ઑક્સાઇડના મિશ્રણનો બનેલો કોટરયુક્ત માટીવાળો ખડકપ્રકાર છે. લોહ અને ઍલ્યુમિનિયમના ઑક્સાઇડ ક્યારેક એટલા બધા અસમાન પ્રમાણમાં રહેલા હોય છે કે ઘણી વાર અરસપરસ એકબીજાનું સ્થાન…
વધુ વાંચો >લૅટવિયા (Latvia)
લૅટવિયા (Latvia) : 1991માં પુન: સ્વાતંત્ર્ય મેળવનાર બાલ્ટિક પ્રદેશમાં આવેલો પૂર્વ યુરોપનો એક દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 57° 00´ ઉ. અ. અને 25° 00´ પૂ. રે. આજુબાજુનો આશરે 63,700 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેનું પૂર્વ-પશ્ચિમ મહત્તમ અંતર 450 કિમી. અને ઉત્તર-દક્ષિણ મહત્તમ અંતર 270 કિમી. છે. તેની…
વધુ વાંચો >લૅટાઇટ (Latite)
લૅટાઇટ (Latite) : બહિર્ભૂત-અગ્નિકૃત પ્રકારનો ખડક. તેની કણરચના અદૃશ્ય સ્ફટિકમય (aphanatic) હોય છે. તે મુખ્યત્વે સોડિક પ્લેજિયોક્લેઝ (ઑલિગોક્લેઝ કે ઍન્ડેસાઇન) અને આલ્કલી ફેલ્સ્પાર (સેનિડિન કે ઑર્થોક્લેઝ) તથા ગૌણ પ્રમાણમાં બાયોટાઇટ, ઍમ્ફિબોલ (હૉર્નબ્લેન્ડ) કે પાયરૉક્સિન (ઑગાઇટ) જેવાં ઘેરા રંગવાળાં મૅફિક ખનિજોથી બનેલો હોય છે. પોટાશ ફેલ્સ્પાર અને પ્લેજિયોક્લેઝ ફેલ્સ્પાર લગભગ સરખા…
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકન ફ્રી ટ્રેડ ઍસોસિયેશન (LAFTA)
લૅટિન અમેરિકન ફ્રી ટ્રેડ ઍસોસિયેશન (LAFTA) : દક્ષિણ અમેરિકાના સાત દેશો દ્વારા સ્થાપવામાં આવેલું મુક્ત વ્યાપાર મંડળ. આ સંગઠનની સ્થાપના અંગેની સમજૂતી 1960માં ઉરુગ્વેના પાટનગર મૉન્ટેવિડિયો ખાતે મળેલ પરિષદમાં કરવામાં આવી હતી. તેના મૂળ સાત સભ્યોમાં આર્જેન્ટિના, બ્રાઝિલ, ચિલી, મેક્સિકો, પારાગ્વે, પેરુ અને ઉરુગ્વેનો સમાવેશ થયો હતો. પાછળથી કોલંબિયા, ઇક્વેડૉર,…
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકા
લૅટિન અમેરિકા : જુઓ અમેરિકા.
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકાનાં સંગીત અને નૃત્ય
લૅટિન અમેરિકાનાં સંગીત અને નૃત્ય : યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના દક્ષિણ અમેરિકાના પ્રદેશ તથા સમગ્ર કૅરિબિયન ટાપુઓની સંગીત-નૃત્ય-કલા. આ વિશાળ વિસ્તારના સંગીતનો ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ નહિ, પણ મહદ્ અંશે વંશીય (ethnic) ઘટકોની દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં ઔચિત્ય રહેલું છે. આ વંશીય ઘટકો તે યુરોપિયન (મુખ્યત્વે ઇબેરિયન), અમેરિન્ડિયન, આફ્રિકન તથા મેસ્ટિઝો (એટલે કે ‘મિશ્ર’). લૅટિન…
વધુ વાંચો >લૅટિન (દક્ષિણ) અમેરિકાનું સાહિત્ય
લૅટિન (દક્ષિણ) અમેરિકાનું સાહિત્ય : 1960ના દાયકાઓમાં નવલ-કથાલેખનમાં ઉછાળો આવવાને પરિણામે છેવટે વીસમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં લૅટિન અમેરિકાના સાહિત્ય તરફ સમગ્ર વિશ્વ એકદમ આકર્ષિત થયું. લૅટિન અમેરિકાની નવલકથાઓના પશ્ચિમની મહત્વની ભાષાઓમાં ઝડપભેર અનુવાદ થવા લાગ્યા અને વિવેચકો ઉપરાંત જનસમુદાય પણ એ સાહિત્યથી પ્રભાવિત થયો. તેનાં બે કારણ તે તેમાંના વિષયવસ્તુની મૌલિકતા…
વધુ વાંચો >લૅટિન સાહિત્ય
લૅટિન સાહિત્ય : ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાકુળની ઇટાલીની શાખાની લિંગ્વા લૅટિના એટલે કે લૅટિન ભાષામાં રચાયેલું સાહિત્ય. મૂળમાં ટાઇબર નદીના નીચાણવાળા પ્રદેશમાં વસવાટ કરતા લોકો દ્વારા તે પ્રયોજાતી. પાછળથી રોમન સામ્રાજ્યના યુરોપ અને આફ્રિકા ખંડના મોટા વિસ્તારમાં તે પથરાયેલી. રૉમન મૂળાક્ષરો(alphabets)માં લૅટિન ભાષામાં કર્મકાંડ, પાંડિત્ય અને રાજ્યભાષાનાં ક્ષેત્રોમાં પ્રાચીન, મધ્યકાલીનથી તે અઢારમી…
વધુ વાંચો >લૅટિનીના, લૅરિસા
લૅટિનીના, લૅરિસા (Larisa Semyonovna Latynina) (જ. 27 ડિસેમ્બર 1934 ખેરસોન, યુક્રેન) : રશિયાનાં અંગકસરતનાં મહિલા-ખેલાડી. તેમના સમયનાં તેઓ અગ્રણી ખેલાડી હતાં. 1954થી 1966 સુધી વિશ્વકક્ષાનાં સ્પર્ધક તરીકે બીજા કોઈ પણ વ્યાયામવીર (ઍથ્લેટ) કરતાં અને બીજી કોઈ પણ રમત કરતાં તેમણે સવિશેષ ઓલિમ્પિક ચંદ્રકો મેળવ્યા હતા. 3 ઓલિમ્પિક રમતોત્સવ, વિશ્વ રમતોત્સવ…
વધુ વાંચો >લૅટકિયા (Latakia)
લૅટકિયા (Latakia) : સીરિયાનું અગત્યનું શહેર, બંદર તથા તે જ નામ ધરાવતો પ્રાંત. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 35° 31´ ઉ. અ. અને 35° 37´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 2,297 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. આ શહેર દેશના વાયવ્ય ભાગમાં ભૂમધ્ય સમુદ્રના પૂર્વ કિનારે વસેલું છે. ભૂપૃષ્ઠ–આબોહવા : અહીંનું ભૂપૃષ્ઠ મેદાની…
વધુ વાંચો >લૅટરાઇટ
લૅટરાઇટ : અયનવૃત્તીય-ઉપઅયનવૃત્તીય પ્રદેશોમાં જોવા મળતું વિલક્ષણ ભૂમિનિક્ષેપનું ખડકસ્વરૂપ. લૅટરાઇટ એ મુખ્યત્વે લોહ અને ઍલ્યુમિનિયમના જલયુક્ત ઑક્સાઇડ તેમજ તેની સાથે અલ્પાંશે રહેલા મૅંગેનીઝ અને ટાઇટેનિયમ ઑક્સાઇડના મિશ્રણનો બનેલો કોટરયુક્ત માટીવાળો ખડકપ્રકાર છે. લોહ અને ઍલ્યુમિનિયમના ઑક્સાઇડ ક્યારેક એટલા બધા અસમાન પ્રમાણમાં રહેલા હોય છે કે ઘણી વાર અરસપરસ એકબીજાનું સ્થાન…
વધુ વાંચો >લૅટવિયા (Latvia)
લૅટવિયા (Latvia) : 1991માં પુન: સ્વાતંત્ર્ય મેળવનાર બાલ્ટિક પ્રદેશમાં આવેલો પૂર્વ યુરોપનો એક દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 57° 00´ ઉ. અ. અને 25° 00´ પૂ. રે. આજુબાજુનો આશરે 63,700 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેનું પૂર્વ-પશ્ચિમ મહત્તમ અંતર 450 કિમી. અને ઉત્તર-દક્ષિણ મહત્તમ અંતર 270 કિમી. છે. તેની…
વધુ વાંચો >લૅટાઇટ (Latite)
લૅટાઇટ (Latite) : બહિર્ભૂત-અગ્નિકૃત પ્રકારનો ખડક. તેની કણરચના અદૃશ્ય સ્ફટિકમય (aphanatic) હોય છે. તે મુખ્યત્વે સોડિક પ્લેજિયોક્લેઝ (ઑલિગોક્લેઝ કે ઍન્ડેસાઇન) અને આલ્કલી ફેલ્સ્પાર (સેનિડિન કે ઑર્થોક્લેઝ) તથા ગૌણ પ્રમાણમાં બાયોટાઇટ, ઍમ્ફિબોલ (હૉર્નબ્લેન્ડ) કે પાયરૉક્સિન (ઑગાઇટ) જેવાં ઘેરા રંગવાળાં મૅફિક ખનિજોથી બનેલો હોય છે. પોટાશ ફેલ્સ્પાર અને પ્લેજિયોક્લેઝ ફેલ્સ્પાર લગભગ સરખા…
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકન ફ્રી ટ્રેડ ઍસોસિયેશન (LAFTA)
લૅટિન અમેરિકન ફ્રી ટ્રેડ ઍસોસિયેશન (LAFTA) : દક્ષિણ અમેરિકાના સાત દેશો દ્વારા સ્થાપવામાં આવેલું મુક્ત વ્યાપાર મંડળ. આ સંગઠનની સ્થાપના અંગેની સમજૂતી 1960માં ઉરુગ્વેના પાટનગર મૉન્ટેવિડિયો ખાતે મળેલ પરિષદમાં કરવામાં આવી હતી. તેના મૂળ સાત સભ્યોમાં આર્જેન્ટિના, બ્રાઝિલ, ચિલી, મેક્સિકો, પારાગ્વે, પેરુ અને ઉરુગ્વેનો સમાવેશ થયો હતો. પાછળથી કોલંબિયા, ઇક્વેડૉર,…
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકા
લૅટિન અમેરિકા : જુઓ અમેરિકા.
વધુ વાંચો >લૅટિન અમેરિકાનાં સંગીત અને નૃત્ય
લૅટિન અમેરિકાનાં સંગીત અને નૃત્ય : યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના દક્ષિણ અમેરિકાના પ્રદેશ તથા સમગ્ર કૅરિબિયન ટાપુઓની સંગીત-નૃત્ય-કલા. આ વિશાળ વિસ્તારના સંગીતનો ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ નહિ, પણ મહદ્ અંશે વંશીય (ethnic) ઘટકોની દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં ઔચિત્ય રહેલું છે. આ વંશીય ઘટકો તે યુરોપિયન (મુખ્યત્વે ઇબેરિયન), અમેરિન્ડિયન, આફ્રિકન તથા મેસ્ટિઝો (એટલે કે ‘મિશ્ર’). લૅટિન…
વધુ વાંચો >લૅટિન (દક્ષિણ) અમેરિકાનું સાહિત્ય
લૅટિન (દક્ષિણ) અમેરિકાનું સાહિત્ય : 1960ના દાયકાઓમાં નવલ-કથાલેખનમાં ઉછાળો આવવાને પરિણામે છેવટે વીસમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં લૅટિન અમેરિકાના સાહિત્ય તરફ સમગ્ર વિશ્વ એકદમ આકર્ષિત થયું. લૅટિન અમેરિકાની નવલકથાઓના પશ્ચિમની મહત્વની ભાષાઓમાં ઝડપભેર અનુવાદ થવા લાગ્યા અને વિવેચકો ઉપરાંત જનસમુદાય પણ એ સાહિત્યથી પ્રભાવિત થયો. તેનાં બે કારણ તે તેમાંના વિષયવસ્તુની મૌલિકતા…
વધુ વાંચો >લૅટિન સાહિત્ય
લૅટિન સાહિત્ય : ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાકુળની ઇટાલીની શાખાની લિંગ્વા લૅટિના એટલે કે લૅટિન ભાષામાં રચાયેલું સાહિત્ય. મૂળમાં ટાઇબર નદીના નીચાણવાળા પ્રદેશમાં વસવાટ કરતા લોકો દ્વારા તે પ્રયોજાતી. પાછળથી રોમન સામ્રાજ્યના યુરોપ અને આફ્રિકા ખંડના મોટા વિસ્તારમાં તે પથરાયેલી. રૉમન મૂળાક્ષરો(alphabets)માં લૅટિન ભાષામાં કર્મકાંડ, પાંડિત્ય અને રાજ્યભાષાનાં ક્ષેત્રોમાં પ્રાચીન, મધ્યકાલીનથી તે અઢારમી…
વધુ વાંચો >લૅટિનીના, લૅરિસા
લૅટિનીના, લૅરિસા (Larisa Semyonovna Latynina) (જ. 27 ડિસેમ્બર 1934 ખેરસોન, યુક્રેન) : રશિયાનાં અંગકસરતનાં મહિલા-ખેલાડી. તેમના સમયનાં તેઓ અગ્રણી ખેલાડી હતાં. 1954થી 1966 સુધી વિશ્વકક્ષાનાં સ્પર્ધક તરીકે બીજા કોઈ પણ વ્યાયામવીર (ઍથ્લેટ) કરતાં અને બીજી કોઈ પણ રમત કરતાં તેમણે સવિશેષ ઓલિમ્પિક ચંદ્રકો મેળવ્યા હતા. 3 ઓલિમ્પિક રમતોત્સવ, વિશ્વ રમતોત્સવ…
વધુ વાંચો >