૧૬.૨૪
મોટા પૂજ્ય શ્રીથી મોદી નરેન્દ્ર
મોટા, પૂજ્ય શ્રી
મોટા, પૂજ્ય શ્રી (જ. 4 સપ્ટેમ્બર 1898, સાવલી, જિ. વડોદરા; અ. 23 જુલાઈ 1976, ફાજલપુર, જિ. વડોદરા) : ગુજરાતના આધુનિક સંત. નામ : ચૂનીલાલ ભગત. એક ગરીબ ભાવસાર કુટુંબમાં જન્મ. ત્યારથી માંડીને વિશાળ માનવસમુદાયના ‘મોટા’ બન્યા ત્યાં લગીની એમની જીવનયાત્રાનાં ઘણાં પરિમાણો છે. વ્યવસાયે રંગરેજ પિતા આશારામના ચાર પુત્રોમાં બીજા…
વધુ વાંચો >મોટી ચોટીલી ડૂબકી
મોટી ચોટીલી ડૂબકી (Great Crested Grebe) : મૂળ યુરોપ અને સાઇબીરિયાનું વતની છતાં ચોમાસા પછી ભારતમાં આવતું યાયાવર પંખી. Podicipediformes શ્રેણીના Podicipedidae કુળનું પક્ષી. શાસ્ત્રીયનામ Podiceps cristatus. કદ મરઘી જેવડું – 50 સેમી. તે આંખ ઉપરથી નીકળતાં કાળાશ પડતાં પીંછાંની કલગી ધરાવે છે. શિયાળામાં ભારત આવે ત્યારે શરૂમાં ડોક ઉપર…
વધુ વાંચો >મોટી નાચણપંખો
મોટી નાચણપંખો (Flycatcher, white browed fantail) : ગુજરાતનું ભેજ અને ઝાડીમાં નિવાસ કરનારું પક્ષી. આખો દિવસ એ પૂંછડીનો પંખો કરીને ડાબેજમણે – ઝૂલતું નાચતું જોવા મળે છે. એનું નવું નામ છે ‘મોટી નાચણ’. Passeriformes શ્રેણીના Musicapidae કુળનું માખીમાર પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Rhipidura albogularis. એનું કદ 17 સેમી.(7 ઇંચ)નું હોય છે.…
વધુ વાંચો >મોટી લાવરી
મોટી લાવરી (Grey Quail) : ભારતનું સ્થાયી પંખી. એનું બીજું નામ છે સામાન્ય લાવરી – Common quail; કારણ કે લગભગ આખા યુરોપ, આફ્રિકા અને એશિયાના મોટાભાગમાં તે જોવા મળે છે. Galliformes શ્રેણીના Phasianidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Coturnix Coturnix. કદ : 17.5 સેમી. લંબાઈ; વર્ગ : કૉલમ્બિફૉર્મિસ; કુળ : ફૅસિયાનિડી.…
વધુ વાંચો >મોટું તેજપર
મોટું તેજપર (Collared Pratincole) : પશ્ચિમ એશિયાનું વતની. Charadriiformes શ્રેણીના glareolidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ : Glareola pratincola. લાંબા ખાંચાવાળી પૂંછડીને લીધે ઊડે ત્યારે મોટા કદનાં તારોડિયાં જેવાં લાગે. તેઓ જેવાં સોહામણાં એવી ઊડવાની તેમની છટા પણ સોહામણી. તે બહુ આકર્ષક અને ચપળ પંખી છે. જ્યારે ગળું અને વક્ષ ભાગમાં…
વધુ વાંચો >મોટું રાખોડી લેલું, બડબડિયું
મોટું રાખોડી લેલું, બડબડિયું (Large Grey Babbler) : ભારતનું એક જાણીતું સમૂહચારી પંખી. લેલાંની જાતમાં તે સૌથી મોટું છે અને ‘તેં તેં તેં’ કરીને ખૂબ કોલાહલ મચાવી મૂકે છે. Passeriformes શ્રેણીના Musicapidae કુળનું પક્ષી. શાસ્ત્રીય નામTurdoides malcomisykes. Malcolmi. આ જાતમાં નર અને માદા એકસરખાં હોય છે. તેનું કદ : 27…
વધુ વાંચો >મોટેરા સ્ટેડિયમ
મોટેરા સ્ટેડિયમ : ગુજરાત રાજ્યમાં ક્રિકેટની રમત વ્યાપક લોકચાહના ધરાવે છે. જ્યારે મોટેરા સ્ટેડિયમનું અસ્તિત્વ ન હતું ત્યારે ગુજરાત ક્રિકેટ ઍસોસિયેશન વન-ડે મૅચો અને ટેસ્ટ મૅચોનું આયોજન અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશનના સરદાર પટેલ ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ ઉપર કરતું. જ્યારે જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાની ક્રિકેટની મૅચોનું આયોજન થતું ત્યારે મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન, ગુજરાત સ્પૉર્ટ્સ ક્લબ…
વધુ વાંચો >મોટેલસન, બેન આર
મોટેલસન, બેન આર (જ. 9 જુલાઈ 1926, શિકાગો, ઇલિનૉઇસ, યુ.એસ.) : 1975ના વર્ષનો નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર સ્પૅનિશ ભૌતિકશાસ્ત્રી. યુ.એસ. નૌકાદળે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી પરડ્યુ યુનિવર્સિટીમાં ઑફિસરની તાલીમ માટે મોકલ્યા. ત્યાંથી જ 1947માં સ્નાતક થયા. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં નાભિકીય ભૌતિકશાસ્ત્ર પર પ્રોફેસર જુલિયન સ્વિંગરના માર્ગદર્શન હેઠળ સંશોધનકાર્ય કરી તેમણે 1950માં પીએચ.ડી.ની ઉપાધિ…
વધુ વાંચો >મોટો કાજિયો
મોટો કાજિયો (Large Cormorant) : ભારતનું નિવાસી અને સ્થાનિક યાયાવર પંખી. Pelecaniformes શ્રેણીના અને Phalacrocoracidae કુળનું પંખી. તેનું શાસ્ત્રીય નામ : Phalacrocorax carbo. તેનું કદ આશરે 80 સેમી.થી 92 સેમી. સુધીનું હોય છે. તે રંગમાં કાળા બતક જેવું છે. તેની પ્રજનનઋતુ ઑગસ્ટથી ફેબ્રુઆરીની ગણાય છે. ત્યારે તેનો રંગ સંપૂર્ણ કાળો…
વધુ વાંચો >મોટો ગડેરો
મોટો ગડેરો (Black-tailed Godwit) : ડેન્માર્ક–નેધર્લૅન્ડ્ઝનું વતની. યુરોપ, મધ્ય-એશિયા અને સાઇબીરિયાના પૂર્વકિનારા સુધી જોવા મળતું યાયાવર પંખી. Charadriiformes શ્રેણીના Scolopacidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Limosa limosa. કદમાં મરધી જેવડું; 41 થી 50 સેમી.ની લંબાઈ, તેના પગ અને ચાંચ લાંબાં. ચાંચ સીધી, મૂળથી અડધે સુધી ગુલાબી, પછી કાળાશપડતી. પગ લીલાશપડતા રાખોડી.…
વધુ વાંચો >મોટા, પૂજ્ય શ્રી
મોટા, પૂજ્ય શ્રી (જ. 4 સપ્ટેમ્બર 1898, સાવલી, જિ. વડોદરા; અ. 23 જુલાઈ 1976, ફાજલપુર, જિ. વડોદરા) : ગુજરાતના આધુનિક સંત. નામ : ચૂનીલાલ ભગત. એક ગરીબ ભાવસાર કુટુંબમાં જન્મ. ત્યારથી માંડીને વિશાળ માનવસમુદાયના ‘મોટા’ બન્યા ત્યાં લગીની એમની જીવનયાત્રાનાં ઘણાં પરિમાણો છે. વ્યવસાયે રંગરેજ પિતા આશારામના ચાર પુત્રોમાં બીજા…
વધુ વાંચો >મોટી ચોટીલી ડૂબકી
મોટી ચોટીલી ડૂબકી (Great Crested Grebe) : મૂળ યુરોપ અને સાઇબીરિયાનું વતની છતાં ચોમાસા પછી ભારતમાં આવતું યાયાવર પંખી. Podicipediformes શ્રેણીના Podicipedidae કુળનું પક્ષી. શાસ્ત્રીયનામ Podiceps cristatus. કદ મરઘી જેવડું – 50 સેમી. તે આંખ ઉપરથી નીકળતાં કાળાશ પડતાં પીંછાંની કલગી ધરાવે છે. શિયાળામાં ભારત આવે ત્યારે શરૂમાં ડોક ઉપર…
વધુ વાંચો >મોટી નાચણપંખો
મોટી નાચણપંખો (Flycatcher, white browed fantail) : ગુજરાતનું ભેજ અને ઝાડીમાં નિવાસ કરનારું પક્ષી. આખો દિવસ એ પૂંછડીનો પંખો કરીને ડાબેજમણે – ઝૂલતું નાચતું જોવા મળે છે. એનું નવું નામ છે ‘મોટી નાચણ’. Passeriformes શ્રેણીના Musicapidae કુળનું માખીમાર પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Rhipidura albogularis. એનું કદ 17 સેમી.(7 ઇંચ)નું હોય છે.…
વધુ વાંચો >મોટી લાવરી
મોટી લાવરી (Grey Quail) : ભારતનું સ્થાયી પંખી. એનું બીજું નામ છે સામાન્ય લાવરી – Common quail; કારણ કે લગભગ આખા યુરોપ, આફ્રિકા અને એશિયાના મોટાભાગમાં તે જોવા મળે છે. Galliformes શ્રેણીના Phasianidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Coturnix Coturnix. કદ : 17.5 સેમી. લંબાઈ; વર્ગ : કૉલમ્બિફૉર્મિસ; કુળ : ફૅસિયાનિડી.…
વધુ વાંચો >મોટું તેજપર
મોટું તેજપર (Collared Pratincole) : પશ્ચિમ એશિયાનું વતની. Charadriiformes શ્રેણીના glareolidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ : Glareola pratincola. લાંબા ખાંચાવાળી પૂંછડીને લીધે ઊડે ત્યારે મોટા કદનાં તારોડિયાં જેવાં લાગે. તેઓ જેવાં સોહામણાં એવી ઊડવાની તેમની છટા પણ સોહામણી. તે બહુ આકર્ષક અને ચપળ પંખી છે. જ્યારે ગળું અને વક્ષ ભાગમાં…
વધુ વાંચો >મોટું રાખોડી લેલું, બડબડિયું
મોટું રાખોડી લેલું, બડબડિયું (Large Grey Babbler) : ભારતનું એક જાણીતું સમૂહચારી પંખી. લેલાંની જાતમાં તે સૌથી મોટું છે અને ‘તેં તેં તેં’ કરીને ખૂબ કોલાહલ મચાવી મૂકે છે. Passeriformes શ્રેણીના Musicapidae કુળનું પક્ષી. શાસ્ત્રીય નામTurdoides malcomisykes. Malcolmi. આ જાતમાં નર અને માદા એકસરખાં હોય છે. તેનું કદ : 27…
વધુ વાંચો >મોટેરા સ્ટેડિયમ
મોટેરા સ્ટેડિયમ : ગુજરાત રાજ્યમાં ક્રિકેટની રમત વ્યાપક લોકચાહના ધરાવે છે. જ્યારે મોટેરા સ્ટેડિયમનું અસ્તિત્વ ન હતું ત્યારે ગુજરાત ક્રિકેટ ઍસોસિયેશન વન-ડે મૅચો અને ટેસ્ટ મૅચોનું આયોજન અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશનના સરદાર પટેલ ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ ઉપર કરતું. જ્યારે જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાની ક્રિકેટની મૅચોનું આયોજન થતું ત્યારે મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન, ગુજરાત સ્પૉર્ટ્સ ક્લબ…
વધુ વાંચો >મોટેલસન, બેન આર
મોટેલસન, બેન આર (જ. 9 જુલાઈ 1926, શિકાગો, ઇલિનૉઇસ, યુ.એસ.) : 1975ના વર્ષનો નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર સ્પૅનિશ ભૌતિકશાસ્ત્રી. યુ.એસ. નૌકાદળે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી પરડ્યુ યુનિવર્સિટીમાં ઑફિસરની તાલીમ માટે મોકલ્યા. ત્યાંથી જ 1947માં સ્નાતક થયા. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં નાભિકીય ભૌતિકશાસ્ત્ર પર પ્રોફેસર જુલિયન સ્વિંગરના માર્ગદર્શન હેઠળ સંશોધનકાર્ય કરી તેમણે 1950માં પીએચ.ડી.ની ઉપાધિ…
વધુ વાંચો >મોટો કાજિયો
મોટો કાજિયો (Large Cormorant) : ભારતનું નિવાસી અને સ્થાનિક યાયાવર પંખી. Pelecaniformes શ્રેણીના અને Phalacrocoracidae કુળનું પંખી. તેનું શાસ્ત્રીય નામ : Phalacrocorax carbo. તેનું કદ આશરે 80 સેમી.થી 92 સેમી. સુધીનું હોય છે. તે રંગમાં કાળા બતક જેવું છે. તેની પ્રજનનઋતુ ઑગસ્ટથી ફેબ્રુઆરીની ગણાય છે. ત્યારે તેનો રંગ સંપૂર્ણ કાળો…
વધુ વાંચો >મોટો ગડેરો
મોટો ગડેરો (Black-tailed Godwit) : ડેન્માર્ક–નેધર્લૅન્ડ્ઝનું વતની. યુરોપ, મધ્ય-એશિયા અને સાઇબીરિયાના પૂર્વકિનારા સુધી જોવા મળતું યાયાવર પંખી. Charadriiformes શ્રેણીના Scolopacidae કુળનું પંખી. શાસ્ત્રીય નામ Limosa limosa. કદમાં મરધી જેવડું; 41 થી 50 સેમી.ની લંબાઈ, તેના પગ અને ચાંચ લાંબાં. ચાંચ સીધી, મૂળથી અડધે સુધી ગુલાબી, પછી કાળાશપડતી. પગ લીલાશપડતા રાખોડી.…
વધુ વાંચો >