Mechanical engineering

બેરિંગ : મશીનના ફરતા ભાગો જેવા કે શાફ્ટ, સ્પિન્ડલ, ધરી (ઍક્સલ) કે ચક્ર(વ્હીલ)ને ટેકો આપતી પ્રયુક્તિ (device). કોઈ પણ યંત્રમાં સામાન્ય રીતે, ફરતા ભાગો રહેવાના જ. આવા ફરતા ભાગો ઘસાઈ ન જાય તેમજ ઘર્ષણમાં શક્તિનો વ્યય ઓછો થાય, તે માટે ટેકો આપનાર બેરિંગનું મશીનોમાં ઘણું મહત્ત્વ છે. ફરતો ભાગ શાફ્ટ…

બેલ, ઍલેક્ઝાંડર ગ્રેહામ (જ. 3 માર્ચ 1847 એડિનબેરો; અ. 2 ઑગસ્ટ 1922, બાડેક, નોવા સ્કોશિયા) : વૈજ્ઞાનિક, અન્વેષક અને બધિરો માટે ઘણુંબધું કાર્ય કરનાર. તેમના પિતા પ્રોફેસર ઍલેક્ઝાંડર મેલવિલે બેલ વાક્-શિક્ષક (speech teacher) હતા.; માતા એલિઝા ગ્રેઇસ સારાં કલાકાર હતાં. 14 વર્ષની ઉંમરે ઍલેક્ઝાંડરે એડિનબરોની રૉયલ હાઈસ્કૂલમાંથી વિનીત થઈને ઍડિનબરો…

બોલ્ટ : બે અથવા વધારે ભાગોને જોડવા માટે, નટની સાથે વપરાતો યાંત્રિક બંધક. બોલ્ટવાળા સાંધાઓ સરળતાથી જોડી શકાય છે અને છૂટા પાડી શકાય છે. આને કારણે જ બોલ્ટવાળા સાંધાઓ અન્ય પ્રકારના યાંત્રિક બંધકોની સરખામણીમાં વધુ પ્રમાણમાં વપરાય છે. આ પ્રકારના બંધકો સ્ટીલના સાંધાઓના જોડાણમાં વ્યાપક રીતે વપરાય છે. બે પ્લેટોને…

બ્લૉક અને ટૅકલ (block and tackle) : ગરગડી (pulley) બ્લૉક પર દોરડું (rope) વીંટીને ભાર ઊંચકવાની રીત. આ રીતમાં યાંત્રિક ફાયદો મળે છે. ઓછું બળ આપીને ભારે વજન ઊંચકી શકાય છે. ગરગડી અને દોરડાની વ્યવસ્થાને માટે ‘બ્લૉક અને ટૅકલ’ અથવા ‘ટૅકલ’ નામ પ્રયોજાય છે. આ પદ્ધતિમાં દોરડું અથવા અન્ય નમ્ય…