Political science

હેપતુલ્લા, નજમા

હેપતુલ્લા, નજમા (જ. 13 એપ્રિલ 1940, ભોપાલ, મધ્યપ્રદેશ) : સાંસદ, રાજ્યસભાના પૂર્વ ઉપસભાપતિ અને મહિલા રાજકારણી. કેમ્બ્રિજ સ્કૂલ, ભોપાલમાં શિક્ષણ મેળવી તેઓ પ્રાણીશાસ્ત્ર વિષય સાથે વિજ્ઞાનના વિષયમાં અનુસ્નાતક થયાં અને સમગ્ર યુનિવર્સિટીમાં પ્રથમ સ્થાને રહ્યાં. 22 વર્ષની વયે તેમણે કાર્ડિયાક એનૅટોમી વિષયમાં પીએચ.ડી.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ…

વધુ વાંચો >

હૅરિમેન ઍવરેલ (વિલિયમ)

હૅરિમેન ઍવરેલ (વિલિયમ) (જ. 1891, ન્યૂયૉર્ક; અ. 26 જુલાઈ 1986, યૉર્ક ટાઉન, ન્યૂયૉર્ક) : અમેરિકાના જાણીતા રાજકારણી અને વિદેશમંત્રી. અમેરિકાના પ્રમુખીય સરકારી તંત્રનાં બે લક્ષણો છે : (1) સરકારી તંત્રમાં વેપારીઓ, ખાનગી કંપનીના સંચાલકો, ઉદ્યોગપતિઓ એમ ખાનગી ક્ષેત્રની કાબેલ વ્યક્તિઓની સેવાનો ઉપયોગ થઈ શકે છે. એથી વિપરીત પણ સાચું છે.…

વધુ વાંચો >

હેરિસ, કમલા (કમલા હેરિસ)

હેરિસ, કમલા (કમલા હેરિસ) ( જ. 20 ઑક્ટોબર, 1964, ઓકલેન્ડ, કૅલિફૉર્નિયા) : અમેરિકાના યુવા રાજકારણી અને વ્યવસાયે એટર્ની. હાલ અમેરિકાનાં 49મા ઉપરાષ્ટ્રપ્રમુખ. વળી અમેરિકાના ઇતિહાસમાં પ્રથમ મહિલા ઉપરાષ્ટ્રપ્રમુખ અને સર્વોચ્ચ પદ ધરાવતાં મહિલા અધિકારી તેમજ પ્રથમ આફ્રિકન-અમેરિકન અને પ્રથમ એશિયન-અમેરિકન ઉપરાષ્ટ્રપ્રમુખ. ડેમૉક્રૅટિક પક્ષના સભ્ય હેરિસ વર્ષ 2011થી 2017 સુધી કૅલિફૉર્નિયાના…

વધુ વાંચો >

હેરિસન સેલિગ

હેરિસન, સેલિગ (જ. ?) : અમેરિકાની વિદેશનીતિના એક સૌથી દૃષ્ટિવંત વિચારપુરુષ. અમેરિકાની વિદેશનીતિના અઠંગ અભ્યાસી આગાહીકાર તરીકે તેમની વિશિષ્ટ છબી રાજકીય ક્ષેત્રે ઘડાયેલી છે. તેઓ દક્ષિણ એશિયા અને પૂર્વ એશિયાનો છેલ્લાં પચાસ વર્ષથી અભ્યાસ કરતા રહ્યા હોવાથી તેના વિદેશ સંબંધોના નિષ્ણાત ગણાય છે. આ વિદેશનીતિના સંદર્ભમાં આવનારી કટોકટી બાબતે આગોતરી…

વધુ વાંચો >

હેરિંગ્ટન જેમ્સ

હેરિંગ્ટન, જેમ્સ (જ. 7 જાન્યુઆરી 1611, અપટોન, નૉર્થમ્પટન શાયર, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 11 સપ્ટેમ્બર 1677, લંડન) : અંગ્રેજ રાજકીય ચિંતક. તેમણે ટ્રિનિટી કૉલેજ, ઑક્સફર્ડમાં ઉચ્ચતર અભ્યાસ માટે પ્રવેશ લીધો, પણ સ્નાતક બન્યા વિના અભ્યાસ અધૂરો છોડ્યો હતો. યુરોપ ખંડનો વ્યાપક પ્રવાસ તેમણે કર્યો. તેમના જીવનકાળ દરમિયાન ઇંગ્લૅન્ડમાં 1642–46નો પ્રથમ આંતરવિગ્રહ ચાલ્યો…

વધુ વાંચો >

હેલસિન્કી

હેલસિન્કી : ફિનલૅન્ડનું પાટનગર અને મોટામાં મોટું શહેર. સ્વીડિશ નામ હેલસિંગફોર્સ. તે ફિનલૅન્ડના દક્ષિણ કાંઠે ફિનલૅન્ડના અખાત પર આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 60° 10´ ઉ. અ. અને 24° 58´ પૂ. રે.. તે દેશનાં મુખ્ય બંદરો પૈકીનું એક છે તેમજ વેપાર-વાણિજ્યનું અને સાંસ્કૃતિક મથક પણ છે. આ શહેરની આજુબાજુનો અખાત…

વધુ વાંચો >

હૅલિફૅક્સ સેવિલ જ્યૉર્જ

હૅલિફૅક્સ, સેવિલ જ્યૉર્જ (જ. 11 નવેમ્બર 1633, થૉર્નહિલ, યૉર્કશાયર, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 5 એપ્રિલ 1695, લંડન) : બ્રિટનના રાજનીતિજ્ઞ અને રાજકીય નિબંધકાર. ઇંગ્લૅન્ડ ઉપરાંત ફ્રાન્સ અને ઇટાલીમાં પણ તેમણે શિક્ષણ લીધું હતું. ક્રૉમવેલના મૃત્યુ પછી ચાર્લ્સ બીજાને માટે તેમણે કામ કર્યું. 1669માં કમિશનર ઑવ્ ટ્રેડ તરીકે તેમની નિમણૂક થઈ. 1672માં તેઓ…

વધુ વાંચો >

હેલ્વેશિયસ ક્લૉડ એડ્રિયન

હેલ્વેશિયસ ક્લૉડ એડ્રિયન (જ. 26 જાન્યુઆરી 1715, પૅરિસ; અ. 26 ડિસેમ્બર 1771, વોરે, ફ્રાંસ) : ફ્રેંચ લેખક, ચિંતક અને એન્સાયક્લોપીડિટ્સ. જેમની નૈતિક અને સામાજિક વિચારસરણીએ ઉપયોગિતાવાદની ચિંતનની શાખા વિકસાવી. આ શાખાના પિતા તરીકે જર્મી બેન્થામનું નામ જાણીતું છે. જોકે બેન્થામે તેના વૈચારિક પ્રભાવનો સ્વીકાર કર્યો છે. પૅરિસમાં જન્મેલા આ ચિંતકના…

વધુ વાંચો >

હેસ વૉલ્ટર રિચાર્ડ રુડોલ્ફ

હેસ, વૉલ્ટર રિચાર્ડ રુડોલ્ફ (જ. 26 એપ્રિલ 1894, ઍલેક્ઝાન્ડ્રિયા, ઇજિપ્ત; અ. 17 ઑગસ્ટ 1987, વેસ્ટ બર્લિન, જર્મની) : જર્મનીના નિષ્ઠાવાન નેતા અને હિટલરના નિકટના સાથી. હિટલરના ડેપ્યુટી તરીકે જાણીતા રુડોલ્ફ એક જર્મન વેપારી કુટુંબના ફરજંદ હતા. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં પહેલાં તેમણે જર્મન લશ્કરમાં કામ કર્યું. પાછળથી તેઓ જર્મન હવાઈ દળના પાઇલટ…

વધુ વાંચો >

હોક્ષા એન્વર

હોક્ષા, એન્વર (જ. 16 ઑક્ટોબર 1908, ગિરોકાસ્ટર, ઑટોમન સામ્રાજ્ય; અ. 11 એપ્રિલ 1985, તિરાના, આલ્બેનિયા) : આલ્બેનિયાના વડાપ્રધાન અને સામ્યવાદી પક્ષના નેતા. આલ્બેનિયા બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછીથી કોઈ ને કોઈ સ્વરૂપમાં વર્તમાનપત્રોમાં ચમકતું રહ્યું જ છે. હોક્ષા 1908માં એક મધ્યમ વર્ગના મુસલમાન કુટુંબમાં જન્મ્યા હતા. 1930થી 1936માં પૅરિસમાં અભ્યાસ કરતા કરતા…

વધુ વાંચો >