Painting
ઝેરીકો, તીઓદૉર
ઝેરીકો, તીઓદૉર (જ. 26 સપ્ટેમ્બર 1791, રુઆન; અ. 26 જાન્યુઆરી 1824, પૅરિસ) : રંગદર્શી (romantic) તેમજ વાસ્તવદર્શી એમ બંને પ્રકારની ફ્રેન્ચ કલાશૈલી પરત્વે પ્રભાવક અસર દાખવનાર ચિત્રકાર. મૂળે એક ફૅશનપરસ્ત શોખીન વ્યક્તિ હોવા ઉપરાંત તેમને ઘોડેસવારીનો ભારે શોખ હતો. રાજકીય વિચારસરણીની ર્દષ્ટિએ તે બોનાપાર્ટતરફી હતા, પણ એવા જ ઉદારમતવાદી અને…
વધુ વાંચો >ટર્નર, જૉસેફ મૅલર્ડ વિલિયમ
ટર્નર, જૉસેફ મૅલર્ડ વિલિયમ (જ. 23 એપ્રિલ 1775, લંડન; અ. 19 ડિસેમ્બર 1851, ચેલ્સી, લંડન) : વોટરકલર્સ (જળરંગો) વડે લૅન્ડસ્કેપ આલેખનાર ચિત્રકાર. તે ઓગણીસમી સદીના સૌથી મહાન લૅન્ડસ્કેપ-કલાકાર લેખાય છે. પ્રકાશ, રંગછટા તથા વાતાવરણ અંગેનું તેમનું સૂક્ષ્મ નિરીક્ષણ અને ઝીણવટપૂર્વકનો અભ્યાસ અદ્વિતીય ગણાયાં છે. થોડું પ્રારંભિક શિક્ષણ મેળવ્યા પછી 14…
વધુ વાંચો >ટાગોર, અવનીન્દ્રનાથ
ટાગોર, અવનીન્દ્રનાથ (જ. 1871, જોડાસાંકો, કૉલકાતા; અ. 1951, કૉલકાતા) : બંગાળશૈલીના ચિત્રકાર, કલાગુરુ અને લેખક. રવીન્દ્રનાથ તેમના કાકા. તેમના દાદા પૉર્ટ્રેટ તથા લૅન્ડસ્કેપ ચિત્રકાર હતા; તેમના પિતા સરકારી કલાશાળાના વિદ્યાર્થી હતા. એ ઉપરાંત સમગ્ર ટાગોર પરિવારમાં કલા-સંસ્કાર-સાહિત્યનું વાતાવરણ હોવાથી શૈશવથી જ સર્જનાત્મક સંસ્કારોનો પ્રારંભ. પરંતુ અવનીન્દ્રનાથનો ઉછેર કેવળ નોકરો તથા…
વધુ વાંચો >ટાગોર, ગગનેન્દ્રનાથ
ટાગોર, ગગનેન્દ્રનાથ (જ. 1867; અ. 1951) : બંગાળશૈલીના ચિત્રકાર. રવીન્દ્રનાથ ટાગોરના પિત્રાઈ ભાઈ ગુણેન્દ્રનાથ ટાગોરના તેઓ સૌથી મોટા દીકરા. ભારતીય કલાના ઓગણીસમી સદીના પુનરુત્થાનકાળમાં મહત્વની વ્યક્તિઓમાં ગગનેન્દ્રનાથની ગણતરી થાય છે. તેમનાં ચિત્રો વિવિધ શૈલીમાં છે. જળરંગોમાં વૉશ ટૅકનિકથી કરેલાં ચિત્રોમાં બંગાળનાં ખેતરો, ગામડાં, નદીઓ, મંદિરો તથા હિમાલયનાં દાર્જિલિંગ, કાલિમ્પોંગ, સિક્કિમ,…
વધુ વાંચો >ટાગોર, જ્યોતિરિન્દ્રનાથ
ટાગોર, જ્યોતિરિન્દ્રનાથ (જ. 4 મે 1849; અ. 4 માર્ચ 1925) : પ્રસિદ્ધ બંગાળી નાટ્યકાર. તે મહર્ષિ દેવેન્દ્રનાથનાં સંતાનોમાં પાંચમા અને રવીન્દ્રનાથના વડીલ બંધુ હતા. તેઓ સંગીત અને ચિત્રકલામાં નિપુણ હતા. અવેતન રંગભૂમિના સફળ અભિનેતા અને નાટ્યરચનાઓ દ્વારા ગણનાપાત્ર પ્રદાન કરનાર તરીકે તેમને સારી ખ્યાતિ મળી હતી. રવીન્દ્રનાથને બાલ્યકાળ દરમિયાન તેમના…
વધુ વાંચો >ટાગોર, રવીન્દ્રનાથ
ટાગોર, રવીન્દ્રનાથ (જ. 7 મે 1861, કૉલકાતા; અ. 7 ઑગસ્ટ 1941, કૉલકાતા) આધુનિક ભારતના સર્વશ્રેષ્ઠ બંગાળી કવિ. 1913માં ‘ગીતાંજલિ’ માટે સાહિત્યનો નોબેલ પુરસ્કાર પ્રાપ્ત કરી, વિશ્વકવિ તરીકે પ્રતિષ્ઠિત. વિખ્યાત ચિત્રકાર અને ‘રવીન્દ્રસંગીત’ના પ્રવર્તક. પ્રકૃતિની સંનિધિમાં શાંતિનિકેતનમાં શિક્ષણ આપવાનો પ્રયોગ કરનાર વિશિષ્ટ કેળવણીકાર. ભારતને રાષ્ટ્રગીત આપનાર મહાન દેશભક્ત. મૂળ અટક ઠાકુર.…
વધુ વાંચો >ટિન્ટરેટો, જેકોપો
ટિન્ટરેટો, જેકોપો (જ. 1518, વેનિસ, ઇટાલી; અ. 1594, વેનિસ) : ઇટાલિયન ચિત્રકાર. પિતા રંગરેજ હોવાથી ઇટાલિયન ભાષામાં રંગારો અર્થ ધરાવતું ટિન્ટરેટો નામ ધારણ કર્યું. લગભગ 1537માં ટિશિયન જેવા નામી ચિત્રકારના સ્ટુડિયોમાં તેમની કારકિર્દીનો પ્રારંભ થયો. કલાકાર તરીકે વ્યવસાયી આચારનિષ્ઠા ન હોવાથી વ્યક્તિ તરીકે તે પ્રજામાં ખૂબ અપ્રિય હતા. અલબત્ત, ચર્ચ…
વધુ વાંચો >ટિશ્યોં (Titiano), ટી. વી.
ટિશ્યોં (Titiano), ટી. વી. (જ. 1490 આશરે, ઇટાલી; અ. 1576 ઇટાલી) : ઇટાલિયન ચિત્રકાર. ચિત્રકામની તાલીમ જિયોવાની બેલિની જેવા નામી ચિત્રકારના સ્ટુડિયોમાં લીધી. તેમણે ચિત્રકાર જૉર્જોને [Georgeone] સાથે કામ કર્યું અને તેમનાં પ્રારંભિક ચિત્રોમાં ચિત્રકાર જૉર્જોને[Georgeone]ની શૈલીનો દેખીતો પ્રભાવ છે. 1510માં જૉર્જોનેના અકાળ અવસાન પછી તેમનાં ઘણાં અધૂરાં ચિત્રો તેમણે…
વધુ વાંચો >ટેમ્પરા ચિત્રકળા
ટેમ્પરા ચિત્રકળા : એક પ્રકારની ચિત્રશૈલી. આ પદ્ધતિમાં જળદ્રાવ્ય રંગોને ઘટ્ટતાદાયક પદાર્થો સાથે ભેળવવામાં (temper) આવે છે; એ સંદર્ભમાં આ શૈલી ટેમ્પરા તરીકે ઓળખાય છે. આવા ચીટકવાના ગુણધર્મો ધરાવતા પદાર્થો કૃત્રિમ (synthetic) રીતે બનાવવામાં આવે અથવા કુદરતી પદાર્થો તરીકે પ્રાણિજ ગુંદર, અંજીરના ઝાડનો રસ, દૂધ અથવા ઈંડાની જરદીનો ઉપયોગ થઈ…
વધુ વાંચો >ડલાક્વા, યુજિન
ડલાક્વા, યુજિન : જુઓ, યૂજિન દેલાકૂવા (Eugene Delacroix).
વધુ વાંચો >