Music
મૅહિલૉન, વિક્ટર ચાર્લ્સ
મૅહિલૉન, વિક્ટર ચાર્લ્સ (જ. 10 માર્ચ 1841, બ્રસેલ્સ; અ. 17 જૂન 1924, બેલ્જિયમ) : બેલ્જિયમના સંગીત-વિષયક વિદ્વાન. તેમણે અનેકવિધ સંગીતવાદ્યોનો સંગ્રહ કરી તેમનું વિગતે વર્ણન કરીને એ વાદ્યોની અનુકૃતિ કરી લીધી. 1865માં તે પિતાની વાજિંત્ર-નિર્માણની ફૅક્ટરીમાં જોડાયા. તેમણે ‘લ ઈકો મ્યુઝિકલ’ નામનું સામયિક 1869થી ’86 સુધી પ્રગટ કર્યું. 1879થી તે…
વધુ વાંચો >મોઇત્ર, રાધિકામોહન
મોઇત્ર, રાધિકામોહન (જ. 13 ફેબ્રુઆરી 1917, તાલંડ હાલ બાંગ્લાદેશમાં; અ. 15 ઑક્ટોબર 1981, કૉલકાતા) : ભારતના અગ્રણી સરોદવાદક. સમગ્ર શિક્ષણ કૉલકાતામાં. કૉલકાતા યુનિવર્સિટીમાંથી તત્વજ્ઞાન વિષય સાથે બી.એ. અને એમ.એ.ની પદવીઓ પ્રાપ્ત કર્યા પછી રાજશાહી ખાતેની શાસકીય કૉલેજમાં તત્વજ્ઞાન વિષયના અધ્યાપક તરીકે જોડાયા. દરમિયાન કૉલકાતા યુનિવર્સિટીની એલએલ.બી.ની પદવી પણ પ્રાપ્ત કરી…
વધુ વાંચો >મોત્સાર્ટ, વુલ્ફગેન્ગ એમિડિયસ
મોત્સાર્ટ, વુલ્ફગેન્ગ એમિડિયસ (MOZART, WOLFGANG AMEDEUS) (જ. 27 જાન્યુઆરી 1756, સાલ્ઝબર્ગ, ઑસ્ટ્રિયા; અ. 5 જાન્યુઆરી 1791, વિયેના, ઑસ્ટ્રિયા) : યુરોપી સંગીતજગતના એક મહાન સંગીતનિયોજક (composer). પિતા લિયોપોલ્ડ મોત્સાર્ટ વાયોલિનિસ્ટ, તથા સાલ્ઝબર્ગના આર્ચબિશપના સંગીત-નિયોજક તથા વાદકવૃંદના ઉપસંચાલક (kapellmeister) હતા. માતાનું નામ આના મારિયા. યુગલનાં 7 સંતાનો પૈકી 2 જ બાળપણ ઓળંગી…
વધુ વાંચો >મૉન્તેવર્દી, ક્લૉદિયો
મૉન્તેવર્દી, ક્લૉદિયો (જ. 15 મે 1567; અ. ક્રિમોઆ, ઇટાલી; અ. 29 નવેમ્બર 1643) : યુરોપના સર્વકાલીન મહાન સંગીતસર્જકોમાં સ્થાન પામનાર સોળમી સદીના ઇટાલિયન સંગીતસર્જક. ધાર્મિક સંગીત, નાટ્યસંગીત અને મૅડ્રિગલ દ્વારા તેમની સર્જનાત્મકતાનો આવિષ્કાર થયો. તે એક કેથલિક પાદરી, ગાયક અને રીઢા જુગારી પણ હતા. ક્રિમોઆના કથીડ્રલમાં કૉયરબૉય તરીકે તેમણે કારકિર્દીનો…
વધુ વાંચો >મૌલાબખ્શ
મૌલાબખ્શ (જ. 1833; અ. 1896) : ઉત્તર હિંદુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતના વિખ્યાત ગાયક તથા રુદ્રવીણા અને સરસ્વતી-વીણાના અગ્રણી વાદક. તેમનો જન્મ દિલ્હી નજીકના એક નાના ગામમાં એક જાગીરદાર વંશમાં થયો હતો. તેમનું મૂળ નામ શોલેખાં હતું. તેમને કસરતનો તથા ગઝલગાયકીનો વિશેષ શોખ હતો. શાસ્ત્રીય સંગીતની તાલીમ પ્રાથમિક તબક્કામાં તેમણે તેમના કાકા…
વધુ વાંચો >યમન
યમન : હિન્દુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતનો કલ્યાણ થાટનો પ્રચલિત રાગ. તે ‘યમન’, ‘ઇમન’, ‘કલ્યાણ’ એમ જુદા જુદા નામે ઓળખાય છે. તે એક સંપૂર્ણ રાગ છે, એટલે કે તેના આરોહ તથા અવરોહ બંનેમાં સાતે સ્વરોનો ઉપયોગ થાય છે. તેની વિસ્તારક્ષમતા ઘણી છે અને ત્રણેય સપ્તકમાં યથેચ્છ ગાઈ શકાય છે. આ રાગ રાત્રિના…
વધુ વાંચો >યંગ, જિમી
યંગ, જિમી (જ. 1923) : બ્રિટિશ ગાયક કલાકાર અને પ્રસારણકર્તા (broadcaster). યંગ જિમી વ્યવસાયી નામ છે. મૂળ નામ છે લેસ્લી રૉનાલ્ડ. તેમણે સિંડરફર્ડ, ગ્લૉસ્ટરશાયર ખાતે શિક્ષણ લીધું. 1939–1946 દરમિયાન તેમણે રૉયલ એરફૉર્સમાં કામગીરી બજાવી. 1950ના દાયકામાં તેમની ઘણી રેકર્ડ અત્યંત સફળ અને લોકપ્રિય પુરવાર થઈ. 1955માં ‘અનચેન્ડ મેલડી’ તથા ‘ધ…
વધુ વાંચો >યંગ, નીલ, પર્સિવલ
યંગ, નીલ, પર્સિવલ (જ. 1945, ટોરૉન્ટો, ઑન્ટેરિયો, કૅનેડા) : ગાયક, ગીતકાર અને ગિટારવાદક. તેઓ લૉસ ઍન્જલસમાં ફોક-રૉક જૂથ ‘બફેલો સ્પ્રિંગફીલ્ડ’ના સ્થાપક સભ્ય હતા (1966–68). ત્યારબાદ તેમણે 1969–74 દરમિયાન ‘ક્રેઝી હૉર્સ ઍન્ડ ક્રૉસ્બી’, ‘સ્ટિલ્સ ઍન્ડ નૅશ’ જૂથો સાથે કામ કર્યું. ત્યારબાદ તેમણે એકલપંડે વાદન અને ગાયન-પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી. બૉબ ડિલાનથી તેઓ…
વધુ વાંચો >યંગ, સિમોન
યંગ, સિમોન (જ. 1961, સિડની, ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ, ઑસ્ટ્રેલિયા) : ઑસ્ટ્રેલિયાની ગાયન-વાદનવૃંદ-સંચાલિકા. તેમણે સિડની સંગીતશાળામાં અભ્યાસ કર્યો. 1982માં ઑસ્ટ્રેલિયન ઑપેરામાં જોડાયાં. 1987માં તેમને કૉલોન સ્ટેટ ઑપેરા તરફથી રોકવામાં આવ્યાં, પ્રથમ ઑપેરા ગાયકવૃંદનાં કંઠ્યસંગીત-શિક્ષિકા તરીકે અને પછી મદદનીશ સંચાલિકા તરીકે. ત્યારબાદ તેઓ વિયેના વૉકસોપર, વિયેના સ્ટારસોપર અને પૅરિસ ઑપેરાનાં સૌપ્રથમ સંચાલિકા…
વધુ વાંચો >યૂનુસ હુસેનખાં
યૂનુસ હુસેનખાં (જ. 1929; અ. 1993) : આગ્રા ઘરાણાના અગ્રણી ગાયક અને બંદિશકાર. પિતા ઉસ્તાદ વિલાયતહુસેનખાં મહાન ગાયક તથા બંદિશકાર હતા, જેમની પાસેથી યૂનુસે તાલીમ મેળવી હતી. તેઓ સંશોધક પણ હતા. તેમણે લગભગ એક સો જેટલી ઉત્કૃષ્ટ બંદિશો રચી છે. તેમનો કંઠ કસાયેલો તથા સૂરીલો હતો. આગ્રા ઘરાણાના સંગીતની બધી…
વધુ વાંચો >