સાહિત્યપ્રકાર

સાહિત્યિક ઇતિહાસ

સાહિત્યિક ઇતિહાસ : સાહિત્યની ગતિવિધિનો વિકાસ દર્શાવતો કાલક્રમાનુસારી અધિકૃત આલેખ. સાહિત્યના ઇતિહાસ વિશે કર્તા અને કૃતિની કાલક્રમાનુસારી ગોઠવણી અને તેમનો વિવેચનાત્મક પરિચય એવો સ્થૂળ ખ્યાલ ઘણુંખરું પ્રવર્તતો હોય છે. સાહિત્યનો ઇતિહાસ લખનાર કાં તો સાહિત્યને નિમિત્તે તેમાં ઊતરેલી સમકાલીન સમાજની તાસીર પર ભાર મૂકે છે અથવા તો તેનું લખાણ ઇતિહાસ…

વધુ વાંચો >

સૉનેટ

સૉનેટ : અંગ્રેજી દ્વારા ગુજરાતીમાં આવેલો ઊર્મિકાવ્યનો યુરોપીય પ્રકાર. ગુજરાતી સાહિત્યમાં સૉનેટનું આગમન છેક 19મી સદીના અંતભાગ(1888)માં થાય છે; પશ્ચિમના સંપર્કે એ ગુજરાતી સાહિત્યમાં સાક્ષરયુગમાં આરંભાયું છે ને ગાંધીયુગ–અનુગાંધીયુગમાં તે ખૂબ ફાલ્યુંફૂલ્યું છે. મૂળે તે પશ્ચિમી કાવ્યસ્વરૂપ છે; પશ્ચિમમાં તેની ઉત્પત્તિ માટે ઘણી ચર્ચા થઈ છે. તે આ પ્રમાણે છે…

વધુ વાંચો >

સોરઠા

સોરઠા : મુક્તક સ્વરૂપનો લઘુકાવ્યનો એક પ્રકાર. સોરઠા એક છંદ તો છે જ, પણ સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં એક સ્વતંત્ર કાવ્યપ્રકાર તરીકે પણ પ્રાચીન સમયથી ખેડાતો આવ્યો છે. દોહરા / દોહા / દુહા નામે ઓળખાતા પરંપરિત બે પંક્તિઓનાં ચાર ચરણોમાં ચોવીસ માત્રા ધરાવતા માત્રામેળ છંદને જ્યારે ઉલટાવાય, એટલે કે દોહરાની 13 +…

વધુ વાંચો >

સ્વરૂપપ્રકાર

સ્વરૂપપ્રકાર : જુઓ મેન્ડેલવાદ.

વધુ વાંચો >

સ્વરૂપવાદ

સ્વરૂપવાદ : જુઓ આકારવાદ.

વધુ વાંચો >