વ્રિજવિહારી દીનાનાથ દવે

ગ્રોસ્યુલેરાઇટ : ગાર્નેટ વર્ગનું ખનિજ. રા. બં : 3CaO.A12O3.3SiO2 સ્ફ. વ. : ક્યૂબિક. સ્વ. : રૉમ્બ્ડોડેકાહેડ્રોન. રં. : રંગવિહીન, સફેદ, આછો લીલો, મધ જેવો પીળો, દારૂ જેવો પીળો, કથ્થાઈ જેવો પીળો, તજ જેવો કથ્થાઈ, નીલમ જેવો લીલો, ગુલાબી. સં. : –. ચ. : કાચમય; અર્ધપારદર્શક. ભં. સં. –. ચૂ. –.…

ગ્લાઉપ : દરિયાઈ ઘસારાને કારણે ઉદભવતું એક ઘસારાજન્ય લક્ષણ. દરિયાકિનારે આવેલા ખડકજથ્થા સાથે પાણી અથડાય છે અને ઘસારાની ક્રિયા બને છે. મોજાં દ્વારા થતી આ પ્રકારની ઘસારાની ક્રિયા સાંધા અને તિરાડો પર વધુ અસરકારક બને છે. પરિણામે મોજાં દ્વારા થતી ઘસારાની ક્રિયાને કારણે વચ્ચેના નબળા ભાગમાં પોલાણ અસ્તિત્વમાં આવે છે…

ગ્લૉકોનાઇટ : અબરખ વર્ગનું ખનિજ. રા. બં. : મુખ્યત્વે હાઇડ્રસ સિલિકેટ ઑવ્ આયર્ન અને પોટૅશિયમ – છતાં તેમાં ઍલ્યુમિનિયમ, મૅગ્નેશિયમ અને કૅલ્શિયમ પણ હોય છે. સંભવિત બંધારણ : K2(Mg2Fe)2Al6(Si4O10)3. સ્ફ. વ. : મૉનોક્લિનિક. સ્વ. : ચૂર્ણસ્વરૂપ દાણાદાર અથવા માટી સ્વરૂપ. રં. : ઑલિવ જેવો લીલો, પીળાશ પડતો રાખોડી કે કાળાશ…

ગ્લોકોફેન : ઍમ્ફિબોલ વર્ગનું ખનિજ. રા. બં. : સોડિયમ, મૅગ્નેશિયમ, આયર્ન, ઍલ્યુમિનિયમ સિલિકેટ – Na2(Mg,Fe)3 (A12Felll)2Si8 O22(OH)2 સ્ફ. વ. : મૉનોક્લિનિક, સ્વ. પ્રિઝમસ્વરૂપ સ્ફટિકો; સામાન્ય રીતે તંતુમય, જથ્થામય કે દાણાદાર-સ્વરૂપે મળે છે. રં. : વાદળી, વાદળી કાળો કે વાદળી રાખોડી, સં. : પ્રિઝમ સ્વરૂપને સમાંતર. ચ. : કાચમયથી મૌક્તિક; અર્ધપારદર્શક.…

ગ્લોમેરોપોર્ફિરિટિક સંરચના : બેસાલ્ટ ખડકમાં જોવા મળતી એક વિશિષ્ટ પ્રકારની સંરચના. આ ખડકમાંના ઑલિવીન, ઑગાઇટ અને લેબ્રેડોરાઇટ ખનિજોના મહાસ્ફટિકો ગંઠાઈ જવાનો ગુણ ધરાવે છે, જેને કારણે ખડકનો દેખાવ બેઝિક અંત:કૃત (દા.ત., ગૅબ્રો) ખડક જેવો લાગે છે. વ્રિજવિહારી દીનાનાથ દવે

ચાર્નોકાઇટ : (1) હાઇપરસ્થીન એક આવશ્યક ખનિજઘટક તરીકે જેમાં હાજર હોય એવો ગ્રૅનાઇટ કે ગૅબ્રો ખડક; (2) હાઇપરસ્થીન સહિતના ક્વાટર્ઝોફેલ્સ્પૅથિક નાઇસ કે ગ્રૅન્યુલાઇટ ખડક માટે વપરાતું નામ; (3) ગાર્નેટ અને પ્લેજિયોક્લેઝવાળા કે વિનાના ક્વાર્ટ્ઝ – ઑર્થોક્લેઝ – હાઇપરસ્થીન ખનિજઘટકોની લાક્ષણિકતા ધરાવતો ગ્રૅન્યુલાઇટ ગ્રૅનાઇટથી નોરાઇટ તેમજ હાઇપરસ્થીન પાઇરૉક્સિનાઇટ સુધીનાં ભિન્ન ભિન્ન…