યશંવત કેળકર

તમાશા : મહારાષ્ટ્રનું પારંપરિક લોકનાટ્ય. ‘તમાશા’ શબ્દ મરાઠીમાં ઉર્દૂ ભાષામાંથી આવ્યો છે. સંત એકનાથે તેમના એક ભારૂડ(અભિનય ગીત)માં ‘બડે બડે ‘તમાશા દેખે’ એ પંક્તિમાં ‘તમાશા’ શબ્દનો પ્રયોગ કર્યો છે. ‘તમાશા’નો શાબ્દિક અર્થ ‘દેખાવ કરવો’ થાય છે. આ નિમ્ન કોટિનો સુરુચિવિહીન કલાપ્રકાર છે એવી એક ભ્રામક માન્યતા પ્રચલિત હતી; પણ આજે…

ભાટવડેકર, દાજી (ભાટવડેકર, કૃષ્ણચંદ્ર મોરેશ્વર) (જ. 15 સપ્ટેમ્બર 1921, મુંબઈ) :  આધુનિક મરાઠી અને સંસ્કૃત રંગભૂમિના પીઢ કલાકાર. મુંબઈના એક ભૂતપૂર્વ મેયર ડૉ. સર ભાલચંદ્ર ભાટવડેકરના પૌત્ર કૃષ્ણચંદ્ર ‘દાજી ભાટવડેકર’ નામથી જ ખ્યાત છે. તેમનું વિશ્વવિદ્યાલયનું અધ્યયન એમ.એ. સુધીનું. તેમને સંશોધનમાં રસ છે. સંસ્કૃત ભાષા અને સાહિત્યની એમની રુચિ દાદ…

ભાવે, વિષ્ણુદાસ (વિષ્ણુ અમૃત) (જ. 9 ઑગસ્ટ 1818; અ. 1901) : આધુનિક મરાઠી રંગભૂમિના જનક. સાંગલી સંસ્થાનના અધિપતિ ચિંતામણરાવ ઉર્ફે અપ્પાસાહેબ પટવર્ધનની ખાનગી કચેરીમાં તેઓ નોકરી કરતા હતા. એક કુશળ તંત્રજ્ઞ અને પારંપરિક કઠપૂતળી (પપેટ્રી) કળાના તેઓ જાણકાર હતા. કથા, કવિતા લખવાનો છંદ હતો. કર્ણાટકની પારંપરિક યક્ષગાન શૈલીમાં નાટકો ભજવતી…