તેલુગુ સાહિત્ય

સીતા (નાટક) : દ્વિજેન્દ્રલાલ રાય(1863-1913)નું પ્રાસબદ્ધ પયાર છંદમાં લખાયેલું પ્રસિદ્ધ પૌરાણિક પદ્યનાટક (1906). (ગુજરાતીમાં આ જ શીર્ષકથી ચં. ચી. મહેતાનું પણ એક નાટક છે.) પાંચ અંકમાં લખાયેલું આ નાટક કરુણાન્ત છે. તેમાં કરુણની સાથે મેલોડ્રામેટિકતાનું તત્ત્વ પણ તેમનાં અન્ય નાટકોની જેમ જોવા મળે છે. આવું બીજું તેમનું પૌરાણિક નાટક ‘પાષાણી’…

‘સીતા જોસ્યમ્’ : નારલા વેંકટેશ્વર રાવ(1908-1985)ની કેન્દ્રીય સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર-વિજેતા કૃતિ (1981). નારલા જાણીતા પત્રકાર અને એકાંકી-નાટ્યકાર હતા. રામાયણના તેઓ વિવેચક પણ હતા. તેમણે ‘રામ’-આધારિત બે નાટકોની રચના કરી છે : ‘જાબાલિ’ અને ‘સીતા જોસ્યમ્’ની. ‘સીતા જોસ્યમ્’ એટલે સીતાનું ભવિષ્ય. તે બે અંકનું નાટક છે અને રામ, સીતા, લક્ષ્મણ અને…

સીતાદેવી, વસીરેડ્ડી (જ. 15 ડિસેમ્બર 1932, ચિબ્રોલુ, જિ. ગંતુર, આંધ્રપ્રદેશ) : તેલુગુ લેખિકા. તેમણે નાગપુર યુનિવર્સિટીમાંથી એમ.એ.; સાહિત્યરત્ન (પ્રયાગ) અને થિયેટર આર્ટ્સમાં ડિપ્લોમાની પદવી મેળવેલી. તેઓ આંધ્રપ્રદેશની સરકારમાં જવાહરલાલ ભવનનાં નિયામક તથા ‘વનિતા જ્યોત’નાં સલાહકાર – સંપાદક રહ્યાં હતાં. તેમણે અત્યાર સુધીમાં 62 ગ્રંથો આપ્યા છે. તેમાં ‘સનાથ’ (1971); ‘માટ્ટી…

સુબ્બારાવ, રાયપ્રોલુ (જ. 1892, ગુન્તુર પાસે, આંધ્રપ્રદેશ; અ. 1984) : તેલુગુ કવિ અને અનુવાદક. તેમને તેમના કાવ્યસંગ્રહ ‘મિશ્રમંજરી’ બદલ 1965ના વર્ષનો કેન્દ્રીય સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો. તેમનો જન્મ પંડિત પરિવારમાં થયો હતો અને તેઓ ‘અભિનવ નવનૈયા’ તરીકે ઓળખાતા હતા. વિદ્વાન અને કવિ એવા તેમના મામા અવ્વારી સુબ્રમણ્ય શાસ્ત્રીએ…

સુલોચના, મદિરેડ્ડી (જ. 1933, શમ્શાબાદ, હૈદરાબાદ, આંધ્રપ્રદેશ; અ. 1984) : તેલુગુ નવલકથાકાર. હૈદરાબાદની બી.વી.આર. રેડ્ડી વિમેન્સ કૉલેજમાં અભ્યાસ કર્યો અને ઑસ્માનિયા યુનિવર્સિટીમાંથી બી.એસસી.ની પદવી મેળવી. ત્યારબાદ તેઓ મદ્રાસાઅલી ખાતે રસાયણશાસ્ત્રનાં શિક્ષિકા તરીકે જોડાયાં તથા હૈદરાબાદમાં સેંટ જૉન ગર્લ્સ હાઈસ્કૂલમાં પણ તેમણે અધ્યાપનકાર્ય કર્યું. તેમની નોંધપાત્ર નવલકથા ‘શિક્ષા’ અને ‘પ્રેમલુ પેલ્લિલ્લુ’…

સુલોચના રાણી, પદદનાપુડી (શ્રીમતી) (જ. 2 એપ્રિલ 1939, કજા, જિ. કૃષ્ણા, આંધ્રપ્રદેશ) : તેલુગુ નવલકથાકાર તથા વાર્તાકાર. તેઓ કોકિલા ઑડિયો મૅગેઝિનનાં નિર્માત્રી; ‘વિણ’ નામક મહિલા સંગઠનનાં સ્થાપક-સેક્રેટરી અને રેડક્રોસ સોસાયટીનાં સભ્ય રહ્યાં હતાં. તેમણે તેલુગુમાં 70 જેટલા ગ્રંથો આપ્યા છે. ‘આરાધના’ (1960); ‘સેક્રેટરી’ (1965); ‘મીના’ (1967); ‘જીવન તરંગલુ’ (1968); ‘કીર્તિ…

સૂર્યારાવ, કૂટિકુપ્પલા (જ. 10 ઑક્ટોબર, 1954, કિન્તાલી, જિ. શ્રીકાકુલમ, આંધ્રપ્રદેશ) : તેલુગુ લેખક. તેમણે આંધ્ર યુનિવર્સિટીમાંથી એમ.બી.બી.એસ.ની ડિગ્રી મેળવી, પછી એમ.ડી. થયા. તબીબી વ્યવસાય સાથે સાહિત્યમાં ઝુકાવ્યું. તેમની માતૃભાષા તેલુગુ હોવા છતાં તેઓ અંગ્રેજીમાં લખે છે. તેમણે અત્યાર સુધીમાં 8 ગ્રંથો આપ્યા છે. તેમાં ‘સૂર્ય કિરણનલુ’ (1989), ‘જાબિલી જાવાબુ’ (1994),…