હરસુખ થાનકી
વિઠ્ઠલ, માસ્ટર
વિઠ્ઠલ, માસ્ટર (અ. 1969) : હિંદી અને મરાઠી ચિત્રોના અભિનેતા. ભારતમાં ચલચિત્રકળા હજી પાંગરતી હતી ત્યારે પહેલાં મૂક અને પછી બોલપટોમાં અભિનય કરનાર માસ્ટર વિઠ્ઠલ એ સમયના અદાકારોમાં સૌથી લોકપ્રિય ગણાતા હતા. ચિત્રોમાં અભિનેતા માટે જ્યારે તેનું કસાયેલું શરીર અને આકર્ષક દેખાવ જ એકમાત્ર લાયકાત ગણાતી ત્યારે પણ માસ્ટર વિઠ્ઠલ…
વધુ વાંચો >વિનાયક, માસ્ટર
વિનાયક, માસ્ટર (જ. 19 જાન્યુઆરી 1906, કોલ્હાપુર, મહારાષ્ટ્ર; અ. 19 ઑગસ્ટ 1947, મુંબઈ) : અભિનેતા-દિગ્દર્શક. ચલચિત્રછબિકાર વાસુદેવ કર્ણાટકીના પુત્ર તથા મરાઠી ચલચિત્ર અભિનેતા-નિર્માતા બાબુરાવ પેંઢારકરના પિતરાઈ ભાઈ. સમગ્ર શિક્ષણ કોલ્હાપુર ખાતે. નાનપણથી ભણવામાં અને ભણાવવામાં ખૂબ રસ ધરાવતા હોવાથી તેમના નામ સાથે ‘માસ્ટર’ શબ્દ જોડાઈ ગયો હતો. મરાઠી નાટકોમાં અભિનયની…
વધુ વાંચો >વિશ્વનાથ, કે.
વિશ્વનાથ, કે. (જ. 1930, વિજયવાડા, આંધ્રપ્રદેશ) : તેલુગુ અને હિંદી ચલચિત્રોના દિગ્દર્શક, પટકથાલેખક, અભિનેતા. મૂળ નામ : કાશિનાધુરી વિશ્વનાથ. સાંસ્કૃતિક મૂલ્યોનો મહિમા ગાતાં ઉત્તમ કોટિનાં પારિવારિક તેલુગુ અને હિંદી ચલચિત્રોનું સર્જન કરીને, ખાસ કરીને 1980ના દાયકામાં તેલુગુ ચિત્રઉદ્યોગ પર પ્રભાવ પાડનાર કે. વિશ્વનાથે કારકિર્દીનો પ્રારંભ ચેન્નાઈમાં એક સ્ટુડિયોમાં ટૅક્નિશિયન તરીકે…
વધુ વાંચો >વુમન ઑવ્ ધ ડ્યૂન્સ
વુમન ઑવ્ ધ ડ્યૂન્સ : ચલચિત્ર. નિર્માણવર્ષ : 1964. શ્વેત અને શ્યામ. ભાષા : જાપાની. નિર્માતા : કીચી ઇચિકાવા, તાડાશી ઓહાના. દિગ્દર્શક : હિરોશી તેશીગાહારા. કથા : કોબો એબીની નવલકથા પર આધારિત. છબીકલા : હિરોશી સેગાવા. સંગીત : ટોરુ ટાકેમિશુ. મુખ્ય કલાકારો : એઇજી ઓકાડા, ક્યોકો કિશિડા, કોજી મિત્સુઇ, હિરોકો,…
વધુ વાંચો >વેલ્સ, ઓર્સન
વેલ્સ, ઓર્સન (જ. 6 મે 1915, કેનોશા, વિસ્કૉન્સિન, અમેરિકા; અ. 9 ઑક્ટોબર 1985) : અભિનેતા, નિમર્તિા, દિગ્દર્શક અને પટકથાલેખક. પૂરું નામ જ્યૉર્જ ઓર્સન વેલ્સ. વિશ્વની પ્રશિષ્ટ સિનેકૃતિઓમાં અવ્વલ ગણાતી ‘સિટિઝન કેન’ના સર્જને વેલ્સને ટોચના ચિત્રસર્જકોમાં સ્થાન અપાવ્યું હતું. વેલ્સે પોતાની કારકિર્દીનો પ્રારંભ સિને-પત્રકાર તરીકે કર્યો હતો. એ પછી રંગભૂમિ પર…
વધુ વાંચો >વૈજયંતીમાલા
વૈજયંતીમાલા (જ. 13 ઑગસ્ટ 1936, ચેન્નાઈ, તામિલનાડુ) : હિંદી ચલચિત્રજગતની અભિનેત્રી અને નૃત્યાંગના. હિંદી ચિત્રોમાં સફળતાનાં શિખરો સર કરનાર આ પ્રથમ દક્ષિણ ભારતીય અભિનેત્રીએ 1951માં ફિલ્મ ‘બહાર’ સાથે હિંદી ચલચિત્રોમાં પગ મૂક્યો હતો. ‘બહાર’નું નિર્માણ તમિળ ચલચિત્ર પરથી કરવામાં આવ્યું હતું. કુશળ નર્તકી વસુંધરાદેવીનાં પુત્રી વૈજયંતીમાલાએ હિંદી ચિત્રોમાં આવતા પહેલાં…
વધુ વાંચો >વૉર ઍન્ડ પીસ
વૉર ઍન્ડ પીસ : જાણીતું ચલચિત્ર. નિર્માણવર્ષ : 1966-67, રંગીન; ભાષા : રશિયન; નિર્માતા-દિગ્દર્શક : સર્ગેઈ બોન્દાર્ચુક; પટકથાલેખક : સર્ગેઈ બોન્દાર્ચુક, વાસિલી સોલોવ્યૉવ; કથા : લિયૉ તૉલ્સ્તૉયની નવલકથા પર આધારિત; છબિકલા : ઍનાતોલી પેત્રિત્સ્કી; સંગીત : વ્યાચેસ્લાવ ઑવચિનિકૉવ; કળાનિર્દેશક : મિખાઈલ બોગ્દાનૉવ, ગેન્નાદી મ્યાસ્નિકૉવ; મુખ્ય કલાકારો : લુદમિલા સાવેલ્યેવા, સર્ગેઈ…
વધુ વાંચો >વૉર્નર બ્રધર્સ
વૉર્નર બ્રધર્સ : અમેરિકી ચલચિત્રનિર્માણ કંપની. ચાર ભાઈઓ હૅરી (1881-1958), આલ્બર્ટ (1884-1967), સૅમ્યુઅલ (1887-1927) અને જૅક વૉર્નરે (1892-1978) 1923માં આ કંપનીની સ્થાપના કરી. આ ચારેય ભાઈઓએ છેક 1903થી આ ક્ષેત્રે ઝંપલાવ્યું હતું અને ક્રમશ: તેમાં આગળ વધતા ગયા. પહેલાં તેમણે એક સિનેમાગૃહ ચલાવ્યું. પછી વિતરણના વ્યવસાયમાં ઊતર્યા અને 1912માં તેમણે…
વધુ વાંચો >શકીલ બદાયૂની
શકીલ બદાયૂની (જ. 3 ઑગસ્ટ 1916, બદાયૂં, ઉત્તરપ્રદેશ; અ. 20 એપ્રિલ 1970) : શાયર અને ચલચિત્રોના ગીતકાર. ચલચિત્રો માટે અર્થપૂર્ણ ગીતો રચનારા શકીલ બદાયૂનીના પિતા મૌલાના જમીલ એહમદ ઓખ્તા કાદરી એવું ઇચ્છતા હતા કે શકીલ ભણીગણીને કાબેલ બને, એટલે તેમણે તેને ઘેર બેઠાં જ અરબી, ફારસી, ઉર્દૂ અને હિંદીનું શિક્ષણ…
વધુ વાંચો >શકુંતલા
શકુંતલા : ચલચિત્ર. નિર્માણ-વર્ષ : 1943. શ્ર્વેત અને શ્યામ. ભાષા : હિંદી. નિર્માણસંસ્થા : રાજકમલ કલામંદિર. નિર્માતા-દિગ્દર્શક : વી. શાંતારામ. કથા-પટકથા : મહાકવિ કાલિદાસના ખ્યાતનામ નાટક ‘અભિજ્ઞાન શાકુન્તલમ્’ પરથી – દેવેન શારર. ગીતકાર : દેવેન શારર, રતનપ્રિયા. છબિકલા : વી. અવધૂત. સંગીત : વસંત દેસાઈ. મુખ્ય કલાકારો : જયશ્રી, ચંદ્રમોહન,…
વધુ વાંચો >