રાજ્યશાસ્ત્ર

કોલ, જી. ડી. એચ. (જ. 25 સપ્ટેમ્બર 1889, કેમ્બ્રિજ, યુનાઇટેડ કિંગડમ; અ. 14 જાન્યુઆરી 1959, લંડન, યુનાઇટેડ કિંગડમ) : બ્રિટિશ ચિંતક અને મહાજન સમાજવાદ(guild socialism)ના પ્રવક્તા. મહાજન સમાજવાદના વ્યવહારમાં સક્રિય કામગીરી બજાવવા માટે કોલનું નામ જાણીતું છે. તેમની દલીલ હતી કે યંત્રો અને મૂડી નિર્જીવ ચીજો છે તેમાં જીવંત કામદારનો…

કોલ, હેલ્મૂટ (જ. 3 એપ્રિલ 1930, લુડવિગશેફેનહ્રાઇન, જર્મની; અ. 16 જૂન 2017, લુડવિગશેફેનહ્રાઇન, જર્મની) : જર્મનીના અગ્રણી મુત્સદ્દી તથા પહેલાં પશ્ચિમ જર્મનીના (1982) તથા પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મનીના એકીકરણ પછી સંયુક્ત જર્મનીના ચાન્સેલર (1990). ફ્રૅન્કફર્ટ તથા હાઇડલબર્ગ ખાતે ઇતિહાસ તથા કાયદાશાસ્ત્રનું શિક્ષણ લીધું. 1958માં હાઇડલબર્ગ યુનિવર્સિટીમાંથી રાજ્યશાસ્ત્ર વિષયમાં પીએચ.ડી.ની પદવી…

કોસિજિન, અલેક્સી નિકોલાયેવિચ (જ. 20 ફેબ્રુઆરી 1904, સેંટ પિટર્સબર્ગ, રશિયા; અ. 8 ડિસેમ્બર 1980, મોસ્કો) : રશિયાના વડા પ્રધાન (1964–1980). પિતા ખરાદી. 1919માં રેડ આર્મીમાં જોડાયા તથા આંતરવિગ્રહમાં ભાગ લીધો. સામ્યવાદી ક્રાંતિની સફળતા પછી કાપડની મિલમાં કામ કર્યું તથા લેનિનગ્રાડની ટૅક્સટાઇલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં તાલીમ લીધી. 1927માં રશિયાના સામ્યવાદી પક્ષ(CPSUB)માં જોડાયા. લેનિનગ્રાડના…

કૉંગ્રેસ (ભારતીય રાષ્ટ્રીય) ભારતના સ્વાતંત્ર્યસંગ્રામમાં સૌથી મોખરે રહેલો, દેશમાં સૌથી વધારે વ્યાપ ધરાવતો અને સ્વાતંત્ર્યપ્રાપ્તિ પછી લાંબા સમય સુધી સત્તા ઉપર રહેલો ભારતનો રાજકીય પક્ષ. સ્વાતંત્ર્યોત્તર કાળમાં દેશને આધુનિક ઘાટ આપવામાં આ પક્ષનો ફાળો નોંધપાત્ર રહ્યો છે. સ્થાપના : 28 ડિસેમ્બર, 1885ના રોજ તેની સ્થાપના થઈ. કૉંગ્રેસ અર્થાત્ હિંદી રાષ્ટ્રીય…

કૉંગ્રેસ (યુ.એસ.) યુ.એસ.ની સંસદ તેનાં બે ગૃહો હાઉસ ઑવ્ રેપ્રિઝેન્ટેટિવ્ઝ (નીચલું ગૃહ) અને સેનેટ (ઉપલું ગૃહ). તેની સ્થાપના 1789માં થઈ હતી. એ વર્ષે ફિલાડેલ્ફિયા ખાતે બંધારણસભા(convention)માં અમેરિકી સમવાયતંત્રનાં તેર રાજ્યોમાંથી નવ રાજ્યોએ સમર્થન કરી રાજ્યના મૂળભૂત કાયદા તરીકે તેનો સ્વીકાર કર્યો તેમાંથી કૉંગ્રેસનો જન્મ થયો. અલબત્ત ‘કૉંગ્રેસ’ શબ્દનો ઉપયોગ તો…