રક્ષા મ. વ્યાસ
મેરિયમ, ચાર્લ્સ એડ્વર્ડ
મેરિયમ, ચાર્લ્સ એડ્વર્ડ (જ. 15 નવેમ્બર 1874, હોપકિન્ટન, લોવા, અમેરિકા; અ. 8 જાન્યુઆરી 1953) : રાજ્યશાસ્ત્રના જાણીતા પ્રાધ્યાપક. રાજકારણમાં નવા ર્દષ્ટિકોણથી વિચારવાનો સિલસિલો અમેરિકન પોલિટિકલ સાયન્સ ઍસોસિયેશન – ‘આપ્સા’ – નાં વાર્ષિક અધિવેશનોમાં આરંભાયો. આ દિશામાં મેરિયમે નોંધપાત્ર કામગીરી બજાવી. 1925માં ‘આપ્સા’ના અધ્યક્ષીય પ્રવચન દરમિયાન તેમણે જણાવ્યું કે આપણા સમયની…
વધુ વાંચો >મેસૉનિક લૉજ
મેસૉનિક લૉજ (ફ્રીમેસનરી વિચારધારા) : ફ્રીમેસનરી વિચારધારાની પ્રવૃત્તિઓ કરતું સ્થાન. મધ્યયુગમાં યુરોપમાં અનેક ચર્ચોનું નિર્માણ થયું, જેમાં કડિયાકામ કરનારાઓ(મેસન્સ)નું યોગદાન હતું. તેઓ મુખ્યત્વે મકાન અને બાંધકામના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા હતા તેમજ વિવિધ વિસ્તારોમાં મુક્ત રીતે ફરીને કામ કરતા હતા તેથી ફ્રીમેસન તરીકે ઓળખાયા. આવા મહાજનના પૂર્ણ સમયના સભાસદો ફ્રીમેસન કહેવાતા.…
વધુ વાંચો >મોઝલી, ઓસવાલ્ડ (અર્નેલ્ડ)
મોઝલી, ઓસવાલ્ડ (અર્નેલ્ડ) (જ. 16 નવેમ્બર 1896, લંડન; અ. 3 ડિસેમ્બર 1980, પૅરિસ નજીકનું ઓર્સે) : બ્રિટિશ રાજનીતિજ્ઞ. 1918થી 1931 સુધી સાંસદ તરીકે કામગીરી કર્યા બાદ તેમણે 1932માં બ્રિટિશ યુનિયન ઑવ્ ફાસિસ્ટની સ્થાપના કરી. આ સંસ્થા સેમેટિક જાતિઓ વિરુદ્ધ પ્રચાર કરતી અને લડાયક દેખાવો યોજી, નાઝી-વિચારનો પ્રચાર કરવા માટે જાણીતી…
વધુ વાંચો >મોઝામ્બિક
મોઝામ્બિક : આફ્રિકાના અગ્નિકોણમાં આવેલો દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 18° 15´ દ. અ. અને 35° 00´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો આશરે 7,99,380 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરમાં ટાન્ઝાનિયા, માલાવી અને ઝામ્બિયા, પૂર્વમાં હિન્દી મહાસાગર, દક્ષિણમાં દક્ષિણ આફ્રિકા, નૈર્ઋત્યમાં સ્વાઝિલૅન્ડ તથા પશ્ચિમે દક્ષિણ આફ્રિકા અને ઝિમ્બાબ્વે દેશો આવેલા…
વધુ વાંચો >મોદી, નરેન્દ્ર
મોદી, નરેન્દ્ર (જ. 17 સપ્ટેમ્બર 1950, વડનગર, જિ. મહેસાણા) : ભારતના 14મા વડાપ્રધાન. ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને ભારતીય જનતા પક્ષના પૂર્વ રાષ્ટ્રીય મહામંત્રી. 26મી મે 2014ના રોજ તેઓ ભારતના વડાપ્રધાન બન્યા હતા. 2019મા બીજી ટર્મ માટે ફરીથી ચૂંટાયા છે. 1965માં પંદર વર્ષની વયે તેઓ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘમાં જોડાયા અને 1972માં…
વધુ વાંચો >મોદી, પીલુ
મોદી, પીલુ (જ. 14 નવેમ્બર 1926; અ. 29 જાન્યુઆરી 1983, દિલ્હી) : જાણીતા રાજકારણી, સાંસદ અને સ્થપતિ. પિતા હોમી મોદી અને માતા જરબાઈ. પ્રારંભિક અને કૉલેજ-શિક્ષણ મુંબઈમાં મેળવ્યું અને ત્યારબાદ કૅલિફૉર્નિયા યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરી સ્થાપત્યના વિષયમાં એમ.આર્ચ.ની પદવી હાંસલ કરી. ભારત આવી 1951થી ’53નાં વર્ષો દરમિયાન વિશ્વના જાણીતા ફ્રેંચ સ્થપતિ…
વધુ વાંચો >મૉને, ઝ્યાં
મૉને, ઝ્યાં (જ. 9 નવેમ્બર 1888; અ. 16 માર્ચ 1979) : ફ્રેંચ વ્યાપારી, રાજનીતિજ્ઞ અને યુરોપિયન એકતાના પુરસ્કર્તા. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ (1914–1918) સમયે મિત્ર દેશોને યુદ્ધ-પદાર્થો, ખાદ્ય પદાર્થો તથા વહાણવટાની સગવડો પૂરી પાડતા ઇન્ટર ઍલાઇડ મેરિટાઇમ કમિશનમાં તેમણે સેવાઓ આપી હતી. 1919થી 1923 દરમિયાન તેમણે લીગ ઑવ્ નેશન્સના નાયબ મંત્રી તરીકે…
વધુ વાંચો >મૉન્તેસ્ક, ચાર્લ્સ લુઈ
મૉન્તેસ્ક, ચાર્લ્સ લુઈ (જ. 18 જાન્યુઆરી 1689; અ. 10 ફેબ્રુઆરી 1755) : ફ્રેંચ રાજકીય ચિંતક, ઇતિહાસકાર અને કાયદાના તજ્જ્ઞ. તેમનું મૂળ નામ ચાર્લ્સ-દ-સેકોન્ટેડ હતું અને તેમને દ-લા-બ્રેડેટ-દ-મૉન્તેસ્કને ખિતાબ મળ્યો હતો. આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ કુટુંબના સભ્ય હોવાથી તેમજ કાયદાનો અભ્યાસ કૌટુંબિક પરંપરા હોવાથી, પ્રારંભથી જ તેમનામાં અભ્યાસ માટેની લગની હતી. તેમણે…
વધુ વાંચો >મોબૂટૂ, જૉસેફ (જનરલ)
મોબૂટૂ, જૉસેફ (જનરલ) (જ. 14 ઑક્ટોબર 1930, લીસાલા, ડેમૉક્રૅટિક રિપબ્લિક ઑવ્ કૉંગો, ઝાયર; અ. 7 સપ્ટેમ્બર, 1997) : કૉંગોના અગ્રણી રાજકીય નેતા અને પ્રમુખ. તેમણે બ્રસેલ્સમાં અભ્યાસ કર્યો અને બાદમાં કૉંગો પાછા ફર્યા. 1956માં ત્યાંના જાણીતા નેતા પેટ્રિસ લુમુમ્બા સાથે રાષ્ટ્રીય લડતમાં જોડાયા અને તેમના અત્યંત નિકટના રાજકીય કાર્યકર બની…
વધુ વાંચો >મૉરિસન, હર્બર્ટ સ્ટૅન્લી
મૉરિસન, હર્બર્ટ સ્ટૅન્લી (જ. 3 જાન્યુઆરી 1885, લંડન; અ. 6 માર્ચ 1965, કેન્ટ, ઇંગ્લૅન્ડ) : બ્રિટિશ રાજનીતિજ્ઞ. ગરીબ પોલીસ કર્મચારીનું સંતાન હોવાથી 14 વર્ષની નાની વયે જ તેમણે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને યુવાન તરીકે મજૂર-પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લીધો. તેઓ 1915માં સ્થાનિક મજૂર-પક્ષના નેતા બન્યા અને 1947 સુધી આ પક્ષમાં સક્રિય…
વધુ વાંચો >