ચિત્રકલા

સાગરા, ઈશ્વર (જ. 1936, અમદાવાદ, ભારત) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. અમદાવાદમાં હાથલારી ખેંચવાનો અને કબાડીનો વ્યવસાય કરતા મારવાડી કુટુંબમાં તેમનો જન્મ થયેલો. બાળપણ અમદાવાદમાં વીત્યું. ઈશ્વર સાગરાનું ઍબ્સર્ડ ચિત્ર કલાના કોઈ પણ પ્રકારના વૈધિક અભ્યાસ વિના જ એમણે ચિત્રકલાની સાધના કરી. એમાં એમના મોટાભાઈ અને જાણીતા ચિત્રકાર પિરાજી સાગરાનાં માર્ગદર્શન…

સાન્ચેઝ કોયેલો આલોન્સો (જ. 1531-32, બેનિફાયો, સ્પેન; અ. 8 ઑગસ્ટ, 1588, મૅડ્રિડ) : સ્પેનમાં વ્યક્તિચિત્રણાની પરંપરાનો આરંભકર્તા અને સ્પેનના રાજા ફિલિપ બીજાના પ્રીતિપાત્ર દરબારી ચિત્રકાર. સાન્ચેઝ કોયેલો આલોન્સો તેમનું બાળપણ પોર્ટુગલમાં વીત્યું હતું. પોર્ટુગલના રાજા જૉન ત્રીજાએ સાન્ચેઝને ચિત્રકાર ઍન્થૉની મોર હેઠળ કલા-અભ્યાસ માટે ફ્લૅન્ડર્સ મોકલી આપ્યા. 1550માં પોર્ટુગલ પાછા…

સાન્તી, જિયોવાની (જ. આશરે 1440; અ. 1494) : ઇટાલિયન રેનેસાંસ-વ્યક્તિચિત્રો ચીતરનાર ચિત્રકાર. એમનાં આરંભિક વર્ષો અને એ ક્યાં તાલીમ પામ્યા એ વિશે માહિતી નથી. ઉર્બિનો ખાતે મૉન્તેફૅલ્ત્રો દરબારમાં તેમણે ઘણો સમય વિતાવીને વ્યક્તિચિત્રો આલેખેલાં. 1495માં માન્તુઆની રાણી ઇસાબેલા દેસ્તીએ તેમની નિમણૂક માન્તુઆના દરબારમાં ચિત્રકાર તરીકે કરી. એમનાં મૌલિક ચિત્રો પર…

સાન્તી, તિતો (જ. 1536, સાન્સે પોલ્ક્રો, ઇટાલી; અ. 1602, ઇટાલી) : ‘મૅનરિઝમ’ શૈલીમાં ચિત્રણા કરનાર ઇટાલિયન ચિત્રકાર. ફ્લૉરેન્સમાં મૅનરિસ્ટ ચિત્રકાર બ્રૉન્ઝિનો પાસેથી તાલીમ લઈ સાન્તીએ રોમ જઈ ચિત્રકાર તાદિયો જુકારો સાથે પોપ પૉલ ચોથા માટે વૅટિકનમાં ભીંતચિત્રો આલેખ્યાં. તિતો સાન્તી 1564માં પાછા ફર્યા બાદ સાન્તીનાં ચિત્રોમાંનો પ્રકાશ વેનેશિયન શૈલીને અનુસરતો…

સાબાવાલા, જહાંગીર (જ. 1922, મુંબઈ, ભારત) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. શાલેય અભ્યાસ બાદ મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાં પાંચ વરસ સુધી કલા-અભ્યાસ કરી ડિપ્લોમા પ્રાપ્ત કર્યો. ત્યારબાદ વધુ કલા-અભ્યાસ લંડનની હીથર્લી (Heltherly) સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાં અને એ પછી પૅરિસની ‘અકાદમી જુલિયા’, ‘અકાદમી આન્દ્રે લ્હોતે’ તથા ‘અકાદમી દ લા…

સામંત, મોહન (જ. 1926, મુંબઈ) : પ્રતિભાવાન ચિત્ર-કલાકાર. મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટના તેજસ્વી સ્કૉલર તરીકે તેમણે 1951માં કલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. તૈલરંગો, રેતી, સ્પેકલ (speckle) (એક પ્રકારનો સિમેન્ટ) અને ગુંદર વગેરે જેવા વિવિધ પદાર્થો વડે તેઓ તેમનાં ચિત્રોનું સર્જન કરે છે. એમનાં ચિત્રો રંગના થર પર ઊપસતી ઘન…

સાર્જન્ટ, જૉન સિન્ગર (જ. 12 જાન્યુઆરી 1856, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. 15 એપ્રિલ 1925, લંડન, બ્રિટન) : અમેરિકા તેમજ યુરોપના ધનાઢ્ય લોકોનાં વ્યક્તિચિત્રો તેમજ આલ્પ્સનાં નિસર્ગચિત્રો આલેખવા માટે જાણીતો અમેરિકન ચિત્રકાર. પૅરિસમાં વ્યક્તિ-ચિત્રકાર કાર્લો-દુરાં હેઠળ તેણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી હતી. 1879માં મૅડ્રિડ જઈ વાલાસ્ક્વૅથ (velazquez) તથા હાર્લેમ જઈ ફ્રાન્સ હાલ્સનાં ચિત્રોનો…