ગિરીશભાઈ પંડ્યા

બેગુસરાઈ

બેગુસરાઈ : બિહાર રાજ્યનો એક જિલ્લો અને તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન: તે 25° 25’ ઉ. અ. અને 86° 08’ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 1,918 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની વાયવ્ય અને ઉત્તરમાં સમસ્તીપુર જિલ્લો, ઈશાનમાં ખગારિયા જિલ્લાનો થોડો ભાગ, પૂર્વમાં ખગારિયા જિલ્લો, દક્ષિણમાં લખીસરાઈ, મુંગેર અને…

વધુ વાંચો >

બેજિન્ગ (પેકિંગ)

બેજિન્ગ (પેકિંગ) : ચીનનું પાટનગર તથા શાંગહાઈ પછી દેશમાં બીજા ક્રમે આવતું મોટામાં મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 39° 55´ ઉ. અ. તથા 116° 25´ પૂ. રે. તે પેકિંગ નામથી પણ ઓળખાય છે. ઝિલી અથવા પો હે અથવા બોના અખાતથી અંદરના ભૂમિભાગમાં આશરે 160 કિમી.ને અંતરે ઉત્તર ચીનના મેદાની વિસ્તારમાં…

વધુ વાંચો >

બેટવા (નદી)

બેટવા (નદી) : હોશંગાબાદની ઉત્તરે વિંધ્ય હારમાળામાંથી નીકળતી ઉત્તર ભારતની નદી. જૂનું નામ વેત્રવતી. તે મધ્યપ્રદેશના ભોપાલ, વિદિશા, ગુના અને શિવપુરી જિલ્લાઓમાંથી પસાર થાય છે અને ઈશાન તરફ વહે છે.  ત્યાંથી તે ઉત્તરપ્રદેશના ઝાંસી અને જાલોરમાં પ્રવેશે છે અને કુલ 610 કિમી. સુધીના અંતરમાં વહીને હમીરપુરની નજીક  પૂર્વ તરફ યમુના…

વધુ વાંચો >

બેતુલ

બેતુલ : મધ્યપ્રદેશના મધ્ય-દક્ષિણ ભાગમાં આવેલો જિલ્લો અને તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 21° 52´ ઉ. અ. અને 77° 56´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 10,043 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે વાયવ્ય અને પશ્ચિમે હોશંગાબાદ જિલ્લો, પૂર્વમાં છિંદવાડા જિલ્લો, દક્ષિણમાં મહારાષ્ટ્રનો અમરાવતી જિલ્લો તથા પશ્ચિમમાં…

વધુ વાંચો >

બેથર્સ્ટ

બેથર્સ્ટ : ઑસ્ટ્રેલિયાના ન્યૂ સાઉથ વેલ્સમાં મધ્ય ભાગમાં આવેલું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 33° 20´ દ. અ. અને 149° 35´ પૂ. રે. સિડનીથી 210 કિમી. અંતરે પશ્ચિમ તરફ આવેલું આ શહેર મૅક્વેરી નદીના દક્ષિણ કાંઠા પરના ફળદ્રૂપ મેદાની ભાગમાં વસેલું છે. અહીંની ગોચરભૂમિ રાજ્યભરમાં સારામાં સારી ગણાય છે. સંગૃહીત ખાદ્ય…

વધુ વાંચો >

બેથર્સ્ટ ટાપુ

બેથર્સ્ટ ટાપુ : ઑસ્ટ્રેલિયાના નૉધર્ન ટેરિટરી રાજ્યના ઉત્તર કિનારા પરના ડાર્વિન બંદરથી વાયવ્યમાં આશરે 70 કિમી. અંતરે તિમોર સમુદ્રમાં આવેલો ટાપુ. ભૌગોલિક સ્થાન : 11° 30´ દ. અ. અને 130° 10´ પૂ. રે. તદ્દન નજીક પૂર્વ તરફ આવેલા મૅલવિલે ટાપુથી આ ટાપુને અલગ પાડતી 1.5 કિમી. પહોળી આપ્સલે  સામુદ્રધુની આવેલી…

વધુ વાંચો >

બૅથોલિથ

બૅથોલિથ (batholith) : 100 ચોકિમી. કે તેથી વધુ વિસ્તાર આવરી લેતું આગ્નેય ખડકોથી બનેલું વિશાળ વિસંવાદી અંતર્ભેદક. (જુઓ અંતર્ભેદકો, વર્ગીકરણ). તે મુખ્યત્વે તો વિસંવાદી (discordant) પ્રકારનું જ હોય છે, પરંતુ ઘણો મોટો વિસ્તાર ધરાવતું હોવાથી આજુબાજુના પ્રાદેશિક ખડકોમાં અનુકૂળ સંજોગો હેઠળ ક્યાંક ક્યાંક  સિલ કે ડાઇક જેવાં નાનાંમોટાં સંવાદી-વિસંવાદી શાખા-અંતર્ભેદનો…

વધુ વાંચો >

બેથ્લેહેમ

બેથ્લેહેમ : મધ્યપૂર્વના દેશો પૈકી ‘વેસ્ટ બૅંક’ નામથી ઓળખાતા વિસ્તારમાં જેરૂસલેમની દક્ષિણે આશરે 8 કિમી. અંતરે આવેલું ધાર્મિક મહત્વ ધરાવતું સ્થળ. ભૌગોલિક સ્થાન : 31° 43´ ઉ. અ. અને 35° 12´ પૂ. રે. હિબ્રૂ ભાષામાં ‘બેથ્લેહેમ’નો અર્થ ‘house of bread’ થાય છે, જ્યારે તેના અરબી નામ ‘બાયટાલ્હેમ’નો અર્થ ‘house of…

વધુ વાંચો >

બેદુઇન

બેદુઇન : મધ્યપૂર્વના રણપ્રદેશોમાં ટોળીઓમાં વિચરતી અરબ જાતિના લોકો. આ લોકો તેમના જીવનનિર્વાહ માટે પાણીની તેમજ તેમનાં ઊંટો, ઘેટાં, બકરાં માટેની ગોચરભૂમિની શોધમાં પરંપરાગત રીતે રણોમાં ભટકતા રહે છે. આશરે 10 લાખ જેટલા બેદુઇનો પૈકીના ઘણાખરા મુસ્લિમ છે અને અરબી ભાષાની કેટલીક બોલીઓનો ઉપયોગ કરે છે, તેઓ તંબુઓમાં રહે છે.…

વધુ વાંચો >

બેનિન

બેનિન : પશ્ચિમ આફ્રિકાના નૈર્ઋત્ય ભાગમાં આવેલો દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન. : 6° 21´થી 12° 22´ ઉ. અ. અને 1° 00°થી 3° 56´ પૂ. રે. વચ્ચે તે આવેલો છે. તેનો કુલ વિસ્તાર 1,12,622 ચોકિમી. જેટલો છે, ઉત્તર–દક્ષિણ મહત્તમ અંતર 668 કિમી. અને પૂર્વ–પશ્ચિમ મહત્તમ અંતર 325 કિમી.નું છે. માત્ર દક્ષિણ ભાગને…

વધુ વાંચો >