અમિતાભ મડિયા

લિઝ્ત, ફેરેન્ક (Liszt, Ferenc)

લિઝ્ત, ફેરેન્ક (Liszt, Ferenc) (જ. 22 ઑક્ટોબર 1811, રેઇડિંગ, હંગેરી; અ. 31 જુલાઈ 1886, બેરુથ, જર્મની) : પ્રસિદ્ધ હંગેરિયન પિયાનોવાદક અને સંગીતનિયોજક. તેનાં શ્રેષ્ઠ સર્જનોમાં એકલા પિયાનો માટેના ટુકડા, બે પિયાનો કન્ચર્ટો, બાર સિમ્ફનિક પોએમ્સ, થોડી હંગેરિયન રહેપ્સૉડિઝ અને ચર્ચ માટેનાં સંખ્યાબંધ ખ્રિસ્તી ધાર્મિક વૃંદગાનનો સમાવેશ થાય છે. જર્મનીના રાજા…

વધુ વાંચો >

લિપી, ફિલિપિનો

લિપી, ફિલિપિનો (જ. આશરે 1457, ફ્લૉરેન્સ નજીક, ઇટાલી; અ. 18 એપ્રિલ 1504, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી) : પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર. પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર ફ્રા ફિલિપ્પો લિપીનો અને લુક્રેઝિયા બુતીના તેઓ પુત્ર. આરંભિક તાલીમ પિતા-ચિત્રકાર ફિલિપ્પો પાસે લીધી. તેમનું મૃત્યુ થતાં 1469થી તેઓ પ્રસિદ્ધ ચિત્રકાર સાંદ્રો બોત્તિચેલીના વર્કશૉપમાં જોડાયા. 1469થી 1473 સુધી તેઓ…

વધુ વાંચો >

લિપી, ફ્રા ફિલિપો

લિપી, ફ્રા ફિલિપો (જ. આશરે 1406, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. 8/9/10 ઑક્ટોબર 1469, સ્પોલેતો, પેપલ સ્ટેટ્સ, ઇટાલી) :  પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર. બાળપણમાં જ માતાપિતાનું મૃત્યુ થતાં એક આન્ટીએ ઉછેરીને તેમને મોટા કર્યા. 1421માં પંદર વરસની ઉંમરે શપથ ગ્રહણ કરીને સાન્તા મારિયા દેલ કૅર્માઇનમાં તેઓ કૅર્મેલાઇટ સાધુ બન્યા. મઠના બ્રાન્કાચી દેવળમાં પ્રસિદ્ધ…

વધુ વાંચો >

લિપ્કિત્ઝ, જાક

લિપ્કિત્ઝ, જાક (જ. 22 ઑગસ્ટ 1891, ડ્રુસ્કિનીન્કાઈ, રશિયા; અ. 26 મે 1973, કૅપ્રી, ઇટાલી) : આધુનિક ઘનવાદી (cubist) શિલ્પી તથા અમૂર્ત (abstract) શિલ્પના એક પ્રણેતા. લિથુઆનિયામાં વિલ્ના નગરમાં ઇજનેરી વિદ્યાનો અભ્યાસ કર્યો. 1909માં તેઓ પૅરિસ ગયા. ત્યાંની આધુનિક ફ્રેન્ચ કલા જોઈ તે દંગ રહી ગયા અને આધુનિક શિલ્પનો અભ્યાસ કરવો…

વધુ વાંચો >

લિબરાલે દા, વેરોના (Liberale Da Verona)

લિબરાલે દા, વેરોના (Liberale Da Verona) (જ. આશરે 1445, વેરોના, ઇટાલી; અ. 1526થી 1529, વેરોના) : રેનેસાંસના પ્રારંભિક લઘુચિત્રકાર, પોથીચિત્રો તેમજ હસ્તલિખિત પુસ્તકોમાં પ્રસંગચિત્રો કરવામાં નિષ્ણાત. માદરે વતન વેરોનામાં લઘુચિત્રકાર (miniaturist) જિરોલામો દા ક્રેમોના પાસે લઘુચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. ચિત્રકાર આન્દ્રેઆ માન્તેન્યાની અસર પણ લિબરાલેએ ઝીલી. સંગીતલિપિની પોથીઓ–કૉયરબુક્સમાં તેમણે 1467થી 1474…

વધુ વાંચો >

લિમ્બૂર્ગ બ્રધર્સ (લિમ્બૂર્ગ પૉલ, લિમ્બૂર્ગ હર્મેન અને લિમ્બૂર્ગ જેહાનેકીન)

લિમ્બૂર્ગ બ્રધર્સ (લિમ્બૂર્ગ પૉલ, લિમ્બૂર્ગ હર્મેન અને લિમ્બૂર્ગ જેહાનેકીન) (જ. ત્રણેયનો 1385 પછી, નિમેજિન, બ્રેબેન્ટ, ફ્લૅન્ડર્સ; અ. ત્રણેય ભાઈઓનું 1416 સુધીમાં, ફ્રાંસ) : પ્રસિદ્ધ ગૉથિક પોથીચિત્રકારો. પ્રસિદ્ધ ગૉથિક શિલ્પી આર્નોલ્ડ ફાન લિમ્બૂર્ગના ત્રણ પુત્રો પૉલ, હર્મેન અને જેહાનેકીન ગૉથિક લઘુચિત્રકલાના શ્રેષ્ઠ ચિત્રકારો ગણાય છે. ત્રણેય ભાઈઓ દરેક લઘુચિત્રમાં સાથે જ…

વધુ વાંચો >

લિયાદૉવ, ઍનાતોલી

લિયાદૉવ, ઍનાતોલી (જ. 11 મે 1855, સેંટ પીટર્સબર્ગ, રશિયા; અ. 28 ઑગસ્ટ 1914, સેંટ પીટર્સબર્ગ, રશિયા) : પ્રસિદ્ધ રશિયન સંગીતકાર અને સ્વરનિયોજક. પિતા રશિયન ઑપેરા સંગીત કંપનીના સંચાલક (conductor) હોવાથી બાળપણથી જ લિયાદૉવને સાંગીતિક વાતાવરણ મળ્યું. માત્ર સ્ટેજ-શો નહિ, પણ રિહર્સલ જોવાના મોકા પણ તેઓ છોડતા નહિ. આ ઉપરાંત રશિયન…

વધુ વાંચો >

લિયાપુનૉવ, સર્ગેઈ

લિયાપુનૉવ, સર્ગેઈ (જ. 30 નવેમ્બર 1859, યારોસ્લાવલા, રશિયા; અ. 8 નવેમ્બર 1924, પૅરિસ, ફ્રાંસ) : રશિયન સંગીતકાર અને સ્વરનિયોજક. વિદ્વાનો અને નિષ્ણાતોના પરિવારમાં લિયાપુનૉવ જન્મેલા. પિતા ખગોળશાસ્ત્રી હતા, અને મોટા ભાઈ ઍલેક્ઝાન્ડર એક પ્રમુખ રશિયન ગણિતશાસ્ત્રી હતા. નિઝ્નિનૉવ્ગૉરોડના સંગીતશાસ્ત્રીઓએ બાળ લિયાપુનૉવની પ્રતિભા પિછાણીને તેમને મૉસ્કો કૉન્ઝર્વેટરીમાં સંગીતના વિદ્યાર્થી તરીકે દાખલ…

વધુ વાંચો >

લિયોનાર્દો દ વિન્ચી

લિયોનાર્દો દ વિન્ચી (જ. 15 એપ્રિલ 1452, વિન્ચી, ટસ્કની, ઇટાલી; અ. 2 મે 1519, કલુ, ફ્રાન્સ) : વિશ્વપ્રસિદ્ધ રેનેસાં-ચિત્રકાર, યુગદ્રષ્ટા, વિચારક-ચિંતક, સૌન્દર્યજ્ઞ (aesthete), પ્રયોગશીલ ઇજનેર અને ઉડ્ડયનશાસ્ત્રી (aerodynamist). માત્ર બે જ કલાકાર એના સમકાલીન હરીફ હતા : માઇકલૅન્જેલો અને રફાયેલ. પોતાની બહુમુખી પ્રતિભાને કારણે લિયોનાર્દો ‘યુનિવર્સલ મૅન’ તરીકે સર્વસ્વીકૃતિ પામ્યો…

વધુ વાંચો >

લિસિટ્ઝ્કી, એલ (Lissitzky, El)

લિસિટ્ઝ્કી, એલ (Lissitzky, El) (જ. 10 નવેમ્બર 1890, સ્મૉલૅન્સ્ક, રશિયા; અ. 1941, મૉસ્કો, રશિયા) : મૂળ નામ લેઝર માર્કોવિચ લિસિટ્ઝ્કી (Lazar Markovich Lissitzky). આધુનિક રશિયન ચિત્રકાર, ડિઝાઇનર અને ટાઇપોગ્રાફર (અવનવા ઘાટના અક્ષરો સર્જનાર). રશિયન અમૂર્ત ચિત્રકલાના પ્રસ્થાપકોમાંનો એક. ટાઇપોગ્રાફી, જાહેરાતકલા અને પ્રદર્શનકલા(exhibition design) ક્ષેત્રે તે રશિયામાં મુખ્ય ચીલો પાડનારો બન્યો.…

વધુ વાંચો >