૧૮.૨૮
લુસાકા (શહેર)થી લૂસ ક્લેર બૂથ
લૂર્યા, સાલ્વેડોર
લૂર્યા, સાલ્વેડોર (જ. 13 ઑગસ્ટ 1912, ટોરિનો, ઇટાલી; અ. 1991) : સન 1969ના મૅક્સ ડેલ્બ્રુક અને ઇફેડ હર્શે સાથેના નોબેલ પારિતોષિકના સહવિજેતા. તેમને વિષાણુઓના પુનરુત્તારણ(replication)ની ક્રિયાપ્રવિધિ તથા જનીની બંધારણ અંગેની શોધ અંગે આ સન્માન પ્રાપ્ત થયું છે. સન 1929માં તેમણે તબીબી શિક્ષણ મેળવવાની ક્રિયા ટોરિનો યુનિવર્સિટીમાં શરૂ કરી અને સન…
વધુ વાંચો >લૂસ, ક્લેર બૂથ
લૂસ, ક્લેર બૂથ (જ. 10 એપ્રિલ 1903, ન્યૂયૉર્ક; અ. 1987, ન્યૂયૉર્ક) : અમેરિકન મહિલા-નાટ્યકાર, પત્રકાર તથા રાજકારણી અને ઉચ્ચ સરકારી અધિકારી. ગાર્ડન સિટી અને ટેરીટાઉનમાં ઘેર બેઠાં શિક્ષકોની દેખરેખ હેઠળ શિક્ષણ મેળવ્યું. ‘વોગ’ અને ‘વૅનિટી ફેર’ નામનાં સામયિકોનાં તેઓ અનુક્રમે સહતંત્રી અને તંત્રી હતાં. જ્યૉર્જ ટટલ બ્રોકૉ સાથે લગ્નવિચ્છેદ થયા…
વધુ વાંચો >લુસાકા (શહેર)
લુસાકા (શહેર) : આફ્રિકા ખંડના ઝામ્બિયા દેશના રાજ્ય લુસાકાનું પાટનગર અને મોટામાં મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : 15° 25´ દ. અ. અને 28° 17´ પૂ. રે.. તે મધ્ય-દક્ષિણ ઝામ્બિયામાં સમુદ્રસપાટીથી આશરે 1,280 મીટરની ઊંચાઈએ આવેલા, ચૂનાખડકોથી બનેલા ઉચ્ચપ્રદેશ પર વસેલું છે. અહીંનું જાન્યુઆરી અને જુલાઈનું તાપમાન 21° સે. અને 16°…
વધુ વાંચો >લુહાર, ચીમનલાલ મૂળજીભાઈ
લુહાર, ચીમનલાલ મૂળજીભાઈ (જ. 1901; અ. 1948) : છબિકાર અને દિગ્દર્શક. મૂક અને સવાક્ ચલચિત્રોના વિકાસમાં મહત્વનું યોગદાન આપનાર ચીમનલાલ લુહાર રસાયણશાસ્ત્રના વિષય સાથે સ્નાતક થઈને ચલચિત્રક્ષેત્રે પ્રવેશ્યા હતા. એ પહેલાં તેઓ ચિત્રકલા, તસવીરકલા, લિથોગ્રાફી, ચલચિત્રો વગેરે વિષયો પર ગુજરાતી સામયિકોમાં અભ્યાસપૂર્ણ લેખો લખી ચૂક્યા હતા. મોટાભાગના તેમના લેખો 1923થી…
વધુ વાંચો >લુહાર ત્રિભોવનદાસ પુરુષોત્તમદાસ
લુહાર ત્રિભોવનદાસ પુરુષોત્તમદાસ : જુઓ સુન્દરમ્.
વધુ વાંચો >લુંગલે
લુંગલે : મિઝોરમ રાજ્યના મધ્યભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. તે 23° 00´ ઉ. અ. અને 92° 45´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 4,538 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે અને દક્ષિણે અનુક્રમે રાજ્યના ઐઝવાલ અને છિમ્તુઇપુઈ જિલ્લા તથા પૂર્વ અને પશ્ચિમે અનુક્રમે મ્યાનમારની ચિન ટેકરીઓ અને…
વધુ વાંચો >લુંડક્વિસ્ત આર્તુર
લુંડક્વિસ્ત આર્તુર (જ. 3 માર્ચ 1906, ઑદર્લુંગા, સ્વીડન; અ. 1991) : સ્વીડિશ કવિ, નવલકથાકાર અને વિવેચક. વીસમી સદીના ત્રીજા દશકના ફેમ ઊંગા – પાંચ યુવાનોની ટોળીમાંના એક એવા આર્તુરે પ્રાણવાદી (vitalist) ચળવળની અગ્રિમ હરોળના નેતા તરીકે મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. માણસની ભાવાવેશતા તથા સાહજિકતા જેવી જન્મજાત વૃત્તિઓને આદર્શ તરીકે સ્થાપીને…
વધુ વાંચો >લુંડીનો ટાપુ (Lundy Island)
લુંડીનો ટાપુ (Lundy Island) : યુ.કે.માં ડેવનશાયરના ઉત્તર કિનારાથી થોડે દૂર બ્રિસ્ટલની ખાડીમાં આવેલો ટાપુ. ભૌગોલિક સ્થાન : 51° 10´ ઉ. અ. અને 4° 40´ પ. રે. તે ઇલ્ફ્રાકૉમ્બેથી પશ્ચિમ તરફ આશરે 39 કિમી.ને અંતરે તથા હાર્ટલૅન્ડ પૉઇન્ટથી ઉત્તર તરફ આશરે 19 કિમી. અંતરે આવેલો છે. તેની લંબાઈ 4 કિમી.…
વધુ વાંચો >લુંબિની
લુંબિની : ભગવાન બુદ્ધનું જન્મસ્થળ. નેપાળમાં આવેલું આ સ્થળ હાલ રુમ્મનદેઈ તરીકે ઓળખાય છે. તે રુપાદેઈ તરીકે પણ જાણીતું છે. નેપાળની સરહદે કપિલવસ્તુથી પૂર્વમાં 10 માઈલ દૂર આ સ્થળ આવેલું છે. બુદ્ધની માતા માયાદેવી ગર્ભવતી હતાં ત્યારે પોતાને પિયર જવા નીકળ્યાં. કપિલવસ્તુથી દેવદહનગર એ બે નગરોની વચ્ચે લુંબિની નામનું ગામ…
વધુ વાંચો >લૂઇસ, ક્લાઇવ સ્ટેપલ્સ
લૂઇસ, ક્લાઇવ સ્ટેપલ્સ (જ. 29 નવેમ્બર 1898, બેલફાસ્ટ, ઉત્તર આયર્લૅન્ડ; અ. 22 નવેમ્બર 1963) : નવલકથાકાર, વિવેચક અને નીતિવાદી. ઑક્સફર્ડની યુનિવર્સિટી કૉલેજમાંથી અંગ્રેજી અને માનવવિદ્યામાં ઉપાધિ મેળવી. પહેલા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન લશ્કરમાં ભરતી થયેલા, જે દરમિયાન ઘાયલ થયેલા. 1925થી 1954 સુધી ઑક્સફર્ડની મૅગ્ડેલિન કૉલેજમાં ફેલો તરીકે ફરજ બજાવ્યા પછી 1954માં કેમ્બ્રિજ…
વધુ વાંચો >લૂઇસ, (હૅરી) સિંકલેર
લૂઇસ, (હૅરી) સિંકલેર (જ. 7 ફેબ્રુઆરી 1885, સૉક સેન્ટર, મિનેસોટા, યુ.એસ.; અ. 10 જાન્યુઆરી 1951, રોમ નજીક) : અમેરિકન સાહિત્યકાર. 1930નું સાહિત્ય માટેનું નોબેલ પારિતોષિક મેળવનાર પ્રથમ અમેરિકન નવલકથાકાર. શિક્ષણ યેલ યુનિવર્સિટીમાં. ત્યાંથી 1907માં સ્નાતકની ઉપાધિ મેળવી. અભ્યાસ દરમિયાન અપ્ટન સિંકલેરના ન્યૂ જર્સીવાળા સમાજવાદી પ્રયોગમાં ‘હેલિકૉન હોમ કૉલોની’માં તેઓ પ્રત્યક્ષ…
વધુ વાંચો >લૂઇસ, સેસિલ ડે
લૂઇસ, સેસિલ ડે (જ. 27 એપ્રિલ 1904, બેલિનટબર, આયર્લૅન્ડ; અ. 22 મે 1972) : બ્રિટનના રાજકવિ. તેમણે ઇંગ્લૅન્ડમાં ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીમાં શિક્ષણ લીધું હતું. રાજકવિ તરીકેની નિયુક્તિ પૂર્વેની તેમની કારકિર્દીમાં કાવ્યલેખનનો, વર્જિલ અને વાલેરીની કૃતિઓના અનુવાદનો, યુનિવર્સિટી-પ્રાધ્યાપક તરીકે અધ્યાપન તેમજ ‘નિકલસ બ્લૅક’ના ઉપનામથી રહસ્યકથાનું લેખન જેવી વિવિધ પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થતો હતો.…
વધુ વાંચો >