ખંડ ૧૪

ભૂમક (અંદાજે ઈ.સ.ની પહેલી સદી) : પશ્ચિમ ભારતનો ક્ષહરાત વંશનો ઈસુની પહેલી સદીનો રાજા. ઈસુના આરંભનાં વર્ષોમાં પશ્ચિમ ભારત તથા ઉત્તર–દક્ષિણને જોડતા કેટલાક ભાગોમાં શક જાતિના ક્ષત્રપ રાજાઓની આણ પ્રવર્તતી હતી. ભૂમકને લગતી માહિતી માત્ર એના સિક્કાઓમાંથી જ મળે છે. સિક્કાઓમાં એને એક જગ્યાએ ‘છત્રપછહરાત’ તરીકે જ્યારે બીજી જગ્યાએ ‘ક્ષહરાતક્ષત્રપ’…

ભૂમિમિત્ર : મગધનો કણ્વવંશનો રાજા. ઈ. પૂ. 75માં વસુદેવ નામના અમાત્યે તેના માલિક દેવભૂમિને મારી નંખાવીને મગધમાં નવો વંશ સ્થાપ્યો. તે વંશ તેના ગોત્ર પરથી કણ્વ કે કણ્વાયન તરીકે જાણીતો થયો. આ વંશમાં વસુદેવ, ભૂમિમિત્ર, નારાયણ અને સુશાર્મણ નામે રાજા થઈ ગયા. પુરાણોમાં જણાવ્યા મુજબ આ વંશને આંધ્રોએ ફગાવી દીધો…