જ્યોતેન પ્ર. વ્યાસ

એસ્કર : હિમશિલાના અંત:પ્રવાહ સાથે ઘસડાઈ આવેલ જાડી રેતી, કંકર વગેરેના નિક્ષેપથી બનેલા ખડકોવાળી, સાંકડી, વાંકીચૂકી ટેકરી. તે 3 કે 5 મીટરથી માંડીને 10 કે 12 મીટરથી ઊંચી હોય છે. આ શબ્દ આયરિશ ભાષાનો છે અને આયર્લૅન્ડમાં આવેલી આ પ્રકારની ટેકરીઓ ઉપરથી અન્ય આવી ટેકરીઓ એસ્કર તરીકે ઓળખાય છે. આવી…

કારાકુમ (તુર્કમેનિસ્તાન) : તુર્કમેનિસ્તાનમાં આમુદરિયા નદીની ‘કારાકુમ’ નહેરના નામ ઉપરથી ઓળખાતો પ્રદેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : 460 49′ ઉ. અ. અને 790 33′ પૂ. રે.. અહીંનું મહત્તમ તાપમાન 500 સે. જેટલું નોંધાયેલું છે. અગાઉના યુએસએસઆરનું તે ઘટકરાજ્ય હતું. ઈરાન અને અફઘાન રાષ્ટ્રોની ઉત્તર સરહદે યુરલ પર્વત તેમજ કાસ્પિયન સમુદ્ર અને આમુદરિયા…

કાર્પેથિયન હારમાળા : મધ્ય યુરોપના સ્લોવેકિયા, પોલૅન્ડ, યુક્રેન, મોલ્દોવા અને રુમાનિયામાંથી પસાર થતી અર્ધચન્દ્રાકાર હારમાળા. ભૌ. સ્થાન : તે 480 00’ ઉ. અ. અને 240 00’ પૂ.રે.ની આજુબાજુ વિસ્તરેલી છે, તેની લંબાઈ 1450 કિમી. જેટલી છે. તેની ઉત્તરે સ્લોવેકિયા અને પોલૅન્ડની સીમા પર મધ્ય ટાટ્રા હારમાળા આવેલી છે. કાર્પેથિયન પર્વતમાળામાંથી…