ટૉક્સાફિન : કૅમ્ફિનના ક્લોરિનીકરણ દ્વારા મેળવાતું ઘટ્ટ, પીળાશ પડતું કાર્બનિક પદાર્થોનું અર્ધઘન મિશ્રણ. (કૅમ્ફિન ટર્પેન્ટાઇનમાંથી મેળવાય છે.) ટૉક્સાફિનમાં લગભગ 68 % ક્લોરિન હોય છે. તે પાણીમાં અદ્રાવ્ય પરંતુ કેટલાંક કાર્બનિક દ્રાવકોમાં અતિદ્રાવ્ય છે. ટૉક્સાફિન જંતુઘ્ન તરીકે વપરાય છે. પ્રકાશ, ઉષ્મા અથવા પ્રબળ આલ્કલીની હાજરીમાં તેનું વિઘટન થતાં તેમાંથી હાઇડ્રોજન ક્લોરાઇડ નીકળે છે, જેથી તેની જંતુઘ્ન તરીકેની અસરકારકતા ઘટી જાય છે.
કૅમ્ફિન તથા પાઇનીનના મિશ્રણ ઉપર ક્લોરિનની પ્રક્રિયા કરવાથી સ્ટ્રૉબેન નામનું પ્રવાહી બને છે. અને તે ટૉક્સાફિન જેવું જ જંતુઘ્ન છે. જંતુઓની મોટી સંખ્યા માટે આ બંને વિષાળુ છે અને મુખ્યત્વે કપાસ તથા બીજા પાક ઉપર થતાં જંતુના નાશ માટે તે અસરકારક છે.
જ. પો. ત્રિવેદી