રિટ્ચી, એન. ઇઝાબેલા (જ. 1837, લંડન, યુ.કે.; અ. 1919) : અંગ્રેજ નવલકથાકાર અને ચરિત્રકાર. વિલિયમ મૅકપિસ થૅકરેનાં સૌથી મોટાં પુત્રી. તેમની સાવકી ભત્રીજી વર્જિનિયા વૂલ્ફના સર્જન પર તેમણે લખેલી પ્રભાવવાદી (impressionistic) નવલકથાઓની મોટી અસર છે. વર્જિનિયાની ‘નાઇટ ઍન્ડ ડે’માં આવતા ‘મિસિસ હિલબેરી’નું પાત્ર રિટ્ચી પરથી લેવાયું છે. રિટ્ચીનાં માતા અસ્થિર મગજનાં હોવાથી માનસિક રોગીઓની ઇસ્પિતાલમાં સારવાર માટે રાખવામાં આવેલાં, તેથી રિટ્ચીનો ઉછેર પૅરિસમાં દાદાદાદી સાથે થયેલો. પાછળથી તેમને લંડનના ઘરમાં થૅકરે સાથે રહેવાનું થયેલું. તેમની પ્રથમ નવલકથા ‘ધ સ્ટોરી ઑવ્ ઇલિઝાબેથ’(1863)ની પાર્શ્ર્વભૂમિ પૅરિસ છે. ‘ઓલ્ડ કેન્સિંગ્ટન’ (1873) અને ‘મિસિસ ડાયમંડ’ (1885) નવલકથાઓ આજે પણ વંચાય છે. 1877માં તેમણે ઇન્ડિયા ઑફિસમાં સનદી અધિકારી તરીકે સેવા આપતા પોતાના ભત્રીજા રિચમંડ રિટ્ચી સાથે લગ્ન કરેલું. તેમનાં બે સંતાનો હતાં. જોકે તેમની નવલકથાઓની પ્રશંસા વર્જિનિયા અને અન્ય નવલકથાકારોએ કરી છે; પરંતુ સાહિત્યકાર તરીકે તેમણે લખેલાં જીવનચરિત્રોથી તેઓ વિશેષ જાણીતાં છે. ‘રેકર્ડ્ઝ ઑવ્ ટેનિસન’, ‘રસ્કિન ઍન્ડ રૉબર્ટ ઍન્ડ ઇલિઝાબેથ બ્રાઉનિંગ’ (1892) અને ‘ચૅપ્ટર્સ ફ્રૉમ સમ મેમોઇર્સ’ (1894) તેમનાં લખેલાં નોંધપાત્ર જીવનચરિત્રો છે. પોતાના પિતા થૅકરે માટેની, 13 ભાગમાં પ્રસરતી ‘બાયોગ્રાફિકલ એડિશન’(1894–98)ના પ્રત્યેક ભાગ માટે તેમણે પ્રસ્તાવના લખી છે. 1981માં વિનિફ્રેડ જીરિને રિટ્ચીનું જીવનચરિત્ર લખ્યું છે.
વિ. પ્ર. ત્રિવેદી