Sculpture

માટીનાં પકવેલાં શિલ્પો અને આકૃતિઓ : માટીમાંથી શિલ્પો અને આકૃતિઓ (figurines) બનાવી પકવવાની કલા, અંગ્રેજીમાં તેને ટેરાકોટા કહે છે. જૂના વખતમાં માટી ઘાટ ઘડવા માટે વપરાતી. તે સુલભ હતી, માટે નહિ, પણ તેનાથી ઘાટ ઘડવાનું વધારે સરળ હતું માટે. આથી સામાન્ય માણસની નવા ઘાટ ઘડવાની વૃત્તિ કંઈક અંશે સંતોષાતી. તેમાંથી…

મિથુન-શિલ્પો : ભોગવૃત્તિ અને કામવાસનાને સૌંદર્યમંડિત કરતાં શિલ્પસર્જનો. સ્ત્રીપુરુષનો સંભોગ કામ અને મોક્ષના પ્રતીકરૂપ મનાય છે. મોહેં-જો-દડોમાંથી મળી આવેલી મુદ્રાઓમાં વનદેવતા, માતૃકાની આકૃતિઓ ધ્યાન ખેંચે તેવી છે. ભૂમધ્ય સમુદ્રથી ગંગાની ખીણના અને પૂર્વના સમગ્ર પ્રદેશ તરફ નજર નાંખતાં ફળદ્રૂપતાનો એકસરખો વારસો જણાય છે. શિવલિંગોનાં આકારો અને સ્વરૂપો સિંધુ સંસ્કૃતિમાંથી પ્રાપ્ત…

મિસ્ત્રી, ત્રિકમલાલ જીવણલાલ (જ. 1 ઑગસ્ટ 1939, ઘોડાસર, તા. મહેમદાવાદ, જિ. ખેડા) : ગુજરાતના જાણીતા કાષ્ઠશિલ્પી. સુથારી કામના કસબી પરિવારમાં જન્મ. પિતા એક જમાનામાં ઘોડાસર રાજ્યનું રાચરચીલું બનાવતા. પિતાનો કલાવારસો પુત્ર ત્રિકમલાલને ગળથૂથીમાંથી જ મળેલો. કલાની તાલીમ લેવા તેમના પિતાએ તેમને વડોદરામાં સોમનાથભાઈ મેવાડાને ત્યાં મોકલ્યા. ત્યારબાદ તેઓ પંચમહાલ જિલ્લાના…

મિસ્ત્રી, ધ્રુવ (જ. 1957, કંજરી, ગુજરાત) : આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિપ્રાપ્ત ગુજરાતી શિલ્પી. વડોદરાની મ. સ. યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સમાંથી શિલ્પકલામાં 1979માં સ્નાતક અને 1981માં અનુસ્નાતક થયા. આ પછી બ્રિટિશ કાઉન્સિલ સ્કૉલરશિપ મળતાં બ્રિટન જઈ લંડનની રૉયલ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટ્સમાંથી 1983માં શિલ્પકલામાં અનુસ્નાતકની પદવી મેળવી. 1984 અને ’85 દરમિયાન તેઓ કેમ્બ્રિજની…

મુખરજી, મૃણાલિની (જ. 1949, મુંબઈ) : આધુનિક ભારતીય મહિલા-શિલ્પી; પ્રસિદ્ધ ચિત્રકારો બિનોદબિહારી મુખરજી તથા લીલા મુખરજીનાં પુત્રી. 1965થી 1972 સુધી વડોદરાની મ. સ. યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સમાં અભ્યાસ કરી પ્રો. કે. જી. સુબ્રમણ્યનના માર્ગદર્શન હેઠળ ભીંતચિત્રનો પોસ્ટ-ડિપ્લોમા મેળવ્યો. અભ્યાસકાળ દરમિયાન જ મૃણાલિનીએ સૂતર, કંતાન, શણ અને નેતર જેવા વાનસ્પતિક…