Painting

મીરો, જોન (જ. 20 એપ્રિલ 1893, આધુનિક બાર્સિલોના, સ્પેન; અ. 25 ડિસેમ્બર 1983, મર્જોસ્કા, સ્પેન) : સ્પૅનિશ પરાવાસ્તવવાદી (Surrealist) ચિત્રકાર. કારકિર્દીનો પ્રારંભ કર્યો કારકુન તરીકે, પણ તેમાં નિષ્ફળતા મળી. તે પછી તેમણે પૅરિસ તથા બાર્સિલોનાની કલાશાળામાં અને કૅલી અકાદમીમાં તાલીમ લીધી. 1920 દરમિયાન તેઓ પરાવાસ્તવવાદના સંપર્કમાં આવ્યા અને એ શૈલીના…

મુખરજી, વિનોદવિહારી (જ. 7 ફેબ્રુઆરી 1904, બેહલા, પશ્ચિમ બંગાળ; અ. 11 નવેમ્બર 1980, દિલ્હી) : બંગાળ શૈલીના કલાકાર. બંગાળી કુટુંબમાં જન્મ અને ઉછેર. બચપણ બીમારીઓમાં વીત્યું. 1917માં શાંતિનિકેતન આવ્યા અને 1919માં અહીં કલાનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો; થોડા જ વખતમાં કલા ગુરુ નંદલાલ બોઝના પટ્ટશિષ્ય બની શક્યા. અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી…

મુખરજી, શૈલજ (જ. 2 નવેમ્બર 1907, કૉલકાતા; અ. 5 ઑક્ટોબર 1960, દિલ્હી) : બંગાળ શૈલીના ચિત્રકાર. બંગાળી કુટુંબમાં જન્મ અને કોલકાતા તથા બર્દવાનમાં ઉછેર તથા મૅટ્રિક સુધીનું શિક્ષણ. 1928માં તે ‘કલકત્તા સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટ’માં દાખલ થયા અને 1934માં અહીંથી ડિપ્લોમા મેળવ્યા બાદ ઇમ્પીરિયલ ટોબૅકો કંપનીમાં થોડાં વર્ષ કલાનિર્દેશક તરીકે કામ…

મુઘલ ચિત્રકલા : જુઓ ચિત્રકલા

મુનુસ્વામી, એલ. (જ. 1927, ચેન્નાઈ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. શિલ્પી અને ચિત્રકાર દેવીપ્રસાદ રાયચૌધરીની દોરવણી નીચે અભ્યાસ કરીને 1953માં ચેન્નાઈની ‘ગવર્નમેન્ટ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટ્સ ઍન્ડ ક્રાફ્ટ’માંથી ચિત્રકલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. 1956–57માં તેમને ભારત સરકાર તરફથી ‘કલ્ચરલ સ્કૉલરશિપ ફૉર રિસર્ચ ઇન પેઇન્ટિંગ’ મળી. 1958માં તે ચેન્નાઈની ‘ગવર્નમેન્ટ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટ્સ ઍન્ડ ક્રાફ્ટ’માં…

મુરલીધરન, કે. (જ. 1954, ચેન્નાઈ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. ચેન્નાઈ ખાતેની ગવર્નમેન્ટ કૉલેજ ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સ ઍન્ડ ક્રાફ્ટ્સમાંથી 1976માં ચિત્રકલાનો પોસ્ટ-ડિપ્લોમા મેળવ્યો. આ પછી બૅંગાલુરુ, ચેન્નાઈ, દિલ્હી અને મુંબઈમાં પોતાની કલાનાં વૈયક્તિક પ્રદર્શનો કર્યાં. કૉલકાતાની એકૅડેમી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ્સ ખાતે સમૂહ પ્રદર્શનમાં ભાગ લીધો. ચિત્રકલા પરિષદે અને ચેન્નાઈ ખાતેની તામિલનાડુ…

મુર્ડિયા, કિરણ (જ. 1951, ઉદયપુર, રાજસ્થાન) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. 1972માં ઉદયપુર યુનિવર્સિટીમાંથી ચિત્રકલાના વિષય સાથે અનુસ્નાતક કક્ષાની ડિગ્રી મેળવી. એ પછી જયપુર અને દિલ્હીમાં પોતાની કલાનાં વૈયક્તિક પ્રદર્શનો યોજ્યાં તથા ઉદયપુર, મુંબઈ, દિલ્હી, ચંડીગઢ, અમદાવાદ અને ચેન્નાઈ ખાતે સમૂહ પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો. ચિત્રકલા માટે રાજસ્થાન લલિત કલા અકાદમી તથા…

મુંક, એડ્વર્ડ (Munch, Edward) (જ. 12 ડિસેમ્બર 1863, લૉટન, નૉર્વે; અ. 23 જાન્યુઆરી 1944, એકેલી, ન્યૂ ઑસ્લો) : નૉર્વેના ચિત્રકાર. ઑસ્લોમાં અભ્યાસ. પ્રારંભિક ચિત્રકામ પર તેમના મિત્ર ક્રિશ્ચિયન ક્રૉગની અસર પડી હતી. તેમાં સામાજિક વાસ્તવિકતાનું પ્રતિબિંબ હતું. પૅરિસ અને બર્લિનનાં સામયિકોમાં તેમની મુદ્રણક્ષમ કલા (graphics) વધુ જાણીતી થયેલી. જર્મન અભિવ્યક્તિવાદની…

મૂરીલ્યો, બાર્થોલો મ એસ્ટેબાન (જ. 1617, સેવિલ, સ્પેન; અ. 1682, કાર્ડિઝ, સ્પેન) : સ્પેનના પ્રસિદ્ધ બરોક ચિત્રકાર. 1645માં તેમણે સાન ફ્રાન્સિસ્કો કૉન્વેન્ટ માટે 11 નોંધપાત્ર ચિત્રો તૈયાર કર્યાં અને તેનાથી તે ખ્યાતિ પામ્યા. 1660માં તેમણે ‘એકૅડેમી ઑવ્ સેવિલ’ની સ્થાપના કરી અને તે સંસ્થાના તે પ્રથમ અધ્યક્ષ બન્યા. કારાવાજિયોની શૈલીમાં ચિત્રાલેખન…

મૅકકૉનલ, કિમ (જ. 1946 ઓક્લહૉમા, યુ.એસ.) : આધુનિક અમેરિકન ચિત્રકાર. સૅન ડિયેગોમાં યુનિવર્સિટી ઑવ્ કૅલિફૉર્નિયામાં ચિત્રકલાનો અભ્યાસ કર્યો. અહીં તેમનો ઘનિષ્ઠ પરિચય કલાવિવેચક એમી ગોલ્ડિન તથા ચિત્રકાર મિરિયમ શૅપિરો સાથે થયો, જે તેમની કલાકારકિર્દી માટે નિર્ણાયક બની રહ્યો. પૌરસ્ત્ય ગાલીચા અને વસ્ત્રો પરની ભાતના ગોલ્ડિને કરેલાં બૌદ્ધિક અને આધ્યાત્મિક અર્થઘટનોથી…