Geology

પિલો સંરચના : બેઝિક બંધારણવાળા કેટલાક ખડકો (ખાસ કરીને સ્પિલાઇટ) દ્વારા રજૂ થતી વિશિષ્ટ સંરચના. આ સંરચના ઊપસેલા તકિયા કે ભરેલા કોથળાઓની માફક ગોળાકાર સ્વરૂપોમાં તૈયાર થતી હોય છે. આવાં તકિયા-સ્વરૂપો એકબીજાની ઉપર તરફ ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં એવી રીતે ગોઠવાયેલાં દેખાય છે કે એક તકિયાનો ઊપસેલો ભાગ બીજા તકિયાની કિનારીના ખાડાવાળા…

પેન્જિયા : ભૂસ્તરીય કાળમાં અગાઉ અસ્તિત્વ ધરાવતો ઉત્તર ગોળાર્ધસ્થિત બધા જ ખંડોથી બનેલો વિશાળ ભૂમિસમૂહ. લોરેશિયા અને ગાડવાના ખંડો ભેગા હતા ત્યારનો તે એકમાત્ર વિશાળ તર્કમાન્ય ભૂમિસમૂહ છે. તેમાંથી વિભાગીકરણ થઈને વર્તમાન ખંડોની ગોઠવણી થયેલી છે. વૅગનર-સૂચિત ખંડીય પ્રવહન થયું તે અગાઉ પેન્જિયાના નામથી ઓળખાતા સંયુક્ત ભૂમિસમૂહનું અસ્તિત્વ હતું. પેન્જિયાનું…

પેરિક્યુટિન : મેક્સિકોમાં આવેલો જ્વાળામુખી પર્વત. પશ્ચિમ ગોળાર્ધમાં છેલ્લે છેલ્લે પ્રસ્ફોટ પામી તૈયાર થયેલો જ્વાળામુખી. નૈર્ઋત્ય મેક્સિકોના ઉરુઅપન (Uruapan) શહેર નજીક તે આવેલો છે. જ્વાળામુખીના પ્રસ્ફોટની ક્રિયાથી નાશ પામેલા પેરિક્યુટિન નામના ગામ પરથી તેને પ્રસ્તુત નામ અપાયેલું છે. 1943ના ફેબ્રુઆરીની 20મી તારીખે આ ગામના એક મકાઈના ખેતરની ફાટમાંથી આ જ્વાળામુખીનું…