Geography

મર્કેટર, જેરાર્ડસ (જ. 3 માર્ચ 1512, રૂપેલમૉન્ડે, ફ્લૅન્ડર્સ; અ. 2 ડિસેમ્બર 1594) : ખ્યાતનામ ભૂગોળશાસ્ત્રી. તેમણે લૂવેન યુનિવર્સિટીમાં વિશ્વરચના-વિજ્ઞાની ગામા ફિરિસિયસ (Gamma Phyrisius) સાથે ગણિતશાસ્ત્ર, ખગોળવિજ્ઞાન તથા વિશ્વરચના(cosmography)નો અભ્યાસ કર્યો. જાતજાતનાં ઉપકરણો બનાવવાનો તથા મોજણીદાર (surveyor) તરીકેનો અનુભવ મેળવ્યો. લૂવેનમાં વૈજ્ઞાનિક ઉપકરણો બનાવવાનો વ્યવસાય કર્યો. એમની શરૂઆતની સફળતાને કારણે મર્કેટર…

મલાક્કા (મલેકા) : મલેશિયાનું રાજ્ય તથા તે જ નામ ધરાવતું શહેર અને પાટનગર. તે હવે ‘મલેકા’ નામથી ઓળખાય છે. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 2° 12´ ઉ. અ. અને 102° 15´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 1,700 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તે અગ્નિ એશિયામાં મલય દ્વીપકલ્પના નૈર્ઋત્ય કિનારે મલાક્કાની સામુદ્રધુની નજીક…

મલાક્કા(મલેકા)ની સામુદ્રધુની : અગ્નિ એશિયાના મલય દ્વીપકલ્પ અને સુમાત્રાના ટાપુ વચ્ચે આવેલી સાંકડી સામુદ્રધુની. તે હિન્દી મહાસાગર અને દક્ષિણ ચીની સમુદ્રને જોડે છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 2° 30´ ઉ. અ. અને 101° 20´ પૂ. રે. આ સામુદ્રધુની 2°થી 5° ઉ. અ. વચ્ચે આશરે 800 કિમી. લંબાઈમાં વાયવ્ય-અગ્નિ દિશામાં વિસ્તરેલી છે.…

મસ્કત : ઓમાનનું પાટનગર. તે ઓમાનના ઈશાન કાંઠે ઓમાનના અખાત પર આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 23° 35´ ઉ. અ. અને 58° 25´ પૂ. રે. 1970 સુધી મસ્કત અને ઓમાન એકબીજાના પર્યાય ગણાતા હતા. તે જ્વાળામુખી પર્વતોથી કમાન-આકારમાં ઘેરાયેલું છે, માત્ર તેના દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભાગ તરફ અખાત સાથે સડક…

મહાનદી : ઓરિસા રાજ્યની મુખ્ય નદી. આ નદી મોટી હોવાથી તેનું નામ મહાનદી પડેલું છે. તેની કુલ લંબાઈ 896 કિમી. જેટલી છે. તેનો સ્રાવ-વિસ્તાર 1,32,100 ચોકિમી. જેટલો છે. ભારતીય ઉપખંડની વધુ પ્રમાણમાં કાંપનિક્ષેપ કરતી નદીઓ પૈકીની તે એક ગણાય છે. તે મધ્યપ્રદેશના બસ્તર જિલ્લાની ટેકરીઓમાંથી નીકળે છે. એના મૂળના ભાગે…