Geography
મલ્કાનગિરિ
મલ્કાનગિરિ : ઓરિસાના છેક નૈર્ઋત્ય ભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. તે 18° 15´ ઉ. અ. અને 82° 00´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 6,115 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તર અને ઈશાનમાં રાજ્યનો કોરાપુટ જિલ્લો; પૂર્વ, અગ્નિ અને દક્ષિણ તરફ આંધ્રના પૂર્વ ગોદાવરી અને વિશાખાપટનમ્ જિલ્લા…
વધુ વાંચો >મસૂદી (અલ-મસૂદી)
મસૂદી (અલ-મસૂદી) (જ. આશરે 899, બગદાદ; અ. અલ-કુસાત, ઇજિપ્ત) : ભૂગોળ અને ઇતિહાસના અગ્રણી લેખક. આખું નામ અબુલ હસન અલી ઇબ્ન અલ-હુસૈન અલ-મસૂદી. તેઓ પયગંબર સાહેબ(સ. અ. વ.)ના મહાન સહાબી હજરત અબ્દુલ્લા ઇબ્ન મસૂદના વંશજ હતા; તેથી તેઓ મસૂદી કહેવાય છે. તેમણે ભરયુવાનીમાં પ્રવાસ ખેડવાની શરૂઆત કરી હતી. સૌથી પહેલાં…
વધુ વાંચો >મસૂરી
મસૂરી : ઉત્તર પ્રદેશના દહેરાદૂન જિલ્લામાં આવેલું ગિરિમથક. ભૌગોલિક સ્થાન : 30° 30´ ઉ. અ. અને 78° 08´ પૂ. રે. તે સમુદ્રસપાટીથી 2,005 મીટરની ઊંચાઈએ આવેલું છે. દહેરાદૂનથી ઉત્તર તરફ 35 કિમીને અંતરે મસૂરી હારમાળાની ઘોડાનાળ આકારની તળેટી-ટેકરીઓ (foot-hills) પર તે વસેલું છે. તળેટી-ટેકરીઓથી થોડેક દૂર દક્ષિણ ભાગમાંથી ગંગા નદી…
વધુ વાંચો >મસ્કત
મસ્કત : ઓમાનનું પાટનગર. તે ઓમાનના ઈશાન કાંઠે ઓમાનના અખાત પર આવેલું છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 23° 35´ ઉ. અ. અને 58° 25´ પૂ. રે. 1970 સુધી મસ્કત અને ઓમાન એકબીજાના પર્યાય ગણાતા હતા. તે જ્વાળામુખી પર્વતોથી કમાન-આકારમાં ઘેરાયેલું છે, માત્ર તેના દક્ષિણ અને પશ્ચિમ ભાગ તરફ અખાત સાથે સડક…
વધુ વાંચો >મહાનદી
મહાનદી : ઓરિસા રાજ્યની મુખ્ય નદી. આ નદી મોટી હોવાથી તેનું નામ મહાનદી પડેલું છે. તેની કુલ લંબાઈ 896 કિમી. જેટલી છે. તેનો સ્રાવ-વિસ્તાર 1,32,100 ચોકિમી. જેટલો છે. ભારતીય ઉપખંડની વધુ પ્રમાણમાં કાંપનિક્ષેપ કરતી નદીઓ પૈકીની તે એક ગણાય છે. તે મધ્યપ્રદેશના બસ્તર જિલ્લાની ટેકરીઓમાંથી નીકળે છે. એના મૂળના ભાગે…
વધુ વાંચો >મહાબલિપુરમ્ (મમલાપુરમ્)
મહાબલિપુરમ્ (મમલાપુરમ્) : ચેન્નઈથી દક્ષિણે આવેલું ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતું નગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 12o 37´ ઉ. અ. અને 80o 12´ પૂ. રે. તે દક્ષિણ ભારતમાં તામિલનાડુ રાજ્યના ચિંગલીપુટ (હવે ચેંગાઈ અન્ના) જિલ્લામાં બંગાળના ઉપસાગરનાં કિનારે આવેલું છે. અહીં આવેલું ધર્મસ્થાનક ‘મમલા’ ઉપનામથી જાણીતા 7મી સદીના હિન્દુ પલ્લવ રાજા નૃસિંહવર્મને સ્થાપેલું.…
વધુ વાંચો >મહાબળેશ્વર
મહાબળેશ્વર : મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં આવેલું ગિરિમથક તથા વિહારધામ. ભૌગોલિક સ્થાન : 17o 55´ ઉ. અ. અને 73o 40´ પૂ. રે. તે સતારા જિલ્લાના વાયવ્ય ભાગમાં સહ્યાદ્રિ હારમાળાની ટેકરીઓ પર 1,438 મીટરની ઊંચાઈ પર આવેલું છે. ઊંચાઈએ આવેલી ટેકરીઓના ઉગ્ર ઢોળાવો ધરાવતા સમુત્પ્રપાતો પરથી કોંકણનાં મેદાનોનું રમણીય ર્દશ્ય જોવા મળે છે.…
વધુ વાંચો >મહારાજગંજ
મહારાજગંજ : ઉત્તર પ્રદેશના પૂર્વ વિભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 27o 09´ ઉ. અ. અને 83o 34´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 2,948 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. આ જિલ્લાનો સમાવેશ ગોરખપુર વિભાગમાં કરવામાં આવેલો છે. તેની ઉત્તરે નેપાળની સરહદ, પૂર્વમાં તથા અગ્નિકોણમાં…
વધુ વાંચો >મહારાષ્ટ્ર
મહારાષ્ટ્ર દ્વીપકલ્પીય ભારતના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલું રાજ્ય. તે આશરે 15° 40´ ઉ. થી 22° 0´ ઉ. અક્ષાંશવૃત્તો તથા 72° 44´ પૂ.થી 80° 55´ પૂ. રેખાંશવૃત્તો વચ્ચેનો લગભગ 3,07,723 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. આ રાજ્યનો આકાર ત્રિકોણ જેવો છે, અને તેના મોટાભાગના વિસ્તારો દખ્ખણના ઉચ્ચપ્રદેશને આવરે છે. આ રાજ્યની…
વધુ વાંચો >મહી (નદી)
મહી (નદી) : ગુજરાત રાજ્યમાં આવેલી એક મહત્વની નદી. ગુજરાતમાં તે લંબાઈની ર્દષ્ટિએ નર્મદા અને તાપી પછીના ત્રીજા ક્રમે આવે છે. તેનું મૂળ મધ્યપ્રદેશમાં આવેલું છે. સમુદ્રસપાટીથી આશરે 564 મીટર ઊંચાઈ ધરાવતા માળવાના ઉચ્ચપ્રદેશીય વિસ્તારના વિંધ્યાચળના પશ્ચિમ છેડે આવેલાં અમઝેરા શહેર અને ભોયાવર ગામ વચ્ચેનું મેહાડ સરોવર મહીનું ઉદગમસ્થાન છે.…
વધુ વાંચો >