Geography
બૉસ્નિયા-હર્ઝગોવિના
બૉસ્નિયા-હર્ઝગોવિના (Bosnia-Herzegovina) : યુગોસ્લા-વિયાથી છૂટો પડેલો અને સ્વતંત્ર બનેલો, મધ્ય યુરોપમાં આવેલો દેશ. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 42° 30´થી 45° 10´ ઉ. અ. અને 15° 40´થી 19° 30´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 15,129 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની પશ્ચિમ અને ઉત્તરે ક્રોએશિયા, પૂર્વે યુગોસ્લાવિયન પ્રજાસત્તાક સર્બિયા, પૂર્વે અને દક્ષિણે…
વધુ વાંચો >બૉસ્પોરસની સામુદ્રધુની
બૉસ્પોરસની સામુદ્રધુની : એશિયાઈ અને યુરોપીય ટર્કીના વિસ્તારો વચ્ચે આવેલી, કાળા સમુદ્ર અને માર્મરા સમુદ્રને જોડતી સામુદ્રધુની. માર્મરા સમુદ્રને બીજે છેડે ડાર્ડેનલ્સની સામુદ્રધુની પણ આવેલી છે, જે ભૂમધ્ય સમુદ્રના ભાગરૂપ એજિયન સમુદ્રને જોડે છે. કાળા સમુદ્રમાંથી ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં જવા-આવવાના જળમાર્ગ તરીકે તે ઉપયોગમાં લેવાય છે. તે 41° 06´ ઉ. અ.…
વધુ વાંચો >બોહેમિયન ફૉરેસ્ટ
બોહેમિયન ફૉરેસ્ટ : જર્મન-ચેક સરહદ પર બોહેમિયન ઉચ્ચપ્રદેશની નૈર્ઋત્ય બાજુ પર આવેલી પર્વતમાળા. આ પર્વતમાળા ફિક્ટલ-ગબિર્ગ(Fichtel Gbirge)ની દક્ષિણેથી શરૂ થઈને ડૅન્યૂબ–ડીટ્ઝ નદીઓના સંગમ તરફ વિસ્તરેલી છે. તે 49° 15´ ઉ. અ. અને 12° 45´ પૂ. રે.ની આજુબાજુ આશરે 11,400 ચોકિમી.નો વિસ્તાર આવરી લે છે. આ પર્વતમાળા રેગન ખીણ દ્વારા બાયરીશવાલ્ડથી…
વધુ વાંચો >બોહેમિયા
બોહેમિયા : ચેકોસ્લોવેકિયામાં આવેલો પશ્ચિમી પ્રાદેશિક વિસ્તાર. વાસ્તવમાં પ્રાચીન મધ્ય યુરોપીય સામ્રાજ્ય શબ્દપ્રયોગ તેના સીમિત અર્થમાં માત્ર બોહેમિયા માટે તથા બહોળા અર્થમાં બોહેમિયા ઉપરાંત મોરેવિયા અને સિલેશિયાના વિસ્તારો માટે વપરાય છે. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 49° 50´ ઉ. અ. અને 14° 00´ પૂ. રે.ની વચ્ચેનો આશરે 52,768 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર…
વધુ વાંચો >બોંગાઇગાંવ
બોંગાઇગાંવ : આસામ રાજ્યનો જિલ્લો અને તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 26° 28´ ઉ. અ. અને 90° 34´ પૂ. રે. આજુબાજુનો 2,159 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે ભુતાનનો પહાડી પ્રદેશ આવેલો છે. પૂર્વમાં બારપેટા જિલ્લો, દક્ષિણે ગોલપાડા તથા પશ્ચિમે ધુબરી અને કોકરાઝાર જિલ્લાઓ…
વધુ વાંચો >બૌધ
બૌધ : ઓરિસા રાજ્યના મધ્ય ભાગમાં આવેલો જિલ્લો અને તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 20° 50´ ઉ. અ. અને 84° 19´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 3,444.8 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની વાયવ્ય અને ઉત્તરમાં સોનેપુર, ઉત્તર અને ઈશાનમાં આંગુલ, પૂર્વમાં આંગુલ અને નયાગઢ, દક્ષિણમાં ફુલબાની…
વધુ વાંચો >બ્યૂટ
બ્યૂટ (Butte) : એકલું, છૂટુંછવાયું ભૂમિસ્વરૂપ. મેસાનો પ્રકાર. મેસાના સતત ઘસારાજન્ય ધોવાણ દ્વારા ઉદભવતી, નાની સપાટ શિરોભાગવાળી ટેકરી. તેની બાજુઓ સીધી, ઊભા ઢોળાવવાળી હોય છે, જેથી તે ખરાબા(badlands)ના ભૂમિભાગોમાં મિનારા જેવું સ્થળર્દશ્ય રચે છે. નરમ ઘટકોથી બનેલા નિક્ષેપોનો શિરોભાગ સખત ખડકોથી આચ્છાદિત હોય તો શુષ્ક આબોહવાના સંજોગો હેઠળ સતત ફૂંકાતા…
વધુ વાંચો >બ્રસેલ્સ
બ્રસેલ્સ : બેલ્જિયમનું પાટનગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 50° 50´ ઉ. અ. અને 4° 20´ પૂ. રે. બેલ્જિયમમાં તે પાંચમા ક્રમે આવતું (વસ્તી : 1,37,738–1991) મોટું શહેર છે, પરંતુ તેનાં તમામ પરાં-વિસ્તારોને સાથે લેતાં તે દેશનું સૌથી મોટું (વસ્તી : 9,89,877–1991) મહાનગર બની રહે છે. તે આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક અને રાજકીય પ્રવૃત્તિઓનું…
વધુ વાંચો >બ્રહ્મદેશ
બ્રહ્મદેશ : જુઓ મ્યાનમાર
વધુ વાંચો >બ્રહ્મપુત્ર (નદી)
બ્રહ્મપુત્ર (નદી) : મધ્ય તેમજ દક્ષિણ એશિયાની મુખ્ય નદી. તેના મૂળથી મુખ સુધીના જુદા જુદા ભાગોમાં (તિબેટમાં ત્સાંગ પો, અરુણાચલમાં દિહાંગ, અસમમાં બ્રહ્મપુત્ર અને બાંગ્લાદેશમાં જમુના જેવાં) જુદાં જુદાં નામથી તે ઓળખાય છે. તેની કુલ લંબાઈ 2,900 કિમી. જેટલી છે. તેનું મૂળ તિબેટ-હિમાલયમાં આવેલું છે. તિબેટમાં જ્યાંથી તે નીકળે છે…
વધુ વાંચો >